Ik-vorm gebruiken "freaky?"

Zonder het verhaal gelezen te hebben kan ik dat natuurlijk niet zeker zeggen, maar dit lijkt me een typisch geval van een proeflezer die zijn eigen smaak laat primeren over het verhaal.

Ik vind er niets freaky-achtigs aan. Juist een uitdaging om vanuit een personage te schrijven dat een ander geslacht en een andere leeftijd heeft dan jij. Stephenie Meyer (ik haal haar veel te vaak aan en ze is een heel slecht voorbeeld) is een vrouw van dertig/veertig jaar, zij heeft 'Midnight Sun' (google maar) vanuit een zeventienjarige (eigenlijk ongeveer honderdjarige) mannelijke vampier geschreven en dat vinden de meeste mensen ook niet eng.

Heel veel kinderboeken zijn door volwassen auteurs geschreven en sommige daarvan geschreven in de ik-vorm. Zolang je maar genoeg inlevingsvermogen hebt en het echt een tiener lijkt zou de lezer het verschil niet merken.

Het kan komen doordat die proeflezer 'jouw stem' hoort in het verhaal. Voor een proeflezer die jou niet kent en alleen je tekst leest zal het helemaal niet vreemd over hoeven te komen.

De "ik-vorm" wordt gedicteerd door het verhaal zelf, niet door de persoon van de schrijver. Met andere woorden: je hoort de ik-vorm te gebruiken wanneer dat het verhaal ten goede komt en je ziet er vanaf wanneer het verhaal gebaat is bij een andere vorm. Dat staat dus los van een "ik" die de schrijver is. Sommige lezers hebben er moeite mee om van een bij hen bekende lezer "ik" te lezen en dat los van de schrijver te zien. Zeker wanneer leeftijd en geslacht van personage en schrijver overeen komen, hebben ze de neiging te denken dat het personage de schrijver is. Vraag nog eens na wat je proeflezer precies bedoelt. Is het ook freaky om over een 80-jarige vrouw te schrijven? Of een kat? Spirit, Elianne: ook wanneer een verhaal in de derde persoon is geschreven zal een schrijver het personage geloofwaardig neer moeten zetten. Dat is niet gebonden aan perspectief. En evenmin aan leeftijd of geslacht.

Het is zoals Schlimazlnik schrijft. Hoewel bv Kluun heftige pogingen doet schrijver en verteller te laten samenvallen (vooral in publiciteit) moet je echt een onderscheid maken tussen verteller en schrijver.

Misschien vindt je proeflezer het freaky dat jij je heel goed kunt inleven in een meisje van veertien. Maar je bent een boek aan het schrijven, geen misdaad aan het beramen. Niet freaky dus.

Degene aan wie ik het liet lezen vond het een "freaky keuze" om als een 32-jarige man te schrijven in de ik-vorm als een meisje van 14.

Misschien heeft deze persoon zich laten overrulen door andere berichten met de combinatie van volwassen mannen en minderjarige meisjes. Heb het er eens met hem over. :)

Ik vind het juist een kunst om vanuit een ik-vorm te schrijven, terwijl het personage nog zo ver van je werkelijke ik kan afstaan. Juist dat maakt het interessant om volledig in de huid van een personage te kruipen. Daarbij, technisch gezien kan de ik-vorm het verhaal juist meeslepend maken. Ik zou zeggen, gewoon schrijven in de vorm die goed aanvoelt. Dat is meestal toch de juiste keuze, want zo komt het verhaal goed op papier.

Wat Ceridwen en Thérèse zeggen, ik denk dat de proeflezer dat bedoelde.

Bedankt voor de reacties iedereen! Wat voor mij het meeste hier van belang lijkt te zijn is wellicht inderdaad dat de proeflezer mij kent. Misschien moet ik het eens aan iemand anders laten lezen tzt. Na er een dagje over na te denken jullie commentaren te lezen denk ik toch met dit verhaal eerst verder te gaan. Het schrijft lekker makkelijk weg :)

Jezelf Sjoerd H. noemen en een grote belangstelling voor veertienjarige meisjes aan den dag leggen, dat vind ik ook verdacht hoor. ;) Maar even serieus: het is jouw verhaal en met schrijven vanuit een veertienjarig meisje is niets mis, zolang je dat geloofwaardig kunt (maar dat is weer een andere vraag)

Ik denk dat je sowieso moet uitkijken met proeflezers gebruiken die jou persoonlijk kennen. Het wordt dan moeilijk om neutraal te blijven. Dat kan dan zowel tot uiting komen in het niet durven geven van harde kritiek als in het geven van kritiek die is gericht op de schrijver als persoon en niet op het verhaal. Of je moest het geluk hebben iemand in je omgeving te treffen die professioneel genoeg is om zich daarboven te stellen.

Het is niet raar, Sjoerd, lees de boeken van Guus Kuijer maar; Polleke, Madelief, allebei meisjes van rond dezelfde leeftijd. Of Roald Dahl met het boek over Mathilde bijvoorbeeld.

Die zijn toch niet in de eerste persoon geschreven?

Nee, maar ik bedoel dat die boeken over een meisje in de hoofdrol wel vanuit een mannelijk perspectief (als je dat zo kunt neerzetten) geschreven zijn. Polleke is wel in het ik-perspectief en leest zeer makkelijk weg, vind ik.

Wat dachten jullie van Aidan Chambers met het boek 'Dit is alles'. Naar mijn mening een ontzettend goed boek, geschreven in de ik-vorm. Aidan Chambers is al ergens achter in de 70 en de hoofdpersoon in dit boek is Cordelia, bijna zestien jaar oud. Juist bewonderenswaardig wanneer iemand die er zo ver vanaf staat zo geloofwaardig iemand neer kan zetten. Ik vraag me wel af hoe serieus je je proeflezer kunt nemen wanneer hij met het commentaar komt dat dit een 'freaky keuze' is, met als reden de argumenten die al eerder door anderen genoemd zijn die aantonen dat het geen 'freaky keuze' is.

Even een reactie uit een heel andere hoek: volgens mij heb ik ooit ergens gelezen dat jongeren tot een bepaalde leeftijd (en volwassenen met een bepaalde leesvoorkeur) het vaak niet erg leuk vinden om verhalen in 'ik-vorm' te lezen. Het is makkelijker om de belevenissen van een ander te volgen van buitenaf, dan belevenissen van een 'ik' te volgen die niet geheel aansluit bij je eigen wereld. De voorkeur voor de 'ik-vorm' komt pas later in het leesproces, wanneer iemand in staat is de literaire conventies beter te scheiden van de 'echte' wereld. eh, grofweg. Verder: tuurlijk kan het wel in de ik-vorm, er zijn zoveel boeken in die vorm! Als je voor jongeren schrijft, is het misschien commercieel handiger om er een 'zij' van te maken. Al zou ik dat als dat je niet ligt lekker niet doen: een goed verhaal bewijst zichzelf wel hoor!

Mus, als je met jongeren mensen van 12 tot 20 jaar bedoelt... Op dit moment zijn boeken die zijn geschreven vanuit de eerste persoon enkelvoud (vaak tegenwoordige tijd) erg populair bij Young Adult.