ik-vorm in jeugdboeken

Percentages kan ik je niet geven, maar de Mees Kees boeken van Mirjam Oldenhave zijn in de ik-vorm geschreven, evenals de Polleke-serie van Guus Kuijer, en mijn eigen Johnny Mooiweer-serie. Dus ongebruikelijk is het nu ook weer niet.

Mijn boeken schrijf ik altijd in die persoonsvorm! :nod: Die past gewoon het beste bij mij. Ik probeer wel veel "ik"woordjes te mijden.

Dat kan prima, zeker voor die leeftijdsgroep. Ik doe het ook regelmatig, als het geschikt is voor het verhaal. Voor hele jongere kinderen wordt het vaak afgeraden, omdat de ik-vorm dan verwarrend kan werken. Of dat echt blijkt uit onderzoek, of gewoon uitgeverservaring/-voorkeur is, weet ik alleen niet. Een uitgever heeft een keer een prentenboek van mij in de ik-vorm uitgegeven (leeftijd 4-6 jaar), en de kids lijken er voor zover ik weet, geen problemen mee te hebben, terwijl andere uitgevers die ik-vorm juist totaal afraadden. Tegenwoordig bewaar ik de ik-vorm voornamelijk voor een wat ouder publiek.

Zoals hierboven wordt aangegeven kan het zeker en ik heb zelf ook gedaan. Broodje Koosburger deels en Dierenroof helemaal. Het schijnt wel zo te zijn dat sommige kinderen de ik-vorm verafschuwen, maar cijfers of consequenties daarvan heb ik niet.

Ik behoor(de) tot de kinderen die de ik-vorm verafschuw(d)en. Waarom, dat kan ik niet uitleggen, maar ik ben er gewoon geen fan van. Zelf schrijf ik dan ook bijna nooit vanuit dit perspectief. Om terug te komen op je vraag: Voor zover ik weet zijn er meer kinderboeken die hier wel gebruik van maken, dan boeken waarin de zij-/hij-vorm voorkomt. Of dit in vijf jaar tijd verandert is, betwijfel ik. Ik heb altijd veel gelezen (in verschillende genres, overigens) en ik kwam ik-vorm geregeld tegen. Soms was het zo dat twee vormen afwisselend gebruik werden. Als jij denkt dat het jouw verhaal ten goede komt, zou ik dus gewoon vanuit de ik-vorm schrijven.

Ik behoorde ook tot de kinderen die de ik-vorm verafschuwen. Als ik er achter kwam dat het boek in de ik-vorm geschreven was nam ik niet de moeite verder te lezen. Ik vond het vreemd en irritant en gewoon helemaal niet mooi. Nu vind ik het juist wel mooi (ben nu 20) en het verhaal waar ik mee bezig ben is ook in de ik-vorm geschreven... Toch wel gek, he?

Iedereen heel erg bedankt voor de reacties. De meningen zijn nogal verdeeld. Lastig zeg, voor mij maakt het niet uit of ik in hij/zij of ik schrijf. Ik heb geen bepaalde voorkeur. Misschien een beetje gek, maar goed. Ik weet eigenlijk nog steeds niet wat ik zal doen. Misschien dat ik een hoofdstuk maak in de ik-vorm en dan in de hij/zij vorm en op proeflezen zet. Iniedergeval ga ik ook eens kijken of er ergens officiele cijfers te vinden zijn hierover. Maar ja, waar ga ik dat eens doen??? Gossie, dat er echt kinderen zijn/waren die de ik-vorm verafschuwde....nooit geweten, maar zeker ook iets om mee te nemen in het verhaal. Ik vraag me af of de spanning beter op te bouwen is in de hij/zij of ik. Ach ja, jullie lezen het al, ik ben nog volop in vertwijfeling.

Ik vond als kind juist dat de ik-vorm makkelijker meeleefde. Op een of andere manier vond ik dat je dan 'dichterbij' het verhaal stond. Maar ik ken niet heel erg veel kinderboeken in de ik-vorm. De meeste kinderboeken die ik ken zijn op de hij/zij zei manier. Maar waarom zou je aanpassen aan hoe iedereen schrijft ?

Volgens mij zijn de meeste kinderboeken inderdaad in de hij/zij-vorm (of waren dat iig 10-20 jaar geleden, toen het onderzoek waarop ik me nu meen te baseren geschreven is :P), omdat veel kinderen moeite hebben om zich in te leven in de ik-vorm, iets wat ik zelf ook altijd vreselijk vond. Rond de kleuterleeftijd leren kinderen woorden als ik,jij,hij en zij correct gebruiken en het blijft daarna volgens mij nog vrij lang hangen dat ik alleen maar ik kan zijn en dat er dus iets niet klopt in een boek met een ik-perspectief. Hij/zij lijkt veel meer op de traditionele manier van vertellen en spreekt de belevingswereld van het kind dus meer aan dan het ik-perspectief dat een veel grotere inleving vereist. Goed, volgens mij is dit een redelijk warrig verhaal geworden, maar ik zal eens kijken of ik het boek dat ik hier ooit over heb gelezen nog kan vinden en het iets duidelijker uit kan leggen.

Wij leerden indertijd dat voorlezen in de ik-vorm kinderen in de war brengt. Mama die voorleest: 'ik knipte mijn baard' of meester die het verhaal van een leeuw leest: 'ik loer op de kleintjes en sla mijn klauw uit...', zou te moielijk voor een jong kind zijn. Ik schreef toen naar mijn leespupillen(aanvankelijk lezertjes, zes-acht jaar) brieven van Woef in de ik-vorm en die leerlingen vonden dat juist heel leuk. 'Net of Woef zelf tegen mij praat.' Om bovengenoemde reden las ik ze niet voor, maar de kinderen lazen ze wel aan mij voor, zonder problemen. Voor de meeste oudere kinderen lijkt het me geen probleem.

Ik had er ook een hekel aan als kind. Wanneer ik naar de bibliotheek ging, de eerste bladzijde opensloeg, de ik-vorm zag, legde ik het meteen terug. Waarom vraag je niet een paar kinderen wat zij leuk vinden? Of schrijf 2 stukjes en vraag of je het voor mag lezen in 2 klassen en tel de reacties.

Icisabella, Hadassa, Marja en Cyd ook bedankt voor de reactie! De "ik" vorm beperkt me misschien ook wel in de verhaallijn. Bij de hij/zij vorm ben je de alwetende verteller en dus kun je meer spelen met de dingen die gebeuren. Daarom heb ik besloten toch voor de hij/zij vorm te gaan. Iedereen nogmaals bedankt. Het is wel grappig om te lezen dat zoveel mensen als kind echt een hekel hadden aan de ik-vorm. Hou zou dat toch komen vraag ik me dan af? Wat maakt de -ik- nu zo afschuwelijk?

Even heel kort: bij de hij/zij vorm ben je niet vanzelfsprekend de alwetende verteller, dat is weer een apart perspectief.

Even heel kort: bij de hij/zij vorm ben je niet vanzelfsprekend de alwetende verteller, dat is weer een apart perspectief.

Om kort even lang te maken zodat we het allemaal begrijpen, inclusief mezelf :D Perspectief en verteller Bron: http://www.boekentaal.info/id103.htm Het perspectief In het algemeen zijn er met betrekking tot het perspectief twee mogelijkheden. Bij een roman die geschreven is in de derde persoon, zeg je dat het perspectief bij de hij- of zij-figuur ligt. Bij een verhaal dat in de eerste persoon is geschreven, ligt het perspectief bij de ik-figuur. Perspectief wordt ook wel focalisatie genoemd. De verteller Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen de schrijver en de verteller. Deze twee zijn niet noodzakelijkerwijs één en dezelfde. Het is een fout die wel vaker gemaakt wordt en goed te begrijpen is. Als bijvoorbeeld een ik-figuur veel trekken vertoont van de schrijver van het boek, ligt het voor de hand deze ik-figuur (en ik-verteller) te identificeren met de schrijver. Echter alle personages (inclusief zo'n ik-verteller) zijn door de schrijver verzonnen. De diverse mogelijkheden/combinaties In een verhaal waar de lezer meekijkt met een ik-figuur en waar het perspectief dus bij deze ik-figuur ligt, is deze ik-figuur tevens de verteller van het verhaal. In zo'n geval spreken we van een ik-verteller. Er zijn twee mogelijkheden: Vertellende ik: een ik-persoon die gebeurtenissen uit het verleden vertelt, achteraf vertelt dus. Vergelijkbaar met de auctoriale verteller; deze ik overziet alles maar neemt echter wel deel aan de handeling, in tegenstelling tot de auctoriale verteller. Belevende ik: alles gebeurt nu, op dit moment. De lezer raakt hierdoor heel direct bij het gebeuren betrokken, het lijkt reeël. Het perspectief van de ik-verteller is het minst ingewikkeld. Ingewikkelder is het bij een verhaal dat in de derde persoon is geschreven en waarin het perspectief bij de hij- of zij-figuur ligt. Het lijkt alsof het verhaal zichzelf vertelt, alsof er geen verteller aanwezig is. Een dergelijke verteller wordt de personale verteller genoemd, maar ook wel een onzichtbare of verborgen verteller. Het zicht van de lezer blijft beperkt tot wat één personage denkt, hoort, ziet, voelt, etc. Meestal is de personale verteller in de hele roman dezelfde (enkelvoudig personaal), maar soms verandert hij van personage (wisselend personaal). Op die manier kunnen schrijvers de handeling van verschillende kanten laten zien, want iedere verteller kan slechts zijn eigen visie op het gebeuren geven. Je krijgt dus nooit de visie van meerdere personages tegelijkertijd als er sprake is van een (wisselend) personale verteller. Tot slot is er nog een derde mogelijkheid, de alwetende (auctoriale) verteller: een verteller die zich voordoet als de auteur, die zelf niet aan de handeling deelneemt, maar alles van iedereen afweet, alles overziet. Soms spreekt hij de lezer toe of levert hij commentaar. Het lijkt alsof er iemand tegenover je op een stoel zit en je eens even een spannend, zielig of komisch verhaal zal vertellen. Soms is deze verteller, die optreedt als een ik-figuur, duidelijk in beeld en richt hij zich direct tot de lezer, soms lijkt het erop dat de verteller afwezig is en dat het verhaal 'zichzelf vertelt'. In tegenstelling tot verhalen met een gewone ik-verteller, neemt deze alwetende verteller nooit deel aan de gebeurtenissen waarover hij vertelt. Hij kent het verhaal, de personen, de gebeurtenissen en de afloop. Met andere woorden de alwetende verteller ziet en hoort alles (ook van gebeurtenissen die gelijktijdig plaatsvinden), hij kent de gedachten van alle personages, hij weet wat er vroeger is gebeurd en wat er later zal gebeuren. Typerend voor het auctoriale perspectief zijn zinnen als: "Later zou hij nog vaak aan deze dag terugdenken", "Hij wist toen nog niet...", "Zonder dat zij het merkte...", "Zij was nu eenmaal iemand die steeds...". Bij verhalen met een alwetende verteller is het lang niet altijd even duidelijk bij wie het perspectief ligt. Soms lijkt het er op dat de lezer meekijkt met de hoofdfiguur, soms lijkt het erop dat de lezer meekijkt met de alwetende verteller. Het valt niet in alle gevallen uit te maken of beschreven gedachten afkomstig zijn van het (hoofd)personage of dat het commentaar is van de alwetende verteller.

Het is wel grappig om te lezen dat zoveel mensen als kind echt een hekel hadden aan de ik-vorm. Hou zou dat toch komen vraag ik me dan af? Wat maakt de -ik- nu zo afschuwelijk?

Omdat kinderen juist met hun ik-vorming bezig zijn, misschien. Daar past geen andere 'ik' in / bij, wel een andere persoon aan wie je je kunt spiegelen. De uitleg hierboven, # 14, is heel leerzaam, maar het lijkt erop dat je die hebt overgenomen uit een grotere tekst. Ik weet niet of dat zo is, maar in verband met auteursrecht mag je niet andermans tekst plakken en knippen en publiceren. Een link geven naar de site waar je de informatie vandaan hebt, of de titel van het boek noemen waaruit je citeert, mag wel. Citeren mag tot op zekere hoogte ook, maar met bronvermelding.

Gedaan :thumbsup: weer wat geleerd! Dank je...het is zo een hele leerzame ochtend :D

Niet alleen sommige kinderen hebben een hekel aan de ik-vorm, volwassenen soms ook. Het is een persoonlijke voorkeur. Ik heb ergens gelezen dat het komt doordat mensen bij de ik-vorm letterlijk alles vanuit het karakter zien, diens gedachten en handelingen meemaken etc. en het nogal opdringerig kan aanvoelen, alsof je een andere persoonlijkheid in je schoenen geschoven krijgt. Soms is een beetje afstand juist prettiger, dat je met een karakter kunt meeleven, niet erin hoeft te zitten. Het schijnt vooral voor te komen wanneer de schrijver in de ik-vorm te véél gedachten laat zien en te weinig actie (maar bij de zij-vorm kan een schrijver net zo goed in die valkuil trappen). Mij maakt het niks uit, zolang het maar overtuigend gedaan is en het verhaal en karakter me aanspreken. Ik heb zowel leuke als irritante karakters in de ik-vorm én de zij-vorm meegemaakt.

In mijn verhaal is de verteller een observeerder die volgt wat de HP doet en hiervan verslag doet aan de lezer. Slechts sporadisch voegt hij wat extra info toe aan de lezer om een situatie te verduidelijken vanuit zijn eigen observaties als hij de HP volgt. Mijn verteller denkt mee met de HP om hem te begrijpen terwijl de HP door het verhaal gaat. Hoe moet ik zoiets dan noemen?

Jouw verteller verbeeldt de lezer, zodat wij het kunnen volgen. Ik weet niet, heet zoiets nu een personale verteller? Ik heb zelf ook een rare constructie naast de ikpersoon en een vriendin die de hoofdpersonages vormen. Kun je spreken van een tussenpersonage? Eentje die geen hoofdpersonage is maar te belangrijk voor een bijfiguur?

@Bobcat, ik weet eigenlijk nog steeds niet hoe je dat noemt?! Lijkt me wel interessant om eens van je te lezen trouwens! Wat ik me ook nog afvraag. Houden kinderen van 9 tot 12 meer van een spannend boek, of humor?

Tootsie, ik denk dat de juiste vraag is: waar houd jíj meer van? Als je zelf schrijft, waar je het meest van houdt, dan straalt dit plezier ook over op de lezers. Kinderen houden, net als volwassenen, van heel verschillende dingen. Voor de één is dat dus spanning, voor de ander humor, en voor weer een ander een heel verdrietig boek.

Hai Judy. Dat vind ik moeilijk. Er zijn zoveel zoveel dingen die ik leuk vind dat ik soms met het schrijven van een verhaal/boek verstrikt raak in mijn eigen web.

@Bobcat, ik weet eigenlijk nog steeds niet hoe je dat noemt?! Lijkt me wel interessant om eens van je te lezen trouwens! Wat ik me ook nog afvraag. Houden kinderen van 9 tot 12 meer van een spannend boek, of humor?

Onze dochter van 10 houdt van spannende boeken. Hoe enger hoe beter, soms zelfs zo eng dat ze met het licht aan gaat slapen. Al krijgt ze meer en meer interesse in de boeken zoals Hoe overleef ik...... van Francien Oomen. Onze andere dochter van bijna 9 houdt vooral van realistische boeken. Het moet echt kunnen gebeuren. En dan vooral het onderwerp dieren, het liefst een beetje zielig met een goede afloop.

Denk :rolleyes: dat persoonlijke voorkeur voor een bepaald perspectief (net als bij volwassenen) ook bij kinderen een grote rol speelt. Zelf hou ik ook niet zo van boeken in de ik-vorm. Vind het op de een of andere manier verschrikkelijk lezen. Automatisch verschenen mijn verhalen dan ook altijd in de hij of zij versie op papier. Mijn eerste 'ik-probeersel' is ontstaan naar aanleiding van een paar zeer gedegen proeflezers. Het was even een omschakeling, maar het is uiteindelijk een van mijn betere verhalen geworden. Dus ondanks dat ik zelf liever geen 'ik-boek' lees, vind ik het wel :nod: een prettig perspectief om in te schrijven.

Icisabella, Hadassa, Marja en Cyd ook bedankt voor de reactie! De "ik" vorm beperkt me misschien ook wel in de verhaallijn. Bij de hij/zij vorm ben je de alwetende verteller en dus kun je meer spelen met de dingen die gebeuren. Daarom heb ik besloten toch voor de hij/zij vorm te gaan. Iedereen nogmaals bedankt. Het is wel grappig om te lezen dat zoveel mensen als kind echt een hekel hadden aan de ik-vorm. Hou zou dat toch komen vraag ik me dan af? Wat maakt de -ik- nu zo afschuwelijk?

Ik denk dat het komt doordat je als kind een grote verbeelding hebt. Wat je leest komt daardoor heftiger binnen wanneer de ikvorm wordt gebruikt. Dan is het- meer dan bij een hij/zij boek- alsof je het echt zelf meemaakt wat je leest. Nog steeds heb ik er last van:D dat ik niet goed tegen ik geschreven boeken kan. Het komt TE binnen!:D

Judy, Hassa, Esmaralda en Mathilda (hopelijk niemand vergeten) bedankt voor de reactie, het meedenken en de info!