Wanneer achtergrond informatie verschaffen?

Geef de info op het moment dat het voor de lezer noodzakelijk is om te weten. Te vroeg en de lezer is het weer vergeten, te laat en het moment waar het relevant is, is weer vergeten.

Als je nieuwe personages inbrengt, vind ik het wel prettig om meteen iets te weten van de persoon. Anders wordt het beeld dat ik mss al maak later tegengesproken en dan voelt het niet meer lekker. Dat kan subtiel of juist heel vertellend.

En hoe zit het dan met de uiterlijke beschrijving van een persoon? Vertel je dat onmiddelijk nadat de persoon zijn intrede in het verhaal maakt, of smeer je dat uit, of doe je het op een ander, relevant tijstip?

Ik voeg me bij MichaM. Geef niet te veel informatie. Verklap niet teveel. Doe het spelenderwijs en beetje bij beetje. En alleen als het nuttig is. Beschrijving van persoon doe je aan de hand van wat je voor ogen ziet: heeft ie een tic? Dan valt dat op? Kleedt hij zich heel erg opvallend? Dat valt ook op. Maar ik zou niet schrijven: Hij was byzonder gierig. Dat zou ik als lezer veel liever uit zijn gedrag aflezen.

Ik zou het ook gespreid doen naargelang de gelegenheid. Bijvoorbeeld een hint geven bij de introductie van een personage, en dat nadien spelenderwijs uitbreiden, nuances aanbrengen EN consequent blijven tenzij het personage evolueert natuurlijk. Ervaringen van een personage kunnen naargelang de gebeurtenissen aan bod komen.

Details geef je het beste als de personages er voor het eerst mee te maken krijgen, en daarna herhaal je het met steeds een beetje meer informatie. Details geef je alleen als die er toe doen. Bijvoorbeeld om het een van het ander te kunnen onderscheiden, of omdat het later een belangrijke rol gaat spelen. Het uiterlijk van een personage zou ik alleen beschrijven als het enigszins ter zake doet in het verhaal. Er zijn genoeg verhalen die de hoofdpersoon introduceren als donkere haren, blauwe ogen, en dat komt dan nergens in het verhaal terug. Wat is dan de reden het op te schrijven? Hoe langer het verhaal, hoe meer ruimte er is om achtergrond en details te geven. Maar dan nog alleen als het er iets toe doet. In fantasy (maar niet alleen daar) zie je vaak een flinke appendix met de achtergrond-informatie, voor sommige fantasy zelfs hele boeken met achtergrondinformatie.

Geef vrij datgene wat nuttig is voor het verhaal (zoals al gemeld) maar doe dat ook op toepasselijke momenten. Het heeft geen zin om uiterlijke beschrijvingen te gebruiken midden in een aktie of suspens scene. Op dat moment is het verhaal belangrijker dan hoe een persoon eruit ziet. Ik ben meerdere verhalen tegengekomen waar men bij de eerste introductie van een personage al meteen een paar zinnen uiterlijke karakteristieken worden gemeld. Is dat het van belang op dat moment? Is het nuttig om te weten dat bijvoorbeeld het persoon bruine ogen als dat voor het verhaal niet van belang is? Als regel probeer ik in mijn verhaal zo dicht mogelijk bij de realiteit aan te leunen. Stel je voor dat je ergens aankomt en je ziet iemand in een groep. Bij aankomst thuis vertel je bijvoorbeeld: "Ik heb zojuist een lange man/vrouw gezien, tenger van postuur gezien die me aankeek met grote bruine ogen. Hij/zij had een smalle neus, dikke lippen en knalrode wangen. Zijn/haar lange haar was grijs ofschoon ik hem/haar niet ouder schat dan 30 jaar..." Aan degene die je dit verteld zal je waarschijnlijk raar aankijken omdat er teveel informatie in te korte tijd word gegeven waarvan waarschijnlijk het merendeel niet eens van belang is.

Ik worstel met dezelfde vraag als jij. Ik heb er -voorlopig?- voor gekozen de personages en situaties tijdens het schrijven vrij uitvoerig van achtergrondinfo te voorzien. Daarna, tijdens het herschrijven, schrap ik alles wat voor het verhaal niet van toepassing is/blijkt. Dat scheelt soms wel honderden woorden! Reden dat ik in het begin alles vrij uitvoerig beschrijf, is dat het voor mezelf ook een geheugensteuntje is tijdens het schrijven van de rest van het verhaal: hoe heb ik een bepaald personage bedoeld, wat zijn zijn eigenschappen, enzovoort. Daar kan ik dan makkelijk op terugvallen. Aan het eind weet ik alles (nou ja...) en kan al het overbodige weg. En dat is dan vaak weer meer dan je denkt. Succes. Peter.