Manipulatie

Het is inderdaad een stijlvorm die je kan toepassen (en ook vaak wordt toegepast). Het breken van de vierde wand is als het ware de lezer bij het verhaal betrekken, zoals in je voorbeeld door de lezer met u te noemen. Het hangt denk ik wel af van je publiek. Een jonger kind zou het denk ik fijner als hij aangesproken wordt, dan heeft hij of zij meer het idee mee te reizen met de personages en echt deel uit te maken van het verhaal. Je kan ook dezelfde opmerkingen in een iets andere manier geven. Bijvoorbeeld; "maar daarmee was de kous nog niet af" of "ik dacht dat daarmee de kous af was, maar ik had het fout.". Je laat het personage dan nog steeds dezelfde opmerkingen maken, maar net iets anders en minder op de lezer gericht. Zelf doe ik het ook op deze manier, de hoofdpersoon stelt vragen aan zichzelf en verteld zichzelf dingen (die hij niet moet doen), maar de lezer wordt er nooit bij betrokken. Ik hoop dat je hier wat aan hebt.

Dank je wel. Ik laat hem dus af en toe even direct tot de lezer spreken en dan maar één zin. Zelf vind ik dit wel passen bij het personage, maar nu ben ik dus bang dat mensen het inderdaad irritant kunnen vinden. Waarom ik het wel vind passen, is omdat het een dertienjarige is, die een autobiografie schrijft en die zich heel erg bewust is van de lezer. Om het dan helemaal in vertellersvorm te schrijven, vind ik dan niet heel logisch of een beetje onpersoonlijk. Maar goed, ik wil het dus wel serieus in overweging nemen. Als al mijn lezers het irritant vinden, schiet ik er ook niet veel mee op. Maar is het nou ook echt manipulatie? Ik vind dat een nogal groot woord, eerlijk gezegd.

Waarom zou het manipulatie zijn? Dat snap ik niet. Het is gewoon een stijlfiguur die je kunt toepassen in je teksten als het past. En bij deze vorm lijkt het me zeker passen. Bij een hoop andere boeken vind ik het irritant omdat het zo betweterig overkomt. Maar dat is waarschijnlijk ook je bedoeling met je HP. Hij zal de wereld wel eens vertellen hoe het in elkaar zit.

Nee hoor. Ik lees het wel vaker.

Bedankt, jullie stellen me weer gerust. Het werd namelijk gebracht alsof het een univesele 'no-no' was. En mijn HP is inderdaad zo nu en dan een betweter, maar hij is gewoon ook graag bij de lezer. Hij is zich heel sterk van de lezer bewust en het is niet alsof het er bol van staat, hij richt gewoon af en toe heel even de blik in de camera. Voorlopig houd ik het lekker zo, maar ik zal later nog wel eens kijken of het niet teveel is en of het hem niet vervelend maakt. Ik denk het eigenlijk niet want doordat hij zich zo van de lezer bewust is, wil hij ze ook juist pleasen. Ik snapte ook niet waarom het manipulatie zou zijn. Ik denk dat hij vindt dat ik iemand woorden/gedachten in de mond/in het hoofd leg door dingen te schrijven 'als u denkt'. Maar ja, er staat toch ook áls. Als ik nou zou schrijven: 'Nu denkt u vast...' dan zou ik het weer wel begrijpen. Gut, wat een gepieker op de vroege ochtend ;).

Manipulatie is het zeker niet.

Manipulatie zou ik het niet noemen. Betweterig kan wel, maar dat past misschien bij de hp. Het gevaar van rechtsstreeks aanspreken is dat de lezer even uit het verhaal gehaald wordt en beseft dat hij/ zij de lezer is. Tegelijkertijd wordt de lezer op een andere manier betrokken. Ook ik lees het meer. Het kan wel. Het ligt aan het soort verhaal dat je schrijft, of het past, storend is. Misschien is het ook een smaakzaak en houdt jouw proeflezer hier gewoon niet van, dat mag. Aan de hand van dit korte fragment kan ik het moeilijk beoordelen. Daarvoor zou ik meer van je verhaal moet en lezen.

Het kan zelfs veel verder gaan : dat je de lezer gebruikt als een personage in je schrijven in de trant van : 'Beste Lezer, misschien denk je nu wel dat....; maar bedenk dat...' Of :'Waarchijnlijk denken jullie, lezers, dat .... maar dat kan me niet schelen...' Het hangt van de context en de opzet van je verhaal af. Het is geen moderne schrijftechniek. menig boek in de 19de eeuw richtte zich tot de lezer. Als ik me niet vergis één van de boeken van de Bröntes. Moet wel, want daar heb ik het van af gekeken. Ik heb het zelf al gebruikt in een verhaal vorm met 'ik' als HP. Daarin maakte 'ik' een afrekening met de wereld. De lezer fungeerde dan als 'de wereld'. Zo kon de confrontatie beter in de verf gezet worden.

Ik begrijp ook niet hoe die proeflezer op manupilatie komt. Bij kinderboeken zie je dit heel vaak, bijvoorbeeld bij Roald Dahl. Ik kan me ook niet voorstellen waarom een lezer daarom zou afhaken. Eerlijk gezegd: tenzij hij/zij verder wel nuttige dingen opmerkt, zou ik geen beroep meer doen op deze proeflezer.

Als het past bij je hoofdpersoon en thema en deze stijl consequent vast weet te houden, lijkt mij het geen enkel probleem. Ik snap niet wat daar manipulatief aan is :confused: Ik heb laatst 'De verschrikkelijke steen' (kinderboek) van Tosca Menten gelezen. Dat verhaal was ook geschreven alsof het kind zelf zijn 'memoires' schreef en de lezer werd ook soms direct aangesproken. In het begin vond ik het wat irritant maar toen ik er goed inzat vond ik het echt knap gedaan, vooral omdat consequent zo vol te houden.

Bedankt voor de reacties, dat haalt de twijfel - gelukkig - weer weg :).

Ik vind het leuk om te lezen. Gewoon doorgaan. Trouwens, je kan ook voor je en jouw kiezen. Dan gaat je lezer nog meer met je mee, denk ik.

Eén van mijn proeflezers viel er namelijk over dat ik mijn publiek zou manipuleren en volgens hem haken ze dan af.

Een belangrijk onderdeel van schrijven is toch juist het manipuleren van de lezer? Een schrijver kan en mag ervoor kiezen om bepaalde informatie achter te houden of een lezer op het verkeerde been te zetten ten behoeve van bijvoorbeeld een plotwending, of om stijlfiguren in te zetten om de lezer bij de les te houden. Of je lezer afhaakt of niet hangt er puur vanaf of de manipulatie werkt. Als je er goed in bent win je er volgens mij alleen maar lezers mee. Het woord heeft wel een negatieve bijklank; uit je posts maak ik een beetje op dat je daarvan schrikt, klopt dat? Ik denk dat die negatieve connotatie er wat betreft het schrijven dus niet hoeft te zijn. In deze zin is wat jouw HP doet wel een voorbeeld van manipulatie, want je zet bewust een stijlfiguur in om iets op te roepen bij de lezer. Ik heb het idee dat deze proeflezer aan probeert te geven dat je je doel voorbij schiet; hij valt er immers over. Zoals Sgoojur zegt, kan dat een kwestie van smaak zijn.