De eerste zin

Als ik ergens een hekel aan heb, is het een boek dat start met 'mijn naam is...', 'vandaag word ik ... jaar oud', 'ik heb een broer' of iets anders wat het personage doet ontwikkelen (met uitzondering van 'noem me Ishmaël' natuurlijk). Voor mij is de eerste zin erg belangrijk, maar de schrijver moet er geen kunstwerk van maken. Begin gewoon lekker nonchalant, alsof de lezer net te laat in het verhaal springt. Kan het jou wat schelen dat hij niet precies weet wat er van tevoren is gebeurd? Ga er trouwens ook geen metafoor van maken. Als iets uitgemolken is...

´Het is koud.´ Dat is tot nu toe mijn eerste zin. :D Verwijst niet naar het weer, overigens, en het zit er dik in dat ik hem ga veranderen, maar voorlopig heb ik andere dingen aan mijn hoofd. Zoals het verhaal afschrijven. Daarna zie ik dan wel weer verder.

Mijn eerste zin is meestal de laatste die geschreven wordt.

Hoe vinden jullie deze? Steeds wanneer ik een nieuwe hoed koop, gebeurt er iets onaangenaams.

Liever hoor ik nog niet dat er iets onaangenaams gebeurt. Steeds wanneer ik een nieuwe hoed koop gebeurt er iets merkwaardigs (opvallend, byzonder, etc).

Saab, het is de beginzin van een van de familieromans van Alice M. Ekert-Rotholz. Ik heb het altijd een leuke aanvang gevonden, maar misschien is het ouderwets?

Ik houd ervan om zo in een verhaal te vallen. Een dialoog, of actie. bv 'Wil je suiker in je thee?' vroeg Annet geïrriteerd. De dag had heel anders moeten lopen. of Bert fietste hard om het steile heuveltje op te komen. Hij was zenuwachtig, want daarachter stond het huis van Lisa. @Pluisebol, ik moet denken aan een column bij die eerste zin.

Terwijl ik dit schrijf, Esther, zit ik te grinniken. Ja, het zou zomaar het begin van een column kunnen zijn. Maar het is een heuse familieroman; een mondiale familieroman.

En beginnen met een vraag, kan dat ook? Bijv. 'Waarom krijg ik altijd overal de schuld van?' sprak hij woedend, terwijl hij zich probeerde te beheersen.

Er is in ieder geval een wedstrijd voor de slechtste openingszin http://www.bulwer-lytton.com/ Je kunt best met een vraag beginnen. Hangt helemaal af van het verhaal. Daarom kun je de eerste zin beter tot het laatst bewaren.

mijn verhaal doet mee aan een wedstrijd, ik heb hem weggehaald

Als je dit stuk nu eens wegliet? Op een donkere avond gebeurde het. We waren in ons kleine, krakkemikkige, maar geliefde huisje. Eigenlijk meer een hut, overgeleverd aan weer en wind, alleen op een heuvel, midden op de uitgestrekte hei. Dan begin je zo: Ik lag in bed en naast mij waren mijn broers en zussen in diepe slaap verzonken. Eigenlijk had ik ook al lang moeten slapen, maar ik kon het gewoon niet. Boven onze hoofden rommelde de donder en ik zag hier en daar een felle lichtflits de hemel doorkruisen. Onweer. Maar het vreemde was dat de wind stil lag, doodstil. In de verte hoorde ik een ekster roepen… het was precies zoals er in de voorspelling werd verteld. De puntjes na roepen nog even weg, en dan vind ik hem helemaal spannend.

Of zo... Naast mij waren mijn broers en zussen in diepe slaap verzonken. Eigenlijk had ik ook al moeten slapen. Buiten rommelde het. Hier en daar doorkruiste een felle lichtflits de hemel. Maar het vreemde: geen wind. In de verte krijste een ekster. Het was precies zoals in de voorspelling.

verhaal doet mee aan een wedstrijd, het is weggehaald

Hoe vinden jullie deze? Steeds wanneer ik een nieuwe hoed koop, gebeurt er iets onaangenaams.

Die vind ik goed. De lezer verwacht de start van een verhaal (er wordt een hoed gekocht) en hij weet al dat de aankoop tot iets onaangenaams zal lijden. Maw, de lezer heeft reeds een verwachtingspatroon over de rest van het hoofdstuk terwijl je nog maar 1 zin ver zit. Ik zou als lezer ook verwachten dat er meerdere anekdotes komen over net gekochte hoeden waar een vloek op lijkt te rusten.

Ik ben persoonlijk erg van de beginzinnen waar je gelijk erg nieuwsgierig van wordt en gelijk wakker geschud wordt. Van beginzinnen als die hierboven (ik lag in bed of wil je suiker in je thee) zou ik gelijk afhaken. Als het begin al zo saai is. Ik wordt het liefst wakker geschud en krijg dan later de uitleg. Dan word je nieuwsgierig gemaakt. Die zin van die hoed maakt nieuwsgierig. Maar het is een kwestie van smaak hoor! Naar mijn criteria zouden de meeste bestsellers er niet doorkomen! Dus...

Ik moet echt lachen om die beginzin met de hoed. Goed! :)

Ik ben persoonlijk erg van de beginzinnen waar je gelijk erg nieuwsgierig van wordt en gelijk wakker geschud wordt. Van beginzinnen als die hierboven (ik lag in bed of wil je suiker in je thee) zou ik gelijk afhaken. Als het begin al zo saai is. Ik wordt het liefst wakker geschud en krijg dan later de uitleg. Dan word je nieuwsgierig gemaakt. Die zin van die hoed maakt nieuwsgierig. Maar het is een kwestie van smaak hoor! Naar mijn criteria zouden de meeste bestsellers er niet doorkomen! Dus...

Bedoel je met die 'ik lag in bed' mijn verhaal? Zo ja: maakt 'op een donkere avond gebeurde het je niet nieuwschierig genoeg. Zo niet: Misschien reageer ik te heftig. En tussen haakjes: komt Harry Potter wel tussen jou criteria door? :) Zelf vind ik dat je gelijk hebt met dat de eerste zin je in het verhaal moet 'trekken', teminste als het een kortverhaal is. Maar met echte romans vind ik zelf een rustig begin ook goed. Maar ja, ik ben nog maar een tiener dus smaken zullen wel verschillen!

Smaken verschillen sowieso, of je nou een tiener bent of niet, DeSprinkhaan! ;)

@de Sprinkhaan: zoals ik al zei, ik ben misschien geen gemiddeld lezer. En nee, zo'n begin maakt mij, hele persoonlijk, niet nieuwsgierig. En op een donkere avond ook niet, omdat dat vrij clichee klinkt. En nee, Harry Potter vind ik ook erg saai. Dus zoals ik al zei: ik ben geen gemiddeld lezer! :) @Anoukbouk: precies!

Hoe ik een verhaal begin, is voor mij erg afhankelijk van het genre, de hoofdpersoon, het decor en de onderwerpen die in het eerste hoofdstuk aan bod zullen komen. De openingszin is inderdaad belangrijk, zeker als het om het begin van het hele verhaal gaat - bij elk hoofdstuk is het belangrijk hoe je begint, maar vooral aan de voet van de berg moet je goed nadenken. Het moet direct de aandacht trekken en een band met de lezer beginnen, zodat de lezer dóór wil gaan. Als het even kan, probeer ik altijd zo uniek mogelijk te beginnen: met een geschreven stukje van de hoofdpersoon, een citaat, deel van een liedje of een bekendmaking die voor de rest van het verhaal niet belangrijk is. Je kunt inderdaad ook gewoon gaan schrijven - wel met een bepaald idee - en dan zien waar je uitkomt: dat werkt sowieso goed, ook bij Wirter's Blocks.

Eén van de knapste openingen ooit vind ik : 'You will not like me. You will not like me now, and you will like me a good deal less as we go on.' En deze komt dan zelfs nog uit een film gebaseerd op een toneelstuk. Qua opening kan dit tellen (& ik wou stiekem dat ik hem verzonnen had). Ik denk meestal niet teveel na over een openingszin. Soms is het een stuk uit een dialoog, maar af en toe durf ik al eens een beschrijving van een locatie te gebuiken om een verhaal mee te beginnen. Ooit ben ik eens begonnen met een citaat uit een fictief boek dat een rol speelde in een verhaal. Mijn idee is, denk er niet teveel over na. Later herschijf je die waarschijnlijk toch nog.

'Dat had hij nou nét niet moeten doen.' Daarna wat er gebeurde en die persoon die dit zegt, dan vijftien jaar uit je verhaal laten verdwijnen.

@Timmy, die zou ik dus meteen wegleggen. Wat is dat nou voor openingszin, waarom zou ik over een personage lezen dat nu al zegt dat ik hem niet mag, terwijl ik hem niet eens ken. Gelukkig verschillen smaken :P @Suma, bekende openingszin :D

Haar neus was zó krom, dat je haar mond een snavel zou kunnen noemen.

Deze zin heb ik zelf bedacht, en komt op mij over als een echte openingszin. Zo'n zin is voor mij iets aparts. Hij moet prikkelen, en aanzetten tot verder lezen. Er hoeven voor mij geen verborgen boodschappen of diepere betekenissen in schuil te gaan. Gewoon, een lekkere zin.

Het mooiste is, lijkt mij om de lezer nieuwsgierig te maken en toch origineel te zijn. Hij/zij moet zich er in kunnen (willen) identificeren. Bijv: Dit is de dag waarop alles zal veranderen. of: Heb je ooit meegemaakt dat iemand je hele leven op zijn kop zet?

@Timmy, die zou ik dus meteen wegleggen. Wat is dat nou voor openingszin, waarom zou ik over een personage lezen dat nu al zegt dat ik hem niet mag, terwijl ik hem niet eens ken. Gelukkig verschillen smaken :P

Mij nodigt zoiets wel uit tot verder lezen, want dan begin ik me onmiddellijk af te vragen waarom hij denkt dat ik hem niet mag. En wat ertoe zal leiden dat de hoofdpersoon van het hele verhaal denkt dat ik hem tegen het einde van het verhaal helemaal niet meer zal kunnen uitstaan. Maar de manier waarop je een openingszin ervaart is voor iedereen verschillend. Gelukkig maar. :)

Volgens mij zijn er geen regels en is elk boek anders. Puur vanuit m'n achtergrond als componist weet ik dat je ook in muziek (toch ook een vorm van verhalenvertellen) weinig echte regels kunt stellen, al proberen sommigen dat wel. Op elk zo'n regel kan ik zo tien uitzonderingen verzinnen die werken (als in: die welluidend klinken). Niet de persoon gaan voorstellen in de eerste zin? Wat was de eerste zin van Moby Dick ook al weer? En is 'Marley is dead, to begin with' niet ook een rare openingszin? Ik ben zelf iemand die veel aandacht besteedt aan de omgeving. Als mijn verhaal in een bos speelt dan ben ik geneigd om eerst dat hele bos te beschrijven, wel op een interessante manier natuurlijk, en daarna de omgeving, de dorpjes etc. Misschien kom ik er wel op terug aan't begin van elk hoofdstuk. Het hangt ook van je publiek af. Ga je duidelijk of vaag zijn. Ik heb zelf een hekel aan elitair intellect, op welk vlak dan ook, dus ik zou zelf vooral schrijven op een manier die van jong tot oud vermakelijk is. Bottomline is dat er m.i. geen harde regels zijn, en 't misschien wel grappig is om andermans wetten te overtreden. Het heeft ook voordelen om niet al te veel schrijfregels te kennen, the more rules you know, the less rules you break. Onbevangenheid! Wederom, ervaring uit muziek. Vroeger, toen ik minder wist over compositie, over andere componisten en regels, vroeger.. maakte ik veel meer muziek dan nu. Een soort opportunisme, denk ik.

De openingszin is wel het laatste waar ik me druk om maak. "Oeroeg was mijn vriend". Hella Haase. Deze zin is alleen op volle waarde te schatten (de nadruk op was) als je het hele verhaal kent. Simpel, maar heel subtiel. Wee de lezer die het verhaal aan de hand van de eerste alinea beoordelen wil: die eindigt pas op de volgende bladzijde. "Ik wachtte en hield hem gedurende zeven jaar in het oog." Stephen King. Als dit een liefdesromannetje zou zijn over een vrouwtje, hunkerend naar aar Ware Jacob, zou het funest zijn. Het past bij het genre: thriller. De paranoïa die er uit spreekt is wat duidelijk wordt in de rest van het verhaal. "Me, a wizard?" Cliff Stoll, The Cuckoo's Egg. Nee, dat is geen fantasy, maar een "documentaire" over hackers. "De zwarte, hoekige figuur sprong op hem af." Jack Lance. Hop, midden in de actie. Wie, wat, waarom? Het meeste wordt gaandeweg het verhaal duidelijk. " 'Meester, wat is leven eigenlijk?' " Timmy Geleyn. Goede openingszin. Zet de lezer gelijk aan het denken. @DeSprinkhaan: ik zou geen (delen van) PHP verhalen (of andere wedstrijden) online zetten, dat kan tot diskwalificatie leiden. Je herschreven versie maakt gebruik van een proloog, maar het is jammer dat je de inhoud herhaalt in het stuk erna. Ik zou zijn begonnen met: "Het was precies zoals in de Voorspelling". Vervolgens wat er in de voorspelling staat en nu dus ook uitkomt (onweer etc). En de alinea besluiten het wat de hoofdpersoon er van denkt. Vermoedelijk een "Schompus, ben ik dat?!"

Hij verliet de hut. is de beginzin van het boek wat ik nu lees. Zegt eigenlijk niks, maar dat wordt op de eerste pagina wel duidelijk gemaakt :)