exotische, beschermde diersoorten in kinderboeken
Naar aanleiding van het lezen van Pim's mooie stukje uit zijn 'Kameleons', zou ik graag de mening en/of visie willen kennen over het volgende. Ik ga het probleem uitleggen met een concreet voorbeeld :
Als kind las ik vaak over een papegaai in een kooi bij een oude dame. 's Avonds wordt de kooi afgedekt. De papegaai is grappig want hij 'spreekt'. Velen herkennen dit cliché-beeld over de sprekende papegaai in de kooi.
Toen ik als volwassen persoon me verdiepte in vogels, kwam ik tot het besef dat een papegaai helemaal niet thuishoort in een kooi. Ik zag ze voor het eerst in het wild in een documentaire : een vlucht van ongeveer 200 ara's. Ook leerde ik dat die sprekende papegaai zich vaak kaal plukt uit frustratie. Dat is geen mooi zicht. Dat hij agressief wordt. Dat papegaaien moedwillig uit de nest worden gehaald om met de hand opgevoed te worden, zodat ze als 'tamme, sprekende papegaai' verkocht kunnen worden. Ook ontdekte ik dat het vaak om soorten gaat die bij wet beschermd zijn en waar het DNA dus niet voor het rapen ligt.
Ik heb toen besloten om kritischer te kijken naar kinderboeken en kinderfilms waarin dieren het verhaal maken.
Wat denken jullie over de pedagogische verantwoordelijkheid van de schrijver of schrijfster van kinderboeken waarin exotische dieren fungeren? Is het nog verantwoord naar kinderen toe om een beeld te schetsen van bv een tijger en een struisvogel in het wild? (ik spreek niet over een zoo, of over ontsnapte dieren)? De tijger hoort in Azië thuis, de struisvogel in Afrika.
Waar moet een lijn getrokken worden?
Is het nog opvoedkundig verantwoord om een 'gelukkige papegaai in een kooi' te schetsen in een kinderboek zodat kinderen ouders aan porren om een papegaai te kopen met heel vaak nefaste gevolgen?
Bij deze denk ik ook aan de rage om een witte uil te kopen n.a.l.v. Harry Potter, de rage om zo'n oranje visje te kopen naar aanleiding van een animatiefilm waarin zo'n visje het HP was?
In welke mate draagt een kinderboek over dieren er toe bij om de zeer lamlendige kennis over wilde dieren in stand te houden of tegemoet te komen met een vrij exacte beschrijving van habitat en eigenheid van een diersoort?
Wat denken jullie hier over?
Volgens mij zijn papegaaien
Lid sinds
17 jaar 5 maandenRol
Volgens mij zijn papegaaien zelfs sociale dieren die niet in hun eentje gehouden dienen te worden. Een kooi kan, maar de vogels zouden ook los door het huis moeten kunnen vliegen (tenslotte zijn vogels gemaakt om te vliegen, en niet om op een stokje te zitten).
Soms wordt zelfs geadviseerd een papegaai alleen te houden, omdat hij zich dan meer aan jou gaat hechten (het arme dier is sociaal, dus zal bij gebrek aan soortgenoten zich op mensen richten bij gebrek aan 'beter').
Ik vind dat je altijd voorzichtig moet zijn hiermee. Je hebt boekjes waarin een jongen een tamme rat heeft waarmee hij allerlei avonturen beleeft. Kinderen willen dan ook een rat, dus komt dit sociale dier alleen te zitten zoals in het boek ook gebeurt.
Het kind slaapt minstens 8 uur per dag, moet ook nog naar school, sport enz, en uiteindelijk zit zo'n sociaal dier het grootste deel van zijn leven alleen en in het ergste geval moet hij/zij weg omdat hij bijt (tja, ratten hebben complexe groepsverhoudingen en als een rat denkt dat mensen zijn 'soortgenoten' zijn, kan er wel eens een knauw uitgedeeld worden...). Zo'n dier dat in zijn eentje zit, kan ook moeilijk teruggeplaatst worden bij soortgenoten, omdat hij het sociale gedrag van zijn soortgenoten niet heeft geleerd... (ook wel 'gedragsproblemen' genoemd).
Ik ben gek op ratten, lees er ook graag over, maar erger me hier ook aan. Mensen denken dat het in het boek 'echt' is en dat een rat alleen best kan (ook al zeggen alle kenners dat je het niet moet doen).
Nu heb ik zelf ook een dilemma, omdat ik een hp in mijn boek ook een rat als huisdier geef (en geen twee). Nu is mijn hp wel iemand die het dier 24 uur per dag bij zich kan hebben, maar in de praktijk zal dat de lezers van mijn verhaal niet gaan lukken. Ik denk eraan aan het eind van het verhaal een korte uitleg te zetten over het houden van ratten (en dat mijn hp dit fout doet) met daarbij een verwijzing naar een rattensite, waarop alles goed uitgelegd staat (helpt ook tegen mensen die een dier aanschaffen zonder eerst informatie erover op te zoeken ;) ).
Waar je ook op moet letten is dat informatie in informatieve boekjes over dieren niet altijd klopt (bij ratten vaak het geval, met name over het alleen kunnen zitten...). En... je moet er natuurlijk voor waken dat je verhaal niet gaat lijden omdat je te veel informatie wilt geven (dan is een externe link naar die info misschien wel zo handig).
De ouders moeten dat gewoon
Lid sinds
17 jaar 9 maandenRol
De ouders moeten dat gewoon "nee" tegen hun kind zeggen als die om een papegaai zeuren.
Maar op zich kan het natuurlijk geen kwijt om een beetje stil te staan bij wat je de kids meegeeft als je een boek schrijft natuurlijk.
Ajstinad : papegaaien zijn
Lid sinds
15 jaar 2 maandenRol
chrislaevers schreef: Ratten
Lid sinds
17 jaar 5 maandenRol
[quote=chrislaevers]Ratten zijn ook sociale dieren maar in gevangenschap liggen de zaken vaak anders wanneer er een verkeerde combinatie is van geslachten en daarbij een gebrek aan ruimte.[/quote]
Maar bij ruimtegebrek moet je toch geen dieren nemen? Een kooi die groot genoeg is voor 1 rat, is ook groot genoeg voor twee. Anders is het natuurlijk als je in de dierenwinkel 'per ongeluk' een mannetje en een vrouwtje meekrijgt, dan kan het 'verassingspakket' voor ruimtegebrek zorgen.
Hmm... dát niet in dierenwinkels kopen moet ik er dan dus ook bij vermelden ;). Daar worden de meeste 'geslachtsvergissingen' gemaakt, terwijl het verschil met een beetje moeite heel gemakkelijk te zien is.
*denkt nu na* Misschien zou ik op mijn schrijverswebsite wat korte FAQ's kunnen beantwoorden (ik schrijf een griezelverhaal, dus het past daar wel ;) ). Wellicht is dat voor jou ook nog iets.
Haha, het is eigenlijk vreemd dat kinderen dieren zo leuk vinden, want het is niet altijd een perfecte combinatie. Soms is het nieuwe er ook vrij snel af voor een kind, en zijn het de ouders die ervoor moeten zorgen. Uitzonderingen daargelaten, natuurlijk ;).
Ik vind wel dat je in kinderboeken wat didactisch verantwoorde dingen kunt stoppen, maar dat kinderen het misschien erg braaf vinden als je er te veel 'opvoedkundige verantwoordelijkheid' in stopt.
Er zijn ook boekjes voor kinderen waar achterin het boek een katern met informatie over het onderwerp staat. Zo kun je het didactisch verantwoorde evt. splitsen van het verhaal zelf (en zo toch nog een heel verantwoord boek schrijven ;) ).
Ajstinad, spreek me niet van
Lid sinds
15 jaar 2 maandenRol