Stotteren in dialoog

Misschien kun je erachter komen of een stottereraar die de e aan het begin van een woord niet goed kan uitspreken, ook moeite heeft met de m, de v en de l, zoals in je voorbeeld. Ik bedoel dus: of er een logica zit in de stotter. Van de k weet ik dat hij moeilijk is voor sommigen, maar of zo iemand dan ook moeite heeft met andere (mede)klinkers? Als je dat weet, zou je naar mijn idee met een enkele herhaling wel kunnen volstaan, dus niet vier l-en achter elkaar, maar: 'I-ik l-lette n-niet g-goed o-op.' (Dit is natuurlijk een zwaar overdreven stotter, maar ik bedoel het enkel als voorbeeld, niet als realiteit). Anders krijg je misschien iets als: 'Ik l-l-l-l-l-l-l-l ... (en dan komt hij er niet uit), ik l-l-l-l-l-l- ... paste niet goed op.' Dat leest niet lekker.

Dat is precies wat ik bedoel (van die logica), maar ik weet niet of dat ook zo werkt met stotteren (vandaar mijn roep op een logopedist(e)). Jij schrijft het gestotter met koppelstreepjes ertussen. Is dat bewust? Ik had het beletselteken ... gebruikt, maar Renzema zegt hier niets over.

Ik ken een logopedist; ik zou het voor je kunnen vragen. Waarom ik het liggend streepje gebruik? Ik vind het grafisch meer op stotteren lijken dan puntjes.

Volgens mij zit er geen logica in stotteren. Een vriendin van me stottert ook maar dat is iedere keer bij een ander woord. Ze is wel erg goed in het gebruik van synoniemen. Als ze bij een bepaalt woord blijft hangen past ze gewoon de zin aan om dit woord te vermijden. Sommige woorden komen er namelijk gewoon niet uit. Erg lastig is het wel om te stotteren. Zo heeft ze al meerdere malen een big big mac gekregen i.pv. een big mac (Zo zie je ook dat ook gehele woorden kunnen worden herhaald in plaats van alleen delen van het woord) en dachten veel mensen dat ik lylyanne heette in plaats van lyanne. Het is alleen niet zo dat mensen stotteren bij de laatste letters volgens mij. Hoop dat je er wat aan hebt ;)

Als je de zin nu eens 'normaal' opschrijft en dan 'stotterde hij' erachter zet? Of kom ik nu met een compleet belachelijk idee? Mij lijkt in elk geval dat dat het minst storend is voor de lezer. Je kunt misschien de eerste paar keer wel het gestotter voluit schrijven. Vervolgens d.m.v. 'stotterde hij' (en andere varianten daarop) erachter te zetten, duidelijk maken dat hij het blijft doen.

MissM: ik denk niet dat dat voldoende is (alleen stotterde ze erachter zetten), want het stotteren hangt af van de spanning. Bij haar vader stottert ze erg, maar als ze tegen haar broer praat (bijna) niet. Dat kan je bijna niet verwerken met zo'n toegevoegd zinnetje. Ik pruttel nog even door. Helaas puilt het internet niet uit in specifieke info op dit vlak.

Ik heb een boek gelezen waar regelmatig in gestotterd werd (ik weet niet meer welk boek) maar het stoorde behoorlijk tijdens het lezen. Een paar keer is geen probleem, verder zou ik gaan voor de optie die missMP aangeeft.

Misschien kun je je hoofdpersonage één woord meegeven waarmee zij stottert, zodat het leuk voor je lezers blijft. Bijvoorbeeld (vanwege schaamte uit haar jeugd): 'zezezeze ehehehe xxxx sex'.

Jij bent een houvast in ieders leven, Eigen. :thumbsup:

:o

Bedankt Schijverke. Ik heb Wikipedia al bekeken, maar wat ik dus niet kan vinden, zijn de combi's die jij hierboven nog wat globaal aanhaalt. Dus bepaalde lettercombi's etc. waarmee sommige stotteraars meer moeite hebben dan met andere combi's. Dat zal vast te maken hebben met de mondstand bij bepaalde letters. Als een stotteraar op een bepaald woord soort stottert, is dat dan omdat er bepaalde moeilijke letters in zitten of omdat de betekenis van het woord (voor hem) bijzonder is?

Schrijverke, ik geloof direct dat er veel meer bij komt kijken (wil het ook zeker niet bagatelliseren, maar ook niet weten). Voor mij als schrijver is 'alleen' van belang of het realistisch is als ik iemand alleen bij bepaalde letters of woorden laat stotteren (en of dat dat een soort vaste 'combi's' zijn) of niet. Snap je? Als het inderdaad erg persoonsgebonden is, dan geeft mij dat (als schrijver) het voordeel dat ik deze beperking kan aanpassen aan het verhaal en aan de mate waarin een eventuele lezer geïrriteerd raakt door de dialogen (want dat wil ik niet).

Jij bent een houvast in ieders leven, Eigen. :thumbsup:

Dank je voor je opmerking, Tja. Maar 'ieders' vind ik wel iets te ver gaan ;)

Je bent te bescheiden.

Als het stotteren zich op zo veel manieren kan uiten, heeft dat natuurlijk als voordeel dat je simpelweg de manier kunt kiezen die zich het minst lastig in een boek laat vangen. Dat lijkt de weg van de minste weerstand, maar voor je personage is het niet echt van belang met welke letters ze worstelt en of er bepaalde woorden zijn die problemen geven. Ook de lezer zal zich er niets over afvragen. Het gaat erom - als ik het goed begrijp - dát ze stottert, en wel bij spanningen die verband houden met haar vader. Ik zou er zelf voor kiezen er enkele woorden en beginklanken uit te lichten die problemen geven. Herhaling zorgt ervoor dat je lezer snel vertrouwd raakt met het probleem en dat verhoogt de acceptatiekans. Tegelijkertijd kun je haar ook genoeg woorden wél vloeiend laten uitspreken. Zo zou je woorden beginnend met een p kunnen nemen. Na een tijdje weet de lezer het wel. Ik kan me voorstellen dat wanneer ik enkele dialogen met zo'n vast stramien zou lezen, ik als het ware 'eroverheen' ga lezen met een gevoel van begrip. Ja, ze praat met haar vader en dat woord begint met een p. Zo is het volgens mij mogelijk het gestotter op een natuurlijke manier af te bakenen, terwijl je personage op genoeg momenten zal stotteren om het beoogde effect te creëren.

Ik zou sowieso niet voor ex...ex...excuseer gaan, maar voor ex-ex-excuseer. Dat eerste lijkt wel een bewust struikelblok voor de lezer.

Ik zou het zo schrijven: 'E-excuseer mij, v-vader. Ik l-l-lette niet goed op.' Of, als het nog erger is: 'E-excuseer mij, v-vader. Ik l-l-lette niet g-g-goed op.' Dus streepjes tussen de letters/lettergrepen; niet aan elkaar en niet met puntjes ertussen. Als er niets tussen staat, lijkt het of ze b.v. een hele lange g zegt en als er puntjes tussen staan klink het alsof ze even rust tussen elke letter(greep) en dat is ook niet zo.

Zjaan, enkele maanden geleden hoorde ik een radio interview met Ingrid Delferro, de dochter van een operazanger die een methode tegen stotteren ontwikkelde en een eigen praktijk begon. Ze heeft een boek over die methode geschreven. Meer informatie daarover op: http://www.delferro.nl/ Misschien heb je er wat aan om dat boek te lezen, of kun je haar mailen met deze vragen. Ze lijkt me heel aardig. Ik heb haar n.a.v. dat interview een mailtje gestuurd om te complimenteren met het mooie gesprek dat mij zeer ontroerde, ook al heb ik geen stotterende personen in mijn directe omgeving. Ze mailde me meteen terug om te bedanken. Ik hoop dat je er iets aan hebt. Succes Zjaan :)

Ik en Miep (mijn partner) hebben beiden een stotterverleden. (Zie: http://sites.google.com/site/succesvollestotterth… ) Kies voor je personage uit één met de persoonlijkheidskenmerken die beschreven staan in de brochure: "Werken aan stotteren" http://sites.google.com/site/werkenaanstotteren/ en beschrijf daarbij ook de reactie van de gesprekspartner (op de gekozen vorm van stotteren) Succes Adrie van der Horst

Hoi, Als 'expert' kan ik je zeggen, dat -druk- letters moeilijkheden kunnen geven. Druklettes zijn letters als T. P. K. Ze vragen een zekere druk om ze uit te spreken, voel het zelf maar eens! Wat je doet om dit probleem te vermijden, is de aandacht op de eerst volgende klinker te zetten. Het voorbeeld excuus; EkskUUS ; de twee K's krijgen dus geen spreek aandacht, wel de E en UU en S. De S laat de eventuele opgebouwde spanning verdwijnen, door te sissen met de S. Ik hoop dat jullie met deze informatie iets meer inzicht hebben in de druk van stotteren. ;-) ;-) Veel schrijf succes, Vinny

@Vinny: Wat vind je als 'expert' van mijn oplossing? (zie #18) Zou het op die manier in een boek kunnen denk je?

Er werd gevraagd naar een logopediste in de zaal. De beste experts op het gebied van hoe te stotteren, zijn diegenen die zelf stotteren. Misschien is het een idee om naar een "zaal met stotterende mensen" te gaan en aan hen de vraag voor te leggen hoe het stotteren van de hoofdpersonage in een boek te verwoorden? Het forum van de Nederlandse stottervereniging Demosthenes is te vinden via de link: http://www.demosthenes.nl/phpBB2/ Ik verwacht dat de stotterende lezers van dat forum dit een leuk en origineel onderwerp zullen vinden om over mee te denken en tips te geven.

Dit topic is duidelijk via Google te vinden... Hopelijk is Zjaan zo extra geholpen! :nod:

Gaan wij nou met z'n allen op bezoek bij de vereniging Demosthenes? ;) (lijkt me ook niet makkelijk om vlekkeloos uit te spreken). Wel cool dat je dit schijnbaar kunt googelen.

Kun je niet voor de oplossing kiezen: "Wat gaan we vanavond eten?" stotterde hij. Volgens mij hoef je maar enkele keren het stotteren letterlijk weer te geven, zeg een keer per drie bladzijden of zo en dan hooguit 1 woord. Vergelijk het met talen: als iemand engels spreekt schrijf je toch gewoon nederlands in de tekst, hooguit af en toe een woord. Je vermeldt wel dat hij engels spreekt (of in dit geval stottert) maar je moet het niet elke keer opschrijven. Dat zou ik erg vervelend vinden.

Ik ben het met MissMoneypenny en Iris Bee eens dat je het beste kunt schrijven dat iemand stottert en dat je dat niet steeds herhaalt. Wel kun je het om te beginnen een paar keer in "stottertaal" neerzetten, waarbij de genoemde sites je vast helpen. Ik denk inderdaad wel dat je het stotteren realistisch neer moet zetten, als het zo'n belangrijke rol speelt. Maar waarom zou je het verschil niet kunnen weergeven door iets als: stotterde ze weer zo erg. Ze haatte het als dat gebeurde! O.i.d. Waarmee ik bedoel te zeggen dat je ook met woorden de mate van stotteren aan kunt geven. Mij lijkt het als lezer ook vervelend om steeds over de woorden te moeten struikelen ...

... Voor mij als schrijver is 'alleen' van belang of het realistisch is als ik iemand alleen bij bepaalde letters of woorden laat stotteren (en of dat dat een soort vaste 'combi's' zijn) ...

Er zijn een aantal "vaste" vormen van stotteren die elk bij de gesprekspartner een andere reactie kunnen bewerkstelligen. Die vormen van stotteren heb ik hier in het kort beschreven. Die wisselwerking tussen degene die stottert en de gesprekspartner zou in je roman moeten kloppen.

Heel erg bedankt allemaal voor het meedenken. Op basis van de aangedragen suggesties, links enz. ga ik me beraden over of ik mijn hoofdpersonage daadwerkelijk ga laten stotteren, hoe dat in haar geval uitpakt en 'klinkt' en natuurlijk ook hoe zich dat vertaalt naar tekst en dialoog. Meerdere mensen hebben voor dat laatste de suggestie gedaan om enkele keren 'stotterde ze' (of varianten daarop) in de tekst te zetten, maar dat is naar mijn mening niet voldoende, omdat ze niet bij iedereen evenveel stottert, en je met zo'n bijzinnetje niet voldoende variatie kan aanbrengen. Ik ben het eens met de stelling dat ik stotteraars naar hun eigen ervaringen had kunnen en moeten vragen (in plaats van naar een logopedist). Ik moet tot mijn spijt erkennen dat die gedachte niet in me opgekomen is. Als (onvoldoende) verdediging kan ik alleen maar aanvoeren geen stotteraars in mijn omgeving te kennen, anders had ik daar misschien wel aan gedacht. Nogmaals mijn dank.

Er is weinig goede literatuur bekend waarin de ervaringen van mensen die stotteren - (en de wijze waarop het fenomeen door anderen wordt ervaren) -waarheidsgetrouw wordt beschreven. Mede daardoor worden mensen die stotteren in het dagelijks leven nogal eens geconfronteerd met vooroordelen. Ik nodig de "schrijvers" van dit forum - die stotterende personages in hun werk willen opnemen, uit om zich in te lezen en/of met "ons" contact op te nemen.

wat ik meestal doe moet stotteren is er een streepje tussen zetten. dus zo: i-ik loop n-niet g-goed h-hoor. maar verder heb ik ook problemen met hoe je het het best kan opschrijven. is gewoon erg moeilijk als je zelf niet stotterd