Het is gebiedende wijs, jascha. Neem uw matras op en wandel. Je ziet nergens een t. Inderdaad een jij-vorm. Bij Word wakker! dus ook geen t.
Maar Neemt uw matras op en wandelt kan ook. Dan is het meervoud. Daarom kan Wordt wakker! ook. Dan heb je het tegen meerdere mensen.
Het eerste is correct, Therese, maar aan het tweede deel van je verhaal twijfel ik eerlijk gezegd. Volgens mij blijft het zonder t, ook als het om meerdere personen gaat.
Aha, gevonden: http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/924/
Geen t dus.
Zelf geef ik de voorkeur aan de vereenvoudigde vorm, ongeacht het aantal personen voor wie het gebod van toepassing is. Vlak voor een zwemwedstrijd is het logisch wanneer de starter tegen alle zwemmers zegt: Ga naar het startblok. De extra t kan natuurlijk wél, maar is eerder oud-Nederlands. Denk ook aan de gevleugelde woorden: Gaat heen en vermenigvuldigt u!.
Bij word wakker is er helemaal geen tweede persoon. Letterlijk gezien wordt er niemand wakker. De ironie is dat dit vooral klinkt wanneer mensen nog wakker moeten wórden. Vandaar de oproep: Word toch wakker!. Zonder t.
Die t komt er soms wel bij, ook in Nederlands van nu: gaat u zitten, neemt u maar een kopje koffie. Maar dan volgt dus 'u' op de gebiedende wijs. Weest u maar niet bang, wordt u maar niet ongerust. Maar: maakt u zich maar niet ongerust, maak u maar niet ongerust :confused: .
Dank voor de reacties. Nu het zo uitgelegd wordt is het mij duidelijk. Maar hopen dat ik het onthoud. Dat van de gebiedende wijs kon ik nog niet. De rest komt in vlagen van flashbacks uit het voorgezet onderwijs weer boven drijven.
Ik kan dus stellen dat het in principe alleen stam is bij ik, jij, je -als onderwerp- , maar dat +t niet verkeerd gerekend wordt? Alleen wijst dit dan op een gebiedende wijs, in theorie. Wat hebben wij toch een rare uitspraken dan...
Ja, NL is soms een vreemde taal! Waarom zeg je bijv. hij wil i.p.v. hij wilt?
Ik had er een hele discussie over met mijn zoon van 12, die er van overtuigd was dat het toch echt 'hij wilt' is. Stam + t, mam! En toch zegt of schrijft geen volwassene met een beetje verstand 'hij wilt'. Ik ben vroeger goed gedrilld op school met -d en -t, gelukkig maak ik er weinig fouten mee. Ik heb als juf in de bovenbouw gewerkt, het was huilen met de pet op. Ik heb het oude 't kofschip (of fokschaap) maar weer van stal gehaald, toch een heel handig hulpmiddel voor de voltooide deelwoorden. Maar het helpt niet tegen vreemde creaties als 'gebrongen' (gebracht). Tegenwoordig werken ze meer met de verlengingsregel, maar vooral allochtone kinderen horen dat eenvoudigweg niet. Daar moet je echt een stevig taalgevoel voor hebben.
Nogmaals: ga terug naar de regels. Die ezelsgruggetjes zijn niet meer dan ezelsbruggetjes. Leer de regels (en de uitzonderingen, zoals hij wil)of heb ze bij de hand. Ontleden en zwakke en sterke werkwoorden kennen lijkt er bij in te schieten in het taalonderwijs.
Auditief zwakke leerlingen horen nu eenmaal het verschil niet en visueel zwakkere zien het verschil niet. (heeft niets met slecht horen of zien of willen te maken, ze pikken informatie gewoon niet op die manier op)
Schaf die spellingskaart van 2,95 euro van het dyslectiefonds aan of de grotere. Elke regel wordt daar zo op uitgelegd dat je de juiste spelling kunt vinden voor elk werkwoord. Stap voor stap word je naar de juiste letter geleid, net als in een determinatietabel.
TaalKaart.nl (Dat is pas duidelijke taal) ISBN:8717775610014 Global id services.(creditkaartformaat)
De Nederlandse spelling in kaart gebracht, Walvaboek. ISBN:906675144, Jan Heerze en Marius Rietgoor.
@ Claudia: Het kofschip gebruik ik tegenwoordig vaak als ezelsbrug. Ja, Nederlands kent weinig logica
@ Marja: Dat is interessant! Ik ga iig alvast een blik werpen, bedankt.
Ik volg via het LOI een cursus 'goed Nederlands schrijven'. Het deel taalvaardigheid heb ik al gehad. Absoluut geen probleem, maar nu ben ik bij spelling. Op één regel zeven uitzonderingen is niets vreemds. Logica zit er dan niet eens in, het is gewoon uit het blote bolletje leren.
Ik heb wel gemerkt dat hoe rustiger je bezig bent, hoe meer je automatisch goed doet.
Dank voor de reacties. Nu het zo uitgelegd wordt is het mij duidelijk. Maar hopen dat ik het onthoud. Dat van de gebiedende wijs kon ik nog niet. De rest komt in vlagen van flashbacks uit het voorgezet onderwijs weer boven drijven.
Ik kan dus stellen dat het in principe alleen stam is bij ik, jij, je -als onderwerp- , maar dat +t niet verkeerd gerekend wordt? Alleen wijst dit dan op een gebiedende wijs, in theorie. Wat hebben wij toch een rare uitspraken dan...
Bij een gebiedende wijs is er helemaal geen onderwerp. ;)
edit En bij jij/je als onderwerp - maar dit heeft niets met je vraag en de gebiedende wijs te maken - heb je twee opties:
je/jij loopt
loop je/jij?
Pas op:
loopt je hond? :P is wél met een t ;)
Soms een beetje intuïtief en soms een beetje spellingscontrole. Nederlands... :\\
Dankje voor je uitleg Evelien, d/t is soms zeg maar echt niet mijn ding :)
Het is gebiedende wijs,
Lid sinds
15 jaar 4 maandenRol
Het eerste is correct,
Lid sinds
19 jaar 11 maandenRol
Zelf geef ik de voorkeur aan
Lid sinds
15 jaar 9 maandenRol
Juist. En je staat niet op
Lid sinds
15 jaar 7 maandenRol
Die t komt er soms wel bij,
Lid sinds
16 jaar 9 maandenRol
Dank voor de reacties. Nu het
Lid sinds
15 jaar 4 maandenRol
Ja, NL is soms een vreemde
Lid sinds
15 jaar 5 maandenRol
Nogmaals: ga terug naar de
Lid sinds
20 jaarRol
@ Claudia: Het kofschip
Lid sinds
15 jaar 4 maandenRol
Ik volg via het LOI een
Lid sinds
15 jaar 1 maandRol
jascha schreef:Dank voor de
Lid sinds
17 jaar 1 maandRol
Soms een beetje intuïtief en
Lid sinds
15 jaar 4 maandenRol