invloed eventuele recensies op je werk

De vraag is hoe je van tevoren kunt weten waar recensenten over gaan struikelen, lijkt me.

Dat is inderdaad niet altijd van tevoren aan te geven, maar ik kan me voorstellen dat zaken die niet standaard zijn (gebruik vreemde spelling, dubbele perspectieven etc.) eerder een (negatieve?) mening op zullen leveren.

Ja, of ze zeggen juist: "wat een origineel en verfrissend geschreven boek!" ;)

Dit kwam ik tegen op internet: {Effecten van recensie In diverse landen is het effect van een recensie - positief of negatief - onderzocht. Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen onderzochten welke rol recensies spelen in de verkoop van bioscoopkaartjes. Uit hun onderzoek bleek dat recensenten bij grote mainstream films een voorspellende rol hadden, maar dat hun recensies geen invloed hadden op de kaartverkoop. Gemser et al. wijten deze voorspellende rol aan het feit dat de hoeveelheid reclame die voor een film gemaakt wordt opweegt tegen negatieve beoordelingen van recensenten. In het onderzoek werd ook de kaartverkoop van art house films bestudeerd. Daarbij beïnvloedt de recensent de kaartverkoop wel en spreken de onderzoekers van een influencer role. Zij verklaren dit door de beperkte reclame budgetten van indie films en door de overlap van het publiek. Mensen die arthouse films bezoeken, zijn vaak ook mensen die de recensies in de krant lezen. [1]} Dit geldt dan voor films, maar ik denk dat het min of meer ook zo werkt bij de verkoop van je boeken

Ik denk dat je bij je eerste boek gewoon moet schrijven wat je zelf denkt dat goed is. Een uitgever/redacteur is ook al heel goed in staat te beoordelen wat echt niet aan zal slaan bij de doelgroep, dus de scherpste kantjes zullen er toch wel vanaf zijn voor het in de winkel ligt. Als je eenmaal een recensie hebt gehad, denk ik dat je je moet afvragen of iets een kwestie van smaak is, of werkelijk een vorm van opbouwende kritiek. Als een recensent valt over taalgebruik, zul je dus voor jezelf moeten bepalen of alleen die recensent daar moeite mee heeft, of een groter deel van je lezers. En daarna is het nog steeds je eigen beslissing of je je aanpast, of vasthoudt aan je eigen stijl. Nu werd in mijn biblionrecensie juist taalgebruik en schrijfstijl positief beoordeeld, dus misschien kan ik makkelijk praten. Ik had wel moeite met opmerkingen als "niet beklijvend", "eenvoudig plot" en "voor de liefhebbers van het genre" en met de mededeling dat de karakters van de hoofdpersoon en de kinderen af en toe "wel erg ideaal overkwamen". Ik kreeg een beetje de indruk dat ik op die manier minpunten kreeg omdat het een simpele roman en geen literair hoogstandje was, maar dat laatste heb ik dan ook nooit beweerd. Ik denk ook niet dat de doelgroep van mijn uitgever door een dergelijke recensie beinvloed wordt. Ik heb mezelf wel moeten dwingen om die kritiek naast me neer te leggen. Mijn tweede boek is dus gewoon weer een eenvoudige liefdesroman, waarop ik dus weer een soortgelijke recensie kan verwachten. Misschien heeft die recensie er overigens wel voor gezorgd dat ik nu ook begonnen ben met het schrijven van ingewikkelder soort verhaal in een ander genre.

Onderstaand fragment komt uit een recensie op de website van Trouw, geschreven door Peter de Boer. Lijkt me illustratief voor het verschil van mening dat vaak tussen recensent en doelgroep bestaat, maar succes voor de besproken schrijver kennelijk niet in de weg staat: "Ik begin Slee, naarmate ze titel op titel stapelt en maar doorgaat en doorgaat, stiekemweg steeds meer te waarderen. Meestal niet van harte overigens, want zij is uiterst volhardend in haar onhebbelijkheden: een vaak rommelige plot, een zeer irritante zwart-wittekening van de karakters, haar eindeloze uitweidingen die er vaak niet toe doen. . . Het is als je streng oordeelt je reinste literaire jeugd-soap. En toch lezen die boeken voor de doelgroep, die al evenmin een boodschap heeft aan het begrip 'literatuur' als de schrijfster zelf, kennelijk als een trein."

Ik denk dat je in deze vraag wel onderscheid moet maken tussen kinderboeken en boeken voor volwassenen. Bij kinderboeken wordt er bijvoorbeeld bij de biblionrecensie rekening mee gehouden wat kinderen al aankunnen wat leesniveau betreft en ingewikkeldheid van een verhaal. Zou er in een recensie komen staan: leuk uitgedacht plot, maar door zijn vele flashbacks en verwijzingen niet te volgen voor de doelgroep. Of netter: 'door zijn uitwerking een minder toegankelijk boek voor een breder publiek' dan heb je toch een probleem als je bij jouw uitgever zit. Niet als je bij Querido zit, want daar willen ze 'kunst' verkopen en geen 'aantallen'. Bij kinderboeken is de biblionrecensie vaak de enige die er is. De biebaankopen hangen ervan af, dat is 1. Ik heb bij een fonds dat ik redelijk ken de getallen gezien van de aankopen. Nou dan schieten je de tranen in de ogen als er een negatieve recensie tussen zat. Dan gaat het niet om enkele tientallen. Uit de biebverkopen hoort je uitgever alle gemaakte kosten te kunnen betalen. Daarna wordt het cashen voor hen. Vervolgens zijn het tegenwoordig veelal de jeugdbibliothecarissen die voor de schoolbibliotheken inkopen, sinds de scholen steeds meer 'een brede school' worden. En waar gaan die vanuit? Juist ja. Blijft over je verkopen in de boekhandels die overvoerd worden met kinderboeken. Ook die kijken tegenwoordig niet meer alleen naar de mooie ogen van de vertegenwoordiger, maar ook naar biblionrecensie. Tel uit je winst, of noteer je datum waarop je boek naar de ramsj verhuist. Twee keer een verramsjt boek en je kunt een nieuwe uitgever gaan zoeken :crybaby: Trouwens, wat is het beste dat je kunt leveren in je boek? Is dat maar 1 manier, 1 vorm, 1 soort humor, 1 verhaalontwikkeling? Nee, dat zijn waarschijnlijk vele gradaties, vele versies van je verhaal. Dus kies dan die waarbij je het meeste succes denkt te hebben. Nou is dat uiteraard lang niet altijd te voorspellen. Je weet niet wat anderen van je gekozen stijlmiddelen denken. Daar kun je nog wel eens voor verrassingen komen staan. Maar om de discussie op te hangen aan het voorbeeld in het andere topic is natuurlijk raar. Je twijfelt daar zelf aan de gekozen vorm door de opmerking van slechts 1 proeflezer. Dan is het wat jou betreft echt niet 'het beste dat je kunt leveren'. Dan is het je eigen twijfel of dat wel aanslaat of leuk is. Schrappen dus, zou ik zeggen. Je bent niet overtuigd. Tenzij een groot deel van de mensheid en je redacteur je straks overtuigen van je geweldige vondst. Ik stel het allemaal wat zwart/wit hier hoor. Er is ook een boel grijs onder de zon :nod:

Ik heb nooit de invloed van recensies op de verkoop van kinderboeken bestudeerd; daar kan ik dus niks over zeggen. Maar ik heb wel de invloed van recensies in het algemeen bestudeerd. En wat blijkt dan? Dat er (meestal) geen directe invloed op de verkoop aan te wijzen is. Er zijn cultuurproducten die lovende recensies krijgen en toch slecht verkopen (het debuut van Gerrit Achterberg bijvoorbeeld; maar 33 verkochte exemplaren in het eerste jaar) en er zijn cultuurproducten die nooit recensies krijgen en die desalniettemin als warme broodjes over de toonbank gaan (de streekromans van ene mevrouw Visser bijvoorbeeld). Als er al sprake is van een aanwijsbare invloed, gaat het meestal om debuten. Als jouw product (film, boek etc.) besproken wordt door een recensent, staat het op de kaart. Recensies hebben in die gevallen dus een agendafunctie. En meer niet eigenlijk. Naarmate iemand bekender is, is de invloed van recensies kleiner. Die recensent van de Tros (ik ben zo slecht in namen, die man met die schorre stem die zo lyrisch kon vertellen over boeken: Ross?) had wel een aanwijsbare invloed trouwens. Als hij op de radio een boek besprak op zaterdagochtend, merkten de boekhandelaren dat 's middags aan de toegenomen vraag naar dat boek. Een Amerikaanse auteur (weet zo even niet wie) neemt regelmatig wraak op recensenten door aan zijn lijken in het mortuarium een kaartje te hangen met hun namen. :D

Kluun is verguist door recensenten. Saskia Noort schrijft literaire thrillers. Beide zijn het bestsellers geworden. Van beide worden hun boeken verfilmt. So you never can tell.

@ helga: Je bedoelt Arie storm (Tros nieuwsshow). Hij kan geweldig vertellen over boeken, maar ik geloof dat velen hem ook wel kunnen schieten.

beter een slechte recensie dan geen recensie, denk ik. Het zal altijd mensen nieuwsgierig maken.

Maar om de discussie op te hangen aan het voorbeeld in het andere topic is natuurlijk raar. Je twijfelt daar zelf aan de gekozen vorm door de opmerking van slechts 1 proeflezer. Dan is het wat jou betreft echt niet 'het beste dat je kunt leveren'. Dan is het je eigen twijfel of dat wel aanslaat of leuk is. Schrappen dus, zou ik zeggen. Je bent niet overtuigd. Tenzij een groot deel van de mensheid en je redacteur je straks overtuigen van je geweldige vondst.

De reden dat ik er een apart topic van heb gemaakt, is juist dat ik het niét aan elkaar op wil hangen. Meer een algemene discussie dus: in hoeverre weegt de mogelijkheid van een eventueel negatieve recensie mee in de keuzes die je maakt in je verhaal. Interessante reacties hier ook :thumbsup:

In deze discussie moet je naar mijn idee enkele dingen los van elkaar zien: 1. het verhaal dat iemand vertellen wil (dat staat op de allereerste plaats, en je komt meteen op de vraag wie het heft in handen heeft: de verteller of het verhaal? Met andere woorden: wie doet de concessies (slijpt de auteur het verhaal naar zijn eigen idee, of is het verhaal zo kostbaar dat de ideeën van de schrijver van minder belang zijn, dus ook diens stijl en woordkeus? Hoeveel water doe je bij de wijn, of hoeveel wijn maak je van water?) 2. de reacties op het geschrevene, onder te verdelen in die van: a. uitgeverij (die heel goed weet wat een goed verhaal is, een goede stijl, e.d. en die de auteur daarin begeleidt, maar die niet in de toekomst kan kijken, en niet weet hoe een boek zal worden gerecenseerd of verkocht - desondanks wordt wel geweten dat er een goed boek wordt afgeleverd) b. recensenten (die het wordingsproces van het verhaal niet meemaken, enkel het uiteindelijke product zien, maar die óók na verloop van tijd iemands werk binnen diens oeuvre kunnen plaatsen, en met voortschrijdende inzichten zullen recenseren. Een boek van in hun ogen mindere - óf betere - kwaliteit zegt dan nog niet alles over de vaardigheden van de schrijver. Ik bedoel te zeggen: één goed ontvangen boek geeft geen garanties voor de toekomst, net zo min als één slecht ontvangen boek een slechte toekomst voorspelt) c. het lezerspubliek (waar gaat het lezerspubliek op af? Interessante marketingvraag) 3. de verkoop. De volgende quote zou ik willen nuanceren:

Niet als je bij Querido zit, want daar willen ze 'kunst' verkopen en geen 'aantallen'.

Mij lijkt dat Querido ook aantallen wil verkopen, maar alleen met goede boeken. Het goede gaat vóór het vele. Boeken uit het Querido-fonds vallen vaak in de prijzen, omdat het niet alleen goede boeken, maar zelfs uitstekende boeken zijn, qua vorm, inhoud, woordkeus, originaliteit, thema, noem maar op. Met deze opmerkingen kom je meteen in de hoek van wat is literatuur? Om in dit topic uit die hoek te blijven en op Ing's vraag terug te komen: recensenten zullen je werk op den duur in zijn totaliteit beoordelen. Niet alleen dat ene boek beoordelen ze; ook je ontwikkeling zullen ze zien, en misschien schrijven: 'Daar, waar ze ze eerst veel onomatopeeën en fonetisch gebrabbel nodig had, weet ze zich nu uit te drukken in genuanceerd proza.' Verkoopcijfers staan hier naar mijn mening los van. Stijl en geld zijn soms twee verschillende grootheden. Soms gaan ze hand in hand. Dan verkoopt een stijlvol boek uitstekend, maar omgekeerd kan een in slechte stijl geschreven boek soms uitstekend verkocht worden. Als iemand wist hoe het precies werkte, en er sluitende voorspellingen over kon doen, schreven we allemaal eenheidsworst, en dat wil niemand. Dus schrijf op je eigen manier, Inge, en gun jezelf je eigen ontwikkeling. Je redacteur zal je wel behoeden voor onacceptabele uitschieters.

@ helga: Je bedoelt Arie storm (Tros nieuwsshow). Hij kan geweldig vertellen over boeken, maar ik geloof dat velen hem ook wel kunnen schieten.

Sjee bedoelt volgens mij Martin Ross. Die is toen ingeruild voor vier recensenten onder wie Arie Storm. Ik vond het aanvankelijk jammer dat Martin Ross gedumpt werd maar nu is het wel verfrissend om verschillende mensen te horen. Ze zijn ook wat minder excentriek en opgewonden dan Ross. Ik las pas dat hij ergens anders weer een boekenprogramma heeft, ik weet niet waar.

Saskia Noort had niet echt beste recensies, maar door haar optreden is dat naar de achtergrond geschoven...

@ helga: Je bedoelt Arie storm (Tros nieuwsshow). Hij kan geweldig vertellen over boeken, maar ik geloof dat velen hem ook wel kunnen schieten.

Sjee bedoelt volgens mij Martin Ross. Die is toen ingeruild voor vier recensenten onder wie Arie Storm. Ik vond het aanvankelijk jammer dat Martin Ross gedumpt werd maar nu is het wel verfrissend om verschillende mensen te horen. Ze zijn ook wat minder excentriek en opgewonden dan Ross. Ik las pas dat hij ergens anders weer een boekenprogramma heeft, ik weet niet waar.

Klopt idd. Martin Ros is nu te beluisteren via selexyz.nl

Mij lijkt dat Querido ook aantallen wil verkopen, maar alleen met goede boeken. Het goede gaat vóór het vele. Boeken uit het Querido-fonds vallen vaak in de prijzen, omdat het niet alleen goede boeken, maar zelfs uitstekende boeken zijn, qua vorm, inhoud, woordkeus, originaliteit, thema, noem maar op. Met deze opmerkingen kom je meteen in de hoek van wat is literatuur? Om in dit topic uit die hoek te blijven en op Ing's vraag terug te komen: recensenten zullen je werk op den duur in zijn totaliteit beoordelen. Niet alleen dat ene boek beoordelen ze; ook je ontwikkeling zullen ze zien, en misschien schrijven: 'Daar, waar ze ze eerst veel onomatopeeën en fonetisch gebrabbel nodig had, weet ze zich nu uit te drukken in genuanceerd proza.' Verkoopcijfers staan hier naar mijn mening los van. Stijl en geld zijn soms twee verschillende grootheden. Soms gaan ze hand in hand. Dan verkoopt een stijlvol boek uitstekend, maar omgekeerd kan een in slechte stijl geschreven boek soms uitstekend verkocht worden.

Natuurlijk geven ze bij Querido prachtige boeken uit die veel prijzen winnen. Ik zou er zelf ook graag uitgeven, heb er wel eens wat heen gestuurd, maar ze vonden me niet speciaal genoeg. Maar soms denk ik wel eens dat al die mooie boeken gefinancieerd worden door 1 bestsellerauteur in het fonds. Ik vraag me af of ze goed verkopen. Het doorsnee Queridoboek dus. Niet de 'Hoe overleef ik-' serie. De boeken van Querido worden vaak wel gerecenseerd. En wellicht dat die recensenten ook een ontwikkeling zien bij een schrijver, zoals jij noemt, Therese. Maar de meeste kinderboeken krijgen nooit een andere inhoudelijke recensie dan die van Biblion. En die wordt ook nog eens steeds door een ander geschreven.

Zjors, bedoel je dan dat (kinderboeken)auteurs in hun achterhoofd rekening moeten houden met een Biblionrecensie als ze bezig zijn hun boek te schrijven? En dat Biblionrecensenten geen ontwikkeling bij een auteur waarnemen, omdat de recensies telkens door een andere recensent worden geschreven?

Twee keer ja. Tenminste dat zou je kunnen doen. We hebben bijvoorbeeld al ooit het topic gehad over vloeken en grof taalgebruik. Wanneer je in een kinderboek een aantal fikse vloeken zet of grof taalgebruik weet je al zeker dat daar melding van gemaakt wordt in de recensie. Dat scheelt je zo een paar honderd aankopen van de christelijke biebs. Dat weet je van tevoren, dus daar kun je rekening mee houden, of niet. Als je dat niet wenst te doen. En inderdaad, er is daar elke keer een ander die je recenseert (tenminste bij mij wel) en die heeft je andere boeken niet gelezen. Dus die kan ook die ontwikkeling niet zien. Zelfs bij boeken in een serie is er vaak een ander die het leest. Mijn recensies zijn gelukkig steeds positief geweest en dat merk ik aan de inkopen. Bij ons laatste boek (Eef en mij) waren er dat meer dan 800 en dat is nog niet het hoogste aantal dat ik scoorde. Ik vind dat wel belangrijk. Er moet toch brood op de plank. De uitgever is zo meteen uit de kosten en vraagt je uiteraard weer voor een nieuw boek. Zo werkt dat. En toch schrijf ik niet over de makkelijkste onderwerpen en schrijf ik zeker niet een eenheidsworst. Maar zoals ik al zei, er zijn veel wegen die naar een mooi boek leiden. In mijn vakbondstijd heb ik geleerd te kijken naar wat ik wil (met een verhaal in dit geval), welke wegen daarheen kunnen leiden en welke van die wegen het meest succesvol lijkt. Die te kiezen, is de beste winsituatie. Bij mijn boek over Tirza heb ik bijvoorbeeld goed afgewogen hoeveel ik wilde laten zien van het misbruik. Het moest voor kinderen/jongeren wel inzichtelijk zijn, maar weer niet zo plastisch dat het boek niet meer zou verkopen aan sommige doelgroepen. Dat evenwicht zoek ik dan.

De verkoop aan bibliotheken heeft zeker te maken met de Biblionrecensie. Ik merk dat heel erg bij mijn uitgever, die het écht moet hebben van de verkochte exemplaren aan bibliotheken. Een aantal negatieve opmerkingen op de recensie kan er al voor zorgen dat het boek honderden verkochte exemplaren misloopt. Ik moet zeggen dat ik negatief commentaar in recensies me best wat doet. Mijn roman kreeg als opmerking dat het oppervlakkig zou zijn. Dan denk ik aan de ene kant: tja, dat was de bedoeling. Maar aan de andere kant baal ik er wel van. Bij mijn nieuwe roman heb ik een wat zwaarder thema gepakt en ga ik er ook wat dieper op in. Dit idee had ik al voor de recensie, maar ik hou nu wel in mijn achterhoofd dat het niet oppervlakkig moet zijn.

Misschien helpt deze gedachte: jij kent de recensie misschien wel uit je hoofd, maar de gemiddelde lezer onthoudt uiteindelijk alleen maar dat er iets over jouw boek in de krant stond.

Inderdaad, ik heb ook het gevoel dat het vooral goed is als lezers maar op verschillende plekken de titel van mijn boek terug zien komen. Wat er verder bij staat is natuurlijk ook belangrijk, maar ik krijg van veel mensen de indruk dat vooral is blijven hangen dat ze "er ergens iets over gelezen hebben". Maw: wat ze gelezen hebben weten ze niet eens meer...