Lid sinds

16 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

enkel- of duoperspectief?

17 juni 2009 - 20:46
Zoals de meesten van jullie weten werk ik aan een lange historische roman. In de allereerste opzet is die geschreven vanuit meerdere perspectieven (ik geloof zeven), waarbij dat aantal (door vertrek en overlijden) in de loop van het verhaal afneemt tot drie. Er zijn nu voorzichtig positieve contacten met een uitgeefster na toezending van de synopsis en een paar scenes. Heel fijn. Daarbij heb ik het advies gekregen om het verhaal te herschrijven vanuit één perspectief en het verzoek om een paar herschreven scenes op te sturen. Ik heb de suggesties heel serieus genomen, mede naar aanleiding van haar mail (en ook de adviezen van anderen) was ik al begonnen met het elimineren van de minst belangrijke perspectieven, maar terugbrengen naar één? Ik denk niet dat dat lukt, dat dat ook niet past bij mijn verhaal. Ik vind dat het verhaal aan contrast wint door het vanuit minimaal twee perspectieven te beschrijven. Ik kan meerdere kanten van het leven toen laten zien, omdat het leven van een zakenman er nu eenmaal anders uitzag dan dat van een meisje van 15-16. Dat het moeilijker is, snap ik ook, maar dat vind ik geen doorslaggevend argument. Zucht. Ik weet dat het moeilijk is om hier is zinnigs over te zeggen, zeker als je het verhaal niet kent, maar ik hoop toch op wat aanknopingspunten. Zou ik de vader vanuit het hij-perspectief kunnen beschrijven en de dochter via een dagboek (ik-perspectief)? Of maak ik het dan alleen maar nog ingewikkelder? Help!

Lid sinds

17 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 juni 2009 - 20:58
Zeven is wel erg veel om een verhaal van verschillende kanten te laten zien, maar twee of drie moet wel kunnen. Volgens mij zijn uitgevers altijd bang dat het te moeilijk is en dat er lezers afhaken, maar als niemand meer boeken uitgeeft met meerdere perspectieven, leert niemand daar mee omgaan en wordt het een self fulfilling prophecy :P Dus lekker doen, die meerdere perspectieven, als het maar duidelijk is dat er gewisseld wordt. Daag je lezers maar een beetje uit.

Lid sinds

15 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 juni 2009 - 21:05
Zucht. Ik weet dat het moeilijk is om hier is zinnigs over te zeggen, zeker als je het verhaal niet kent, maar ik hoop toch op wat aanknopingspunten. Zou ik de vader vanuit het hij-perspectief kunnen beschrijven en de dochter via een dagboek (ik-perspectief)? Of maak ik het dan alleen maar nog ingewikkelder? Help!
Lijkt me als lezer heel makkelijk en logisch: hij perspectief : verhaal van vader, en ik perpectief in dagboek. Daar kun je toch nooit verward van raken?

Tja

Lid sinds

15 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
17 juni 2009 - 21:05
Ja Zjaan. Daar heb ik zelf ook een paar keer meegezeten. Als ik het verhaal uit verschillende perspectieven vertel hoor ik ook dat ik het vanuit een persoon moet vertellen. Ook ik vind dit onzin. Vanuit verschillende perspectieven kun je veel meer zaken belichten. Zeven is inderdaad veel, maar het ligt er maar aan hoe het gebracht wordt. Het probleem is dat we naar de redacteur moeten luisteren als ze er we er verder mee willen. In mijn historisch avonturenverhaal schrijf ik ook vanuit twee perspectieven. Je moet zoveel weglaten (en andere dingen verzinnen) als je vanuit één schrijft. Volgens mij is het tegenwoordig ook een hype om het maar bij één te houden. Als je met duidelijke argumenten komt waarom er meer perpectieven nodig zijn, zal men dat toch wel begrijpen? In één boek heb ik vanuit het zij-perpectief gesproken en het andere perspcetief lag bij e-mailtjes. Over het algemeen vonden de lezers het een prettig boek. Maar ik denk dat dit meer aan de inhoud dan aan de perpectieven lag. Destijds waren er nog geen computers, dus dit kun je niet gebruiken. Ja, dan zou een dagboek een oplossing kunnen zijn in ik-vorm. Maar ik proef dat je het daar zelf niet mee eens bent. Bovendien moet je alles weer omgooien. Inderdaad: zucht. Ik heb je niet echt kunnen helpen maar ik herken het probleem.

Lid sinds

16 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 juni 2009 - 22:58
Zjaan, dit is een vraag die mij sinds een tijdje bezighoudt. Ik lees om te zien hoe andere schrijvers dit oplossen. Ik heb namelijk zelf een idee waarbij ik het essentieel vind om meerdere perspectieven te laten zien, om ze te kunnen contrasteren. Op het ogenblik bestudeer ik Anna, Hanna en Johanna van Marrianne Frederiksson. Zij wisselt schaamteloos van perspectief wanneer het haar maar uitkomt. Ze duikt zó van het ene hoofd in het andere. Later komt er een heel stuk vanuit een ik-figuur. Ik moet zeggen dat ik die wisselingen in het begin verwarrend vond. In wiens hoofd zit ik nu? En dan lijken die namen ook nog allemaal op elkaar. Maar Frederiksson komt er mee weg. Maarten 't Hart wisselt in De kroongetuige ook van perspectief, maar daar raakte ik niet in de war. Je leest een brief of een dagboek of iets dergelijks, dus dan weet je wie er aan het woord is. Het zijn ook maar twee mensen daar: een man en een vrouw. Voor dat verhaal is het essentieel dat je met beide perspectieven geconfronteerd wordt. Bij 't Hart vond ik de wisselingen niet storend, bij Frederiksson wel. En toch is dat wat het verhaal van Frederiksson nodig heeft. Bepaalde verhalen kun je volgens mij niet goed vertellen zonder wisselingen van perspectief. Aan de andere kant moet ik zeggen dat ik ook wel eens iets heb gelezen waarbij ik me afvroeg waar die perspectiefwisseling nou eigenlijk voor nodig was.

Cyd

Lid sinds

15 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 juni 2009 - 21:29
Het is heel fijn dat je positieve contacten hebt met een uitgever maar dat is geen garantie dat ze het uitgeven. Het lijkt mij veel werk om het terug te brengen naar een perspectief en het wordt/is een nog veel zwaardere taak als je het er eigenlijk niet mee eens bent. Heeft iemand het hele oorspronkelijke verhaal proef gelezen? Zo ja, wat vonden zij ervan? Ik weet wel dat Maeve Binchy in sommige boeken ook elk personage vanuit het eigen perspectief beschrijft. Een nieuw hoofdstuk is een ander perspectief. De structuur maakt het heel duidelijk. Alles gebeurt dus in dezelfde tijd maar er wordt door verschillende personages tegen aan gekeken. Juist met een historische roman lijkt me dat interessant. Ik ben er niet echt een voorstander van om het vanuit een perspectief te schrijven, dus ik maak het niet makkelijker voor je.

Lid sinds

17 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 juni 2009 - 22:28
Je zou eens het schrijfboek van Elizabeth George erbij kunnen pakken. In haar romans wisselt het perspectief ook tussen een aantal personages: de twee detectives Lynley en Havers en we zitten vaak ook in de hoofden van moordernaars, slachtoffers en getuigen. Zij schrijft in haar boek hoe en waarom dat doet. Te ingewikkeld om hier zo even neer te pennen, dus ik raad je echt aan haar boek Write Away eens te lezen en dan vooral het hoofdstuk over perspectief. Ik weet in ieder geval nog dat zij iedere keer als zij van perspectief wisselt ook een andere toon gebruikt die past bij het personage. Niet alleen in de dialogen, maar ook in de lopende tekst. Als je in het hoofd van de wat volkse Havers zit, is de toon heel nuchter en aards en als je in Lynley bent, worden de zinnen langer en veel academischer. En dat klopt ook echt als je haar boeken er bij neemt. Zelf vind ik het wel leuk om boeken te lezen waar meerdere personages het verhaal vertellen. Dus ik begrijp de schroom van je uitgever niet zo goed.

Lid sinds

16 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 juni 2009 - 23:22
JeanneT: Ja, het boek van Elizabeth George heb ik. Ik heb er vanmiddag nog in zitten lezen en ook zij geeft me het gevoel dat twee of drie perspectieven helemaal niet zo rampzalig is (integendeel). @Cyd: nee, een hele proefleessessie heeft nog niet plaatsgevonden. Simpelweg omdat het verhaal nog maar half af is (en misschien nog wel minder, als ik rekening hou met het herschijven ;) ) Ook aan de anderen: bedankt voor de steuntjes in de rug. Een dagboek gebruiken voor de dochter bedacht ik me vanmorgen. Ik moet er gewoon nog wat langer over nadenken, maar stel jullie input heel erg op prijs :thumbsup:

18 juni 2009 - 0:04
Ik geloof dat het gebruik van meerdere perspectieven - en dus hoofdpersonen - niet erg is, maar naar mijn idee moet er dan een onderstroom in het verhaal zitten, een rode draad, die door ieders perspectief geweven wordt, en waarvan de eindjes bij elkaar komen als de draadjes van een voetzoeker: dat het eind met een klap er ineens is, en dat je dan als lezer doorhebt: 'O, zó zat het dus. Dáárom was het voor X zo belangrijk dat dat schoentje teruggevonden werd, en dáárom was het voor Y juist belangrijk dat het níet gevonden werd.' En dat je nog eens gaat lezen om te ontdekken, hoe de lagen in elkaar zitten, in elkaar overlopen, elkaar beïnvloeden, e.d. 't Is volgens mij voor een lezer niet het moeilijkste, om een boek met meerdere perspectieven te lezen - dat kan juist heel boeiend zijn - maar voor de schrijver is het een klus die superhoogbegaafdheid vergt, en een grote puzzelvaardigheid. Daarbij moet hij het verhaal op ongekunstelde wijze kunnen schrijven / vertellen alsof het de natuurlijkste zaak van de wereld is. Ik zou het heel knap vinden als het je lukt, Zjaan. :thumbsup:

Lid sinds

19 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 juni 2009 - 0:54
Ik geloof dat het gebruik van meerdere perspectieven - en dus hoofdpersonen - niet erg is, maar naar mijn idee moet er dan een onderstroom in het verhaal zitten, een rode draad, die door ieders perspectief geweven wordt, en waarvan de eindjes bij elkaar komen als de draadjes van een voetzoeker: dat het eind met een klap er ineens is, en dat je dan als lezer doorhebt: 'O, zó zat het dus. Dáárom was het voor X zo belangrijk dat dat schoentje teruggevonden werd, en dáárom was het voor Y juist belangrijk dat het níet gevonden werd.' :
Ik heb ook zeven perspectieven in mijn ecothriller (werk aan mijn eerste versie). Ik heb lang nagedacht om er een paar te schrappen, maar het verhaal wordt er slechter van, vind ik. En idd zit er een rode draad in mijn verhaal die door ieders perspectief geweven wordt, zoals Marriejeanne dat zo mooi formuleert. Ik vind het zelf altijd prettig om een verhaal vanuit meerdere standpunten, perspectieven te bezien. Het geeft een hoop puzzlewerk als schrijver, maar dat is juist de uitdaging. Zjaan, zei die redacteur ook welk(e) personage(s) hij/zij zou kunnen missen? Voor jezelf is het denk ik lastig te beoordelen welk personage gemist kan worden. Je voert ze niet voor niets alle zeven op. Wellicht als je het laat proeflezen door iemand (ook al is het nog lang niet af), dan komt die proeflezer misschien met een idee. Succes en ik ben benieuwd naar je beslissing.

Lid sinds

17 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
18 juni 2009 - 12:17
Meerdere perspectieven door elkaar gebruiken kan natuurlijk. Het is al gezegd: zorg dat het duidelijk en overzichtelijk blijft. Het ligt aan de krachten van de schrijver.

Lid sinds

18 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 juni 2009 - 13:05
Zjaan, als jij vindt dat het verhaal verteld moet worden door meerdere personages, dan moet je dat zo doen. Heel veel (goede) boeken bevatten meerdere perspectieven. Succes!

Lid sinds

17 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 juni 2009 - 16:21
Te veel kan ik, als lezer, storend vinden. Elke keer moet je het verhaal opnieuw oppakken en de mensen meenemen en herinneren. Maar als die rode draad, zoals MJ zegt, goed erin is verwerkt, moet het wel kunnen.

Lid sinds

17 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 juni 2009 - 16:45
Kun je hier niet met de uitgever over praten Zjaan? Zeggen dat je zelf vindt dat je verhaal sterker is met twee perspectieven, uitleggen waarom? Misschien kun je bepaalde scènes twee maal herschrijven, één maal vanuit 1 perspectief en 1 maalv vanuit twee. Dat is wel even extra werk, maar misschien kun je op die manier je uitgever overtuigen van jouw gelijk.

Lid sinds

16 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 juni 2009 - 20:58
Ik geloof dat het gebruik van meerdere perspectieven - en dus hoofdpersonen - niet erg is, maar naar mijn idee moet er dan een onderstroom in het verhaal zitten, een rode draad, die door ieders perspectief geweven wordt, en waarvan de eindjes bij elkaar komen als de draadjes van een voetzoeker: dat het eind met een klap er ineens is, en dat je dan als lezer doorhebt: 'O, zó zat het dus. Dáárom was het voor X zo belangrijk dat dat schoentje teruggevonden werd, en dáárom was het voor Y juist belangrijk dat het níet gevonden werd.' En dat je nog eens gaat lezen om te ontdekken, hoe de lagen in elkaar zitten, in elkaar overlopen, elkaar beïnvloeden, e.d. 't Is volgens mij voor een lezer niet het moeilijkste, om een boek met meerdere perspectieven te lezen - dat kan juist heel boeiend zijn - maar voor de schrijver is het een klus die superhoogbegaafdheid vergt, en een grote puzzelvaardigheid. Daarbij moet hij het verhaal op ongekunstelde wijze kunnen schrijven / vertellen alsof het de natuurlijkste zaak van de wereld is. Ik zou het heel knap vinden als het je lukt, Zjaan. :thumbsup:
Dit is voor mij een stuk van het antwoord op mijn vraag naar het esthetisch ideaal. Waarom vind ik Anna, Hanna en Johanna een goed boek? Omdat het wegleest alsof het heel makkelijk was om het te schrijven, maar in werkelijkheid zit het knap in elkaar, als een gobelinweefsel, met draden die aan de achterkant verdwijnen om dan op een andere plaats weer te voorschijn te komen om een patroon te vormen. Weven met acht schachten. En dan ga je toch ook niet zeggen: laat ik voortaan maar effen lappen weven met één schacht. Zelfs al schiet het op die manier veel beter op.

Lid sinds

18 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 juni 2009 - 22:10
Ik las net de Stille kracht van Couperus uit. Hij gebruikt drie tot vier perspectieven afwisselend vanuit de belangrijkste personages. Maar, en ik heb er kritisch opgelet en het klopt, vertelt vanuit een alwetende verteller. Knap is het zoals hij inzoomt van de algemene informatoie die iedereen betreft naar de persoon in kwestie en zijn/haar gevoelens en zienswijzen. Succes, je hebt geen makkelijke kluif te verorberen.

Lid sinds

16 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 juni 2009 - 22:34
Kun je hier niet met de uitgever over praten Zjaan? Zeggen dat je zelf vindt dat je verhaal sterker is met twee perspectieven, uitleggen waarom? Misschien kun je bepaalde scènes twee maal herschrijven, één maal vanuit 1 perspectief en 1 maalv vanuit twee. Dat is wel even extra werk, maar misschien kun je op die manier je uitgever overtuigen van jouw gelijk.
Tuurlijk kan ik dat doen, want ik zit nergens aan vast. Het is een vrijblijvend verzoek (dat natuurlijk wel getuigt van interesse, dat wel). Maar het moet natuurlijk wel mijn verhaal blijven; ik moet me niet in twintig bochten moeten wringen, want dan werkt het met schrijven toch niet. Ondertussen probeer ik te bedenken welke verhaallijnen verknoopt moeten worden tot een dragende lijn, want ik ben het helemaal eens met MarrieJeanne, dat dat de belangrijkste voorwaarde is voor een sterk verhaal. Gelukkig komt de schrijfdriedaagse er aan. :unibrow:

Lid sinds

18 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 juni 2009 - 10:17
Ondertussen probeer ik te bedenken welke verhaallijnen verknoopt moeten worden tot een dragende lijn, want ik ben het helemaal eens met MarrieJeanne, dat dat de belangrijkste voorwaarde is voor een sterk verhaal. Gelukkig komt de schrijfdriedaagse er aan. :unibrow:
Zo is het. Dan gooien we dit probleem eens lekker in de groep! :unibrow: :D

22 juni 2009 - 17:54
Ook ik heb mijn roman geschreven vanuit twee perspectieven. Omdat ik dat nodig/nuttig vond. Bedenk dus goed wat je zélf met het boek verhaal wilt. Zeven vind ik ook wel wat veel maar twee of drie moet kunnen. je kunt de uitgever echter alleen overtuigen als je die drie goed uitwerkt. Schrijf ze dus en veel succes!

23 juni 2009 - 11:10
Nooit hij- en ik-perspectieven door elkaar gebruiken.
Want? :P
Daar ben ik ook benieuwd naar. Verder leer ik alleen maar van al jullie reacties op Zjaans vraag, een antwoord heb ik niet. Zelf zoek ik ook naar het juiste gebruik van verschillende perspectieven in mijn verhaal. Renate Dorrestein heeft in sommige van haar boeken, bijvoorbeeld in 'Zolang er leven is', behoorlijk gewisseld tussen perspectieven; de ene alinea door de ogen van een bepaald personage, de volgende alinea vanuit een andere personage, enzovoort, het hele boek door. Lijkt me een hachelijke onderneming, waar ik me als onervaren amateur niet aan zal wagen, maar het geeft het boek een interessante dynamiek.

Lid sinds

16 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 September 2009 - 18:21
Hallo allemaal, Even een update. Zoals ik in #18 al schreef, ben ik tijdens de schrijfdriedaagse in juni, maar vooral ook in de afgelopen zomervakantie druk aan de slag geweest met het herkneden van de verhaallijn naar een duoperspectief. Ik heb twee (van de twaalf) hoofdstukken min of meer in eerste concept af. Het leuke is nu dat ik net een mailtje kreeg van die uitgeefster, met de vraag hoe het ermee staat en de uitnodiging om haar bij een kopje thee of koffie bij te komen praten. Wat vinden jullie daarvan? Dat mailtje gaf me net even de boost die ik nodig had om ermee door te gaan! Vooral nu het schrijven op dit moment door allerlei andere zaken een beetje onder druk staat. Ik hoop dat het een leuk gesprek wordt!

Lid sinds

17 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
2 September 2009 - 20:49
Hé wat supernieuws, Zjaan! Veel succes! :thumbsup: [Is het al snel? Je kunt zeker niet even een balletje opgooien voor de Winterbundel? :unibrow: Die ligt al heel lang bij haar. :P )

Lid sinds

16 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 September 2009 - 21:45
Fijn dat het verhaal vordert. :thumbsup: En wat een luxe dat je wordt uitgenodigd. Ik ben benieuwd hoe het verder gaat.

Lid sinds

16 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 September 2009 - 23:59
Je kunt zeker niet even een balletje opgooien voor de Winterbundel? :unibrow: Die ligt al heel lang bij haar. :P )
Geen idee, hoe snel. Maar ik zal kijken wat ik kan doen :thumbsup: