Opmerkingen proeflezers verwerken: de techniek

Ik lees de feed back van proeflezers altijd meerdere malen. De eerste keer vluchtig, daarna steeds gedetailleerder. Bij iedere versie opnieuw, gelukkig zijn veel proeflezers zo lief om zich ook steeds maar weer opnieuw op het herschreven ms te concentreren. Per proeflezer bekijk ik in eerste instantie de opmerkingen over het algemene verloop van het verhaal, bijvoorbeeld de volgorde, logica, structuur, snelheid etc. Die lees ik van alle proeflezers (op de pc), maak notities in een wordbestand per hoofdstuk of fragment en daarna verwerk ze in het verhaal (mits het hout snijdt natuurlijk). Dan de algemenere commentaren op personages, dialogen. Hebben ze genoeg diepgang, komen ze uit de verf, hebben ze hun eigen klank. Per proeflezer lees ik dan dus weer het ms op dat aspect. Dat zijn de meer globale punten, daarna begint het echte kommaneuken. Ik doe dat nu per pagina of hoofdstuk, meerdere bestanden geopend. Veel heen- en weer geklik inderdaad, maar ik vind het op zich wel prettig omdat ik me daardoor echt op het taalgebruik kan focussen. Na die ronde print ik het verhaal in x-voud uit, lees het zelf en laat het weer lezen en daarna neem ik de eettafel in beslag. Per bladzijde neem ik dan alles door en ben klaar (tot de redacteur zich erover buigt en in een nog later stadium de drukproeven volgen).

Toevallig gisteren bij de hand gehad. Ik had een basisverhaal, een versie met wijzingen van de redacteur, en een mailtje met nog meer wijzingen. En omdat ik het verhaal al een tijdje niet gelezen had zag ik zelf ook nog dingen die veranderd moesten worden. Ik móet het in zulke gevallen uitprinten. Er gaat niets boven de ouderwetse pen en papier. Het papier als uitgangspunt en dan de wijzigingen langsfietsen. Lekker strepen (maar het doorgestreepte is nog wel zichtbaar), pijlen, woorden, krassen, etc. Daarna een van de bestanden aanpassen met het papier in de hand. Ik heb een ander verhaal wel eens helemaal uitgeprint, alle scenes uitgeknipt en op de zoldervloer voor me uitgespreid. Daarna een andere volgorde aangebracht. Soms werkt het goed om het verhaal fysiek voor je te zien.

Nou ben ik niet in mijn scherpste van buien, vergeef me. Zou je iets specifieker kunnen zijn alsjeblieft? Ik snap je verhaal niet, hoe bedoel je 5 bestanden?

Nou ben ik niet in mijn scherpste van buien, vergeef me. Zou je iets specifieker kunnen zijn alsjeblieft? Ik snap je verhaal niet, hoe bedoel je 5 bestanden?

De wordbestanden van vier proeflezers open hebben staan en daarnaast nog die van jezelf.

Nadeel is dat mijn verhaal 100k woorden is, dat werkt toch lastiger dan een printje van een kinderboek ;) Aan de andere kant kan ik het ook per hoofdstuk doen. Bedankt voor de tips.

Ohja, da's andere koek. Moet je in een leegstaande fabriekloods je printjes neerleggen om ze allemaal te zien :-)

Graag wil ik jullie wat vragen: Is het noodzakelijk om te printen als je een verhaal wil herschrijven? Of kan het ook anders?

Ah ik begrijp het. Ik gebruik Mozilla Firefox en ik citeer alle opmerkingen naar mij toe van een gehele pagina en onthoud waar ik gebleven ben. Ik citeer het met de middelste muisknop waardoor ik uiteindelijk een zooitje tabbladen heb openstaan. Ik ga ze één voor één af en zo geef ik iedereen antwoord en weet ik wat het meest gezegd word. Daar focus ik me op. Als je een minder goed geheugen hebt houd je een notitieblokje open en schrijf je bovenaan: "Waar ik volgens anderen op moet letten." En maak je een opsomming. Ik hoop dat ik je nu ook echt goed heb begrepen? :)

Graag wil ik jullie wat vragen: Is het noodzakelijk om te printen als je een verhaal wil herschrijven? Of kan het ook anders?

Gebruik yWriter5, houd het te herschrijven project erbij en een nieuw project en werk het per hoofdstuk af. Dat lijkt me het makkelijkst. Printen hoeft niet.

Graag wil ik jullie wat vragen: Is het noodzakelijk om te printen als je een verhaal wil herschrijven? Of kan het ook anders?

Soms scheelt het als je je verhaal op een andere manier gepresenteerd ziet. In een boek ziet het er anders uit dan op papier, op papier anders dan op de PC. Als je niet wilt printen (ik print zelf maar één keer, in verband met het beschermen van ijsberen en zo), dan kan je er ook voor kiezen om een andere lettertype en een grotere letter te gebruiken, of juist een kleinere, of een andere achtergrondkleur. Alles wat maakt dat je met een verse blik naar je werk kan kijken kan helpen om dingen te zien die je eerder mistte.

Graag wil ik jullie wat vragen: Is het noodzakelijk om te printen als je een verhaal wil herschrijven? Of kan het ook anders?

Soms scheelt het als je je verhaal op een andere manier gepresenteerd ziet. In een boek ziet het er anders uit dan op papier, op papier anders dan op de PC. Als je niet wilt printen (ik print zelf maar één keer, in verband met het beschermen van ijsberen en zo), dan kan je er ook voor kiezen om een andere lettertype en een grotere letter te gebruiken, of juist een kleinere, of een andere achtergrondkleur. Alles wat maakt dat je met een verse blik naar je werk kan kijken kan helpen om dingen te zien die je eerder mistte.

Op papier zie ik ook heel veel typefouten etc. die ik op het scherm heb gemist.

Graag wil ik jullie wat vragen: Is het noodzakelijk om te printen als je een verhaal wil herschrijven? Of kan het ook anders?

Ik verstuur geen enkel manuscript zonder het eerst uitgeprint te hebben gezien. Dat voelt/ziet/leest/ervaart zo anders. Ik laat het slingeren in m'n huis, lees het op allerlei momenten, in een andere omgeving dan waar ik het schreef. En herschrijf het daarna altijd en vind het daarna altijd beter. Voor mij noodzakelijk, dus.

Ah ik begrijp het. Ik gebruik Mozilla Firefox en ik citeer alle opmerkingen naar mij toe van een gehele pagina en onthoud waar ik gebleven ben. Ik citeer het met de middelste muisknop waardoor ik uiteindelijk een zooitje tabbladen heb openstaan. Ik ga ze één voor één af en zo geef ik iedereen antwoord en weet ik wat het meest gezegd word. Daar focus ik me op. Als je een minder goed geheugen hebt houd je een notitieblokje open en schrijf je bovenaan: "Waar ik volgens anderen op moet letten." En maak je een opsomming. Ik hoop dat ik je nu ook echt goed heb begrepen? :)

Dat kost net zoveel tijd als alle word-bestanden open houden en alt-tab te gebruiken om steeds even te kijken of ik hun opmerkingen allemaal heb gebruikt...

Ah ik begrijp het. Ik gebruik Mozilla Firefox en ik citeer alle opmerkingen naar mij toe van een gehele pagina en onthoud waar ik gebleven ben. Ik citeer het met de middelste muisknop waardoor ik uiteindelijk een zooitje tabbladen heb openstaan. Ik ga ze één voor één af en zo geef ik iedereen antwoord en weet ik wat het meest gezegd word. Daar focus ik me op. Als je een minder goed geheugen hebt houd je een notitieblokje open en schrijf je bovenaan: "Waar ik volgens anderen op moet letten." En maak je een opsomming. Ik hoop dat ik je nu ook echt goed heb begrepen? :)

Dat kost net zoveel tijd als alle word-bestanden open houden en alt-tab te gebruiken om steeds even te kijken of ik hun opmerkingen allemaal heb gebruikt...

Ah op die fiets, dan begreep ik je nog steeds verkeerd. Ik denk dat je dan het best op papier kunt schrijven waar rekening mee te houden en waar dat bij hoorde in plaats van 1000 kopieën van je verhaal te bewaren.

Moelijke vraag, maar dat is vooral omdat ik nog niet zo heel veel ervaring heb en het anders heb aangepakt dan jij, in die zin dat ik meestal niet meerdere proeflezers tegelijk laat lezen. Bij mijn Filmpje heb ik eerst de feedback van één proeflezer verwerkt, na een maand bezinking. De volgende versie ging naar twee proeflezers. Volgens mij heb ik van hen de 'kleine' opmerkingen per proefpersoon bij de hand gehad en heb ik eventuele grote opmerkingen op me in laten werken en nagedacht wat ik wou, voordat ik ging herschrijven. Een beetje zoals Ing het ook heeft gedaan, denk ik. Bij "Bespied" heb ik verschillende fasen gehad. Na proeflezer één van alles aangepast, na de tweede ook. Vervolgens het verhaal in een klas voorgelezen. Ik heb daar dingen in de groep gegooid, als iemand iets vond, vroeg ik vaak of de anderen dat ook vonden. Als bijna iedereen iets niet goed vond, maakte ik in elk geval een aantekening dat daar iets aan veranderd moest worden. Ik heb alle kinderen ook een tabel in laten vullen per hoofdstuk en ze opmerkingen laten opschrijven. Die heb ik vervolgens eerst bij elkaar gepakt (lees: uitgetypt, teringklus), per hoofdstuk en daarna ben ik gaan kijken waar ik echt wat mee moest en waarmee niet. Na de volgende herschrijffase heb ik vooral de paar kleinigheden veranderd waar de drie proeflezers die het opnieuw lazen (nou ja, opnieuw, ze hoorden het de eerste keer) het over eens waren, of waarvan ik vond dat het inderdaad veranderd moest worden. Ik heb wel de indruk dat bovenstaande manieren meestal mijn manieren zullen zijn om te gaan met feedback. Liefst niet te veel proeflezers tegelijk, dan kunnen er ook proeflezers verbeterde versies lezen.

Mijn tweede versie is gewoon al perfect ;) Op zich hebben jullie wel gelijk, maar het kost zo veel tijd als je op ze moet wachten elke versie...

Dat kost inderdaad tijd, maar je hoeft toch niet per se vier of vijf proeflezers te "gebruiken"? Ze moeten wel hun meerwaarde hebben, als ze allemaal dezelfde krachten hebben, is wellicht een aantal overbodig. Ik heb twee vaste proeflezers die alle fases en versies lezen en allebei hun accent op andere aspecten leggen. Als ik met hun feed back tot de meest definitieve eerste versie ben gekomen, gaat het verhaal naar proeflezers in de doelgroep.

Ja, de huidige situatie. Pff, lijkt me lastig en heel veel werk. Ik zou het zelf per proeflezer verwerken. Commentaar waar je het niet mee eens bent, verwerk je ook niet ineens wel als proeflezer twee dat herhaalt (daar ben jij veel te koppig voor :D ). En als drie en vier en vijf dat ook zeggen, nu, dat onthoud je dan heus wel, dan valt je dat op, 100K of niet. Dat kan jouw hoofd wel. En dan de volgorde bepalen op basis van de verwachting die je van die proeflezer hebt. De een let meer op de grote lijn, de ander heeft een oog voor onlogischheden, er zijn mensen goed in spelling etc. Dus beginnen met de proeflezer

Ik doe het ook altijd zoals Rudolf. In een herschreven versie ontstaan immers ook weer nieuwe fouten en die vindt de volgende proeflezer hopelijk ook meteen. En ja, dat kost veel tijd. Maar ja...

Meestal neem ik de feedback 1 voor 1 door, maar wat ik ook fijn vind, is om alle feedback enkele weken te laten bezinken en het dan nogmaals door te lezen voor ik aan een herschrijf 'uit het hoofd' begin. 'Uit het hoofd' betekent dat ik geen andere documenten open heb. Na deze herschrijf pak ik de commentaren er 1 voor 1 bij en 'controleer' ik of ik het goed heb herschreven en verwerk ik de rest van de feedback (en het is een heerlijk gevoel als je dan ontdekt dat je 'uit het hoofd' al veel dingen goed hebt verwerkt ;) ).

Wat ik soms handig vind is om op één print van mijn verhaal de opmerkingen van alle proeflezers te noteren. Dan heb ik meteen een overzicht van welke punten meerdere malen worden genoemd. Daarnaast vind ik het nuttig zo'n versie te bewaren, omdat ik dan later - voor ik aan een nieuw verhaal begin - nog eens terug kan kijken wat mijn valkuilen / aandachtspunten zijn. In jouw geval is het misschien handiger - gezien de grootte van je ms - dit op het scherm doen. Om het werkbaar te houden zou ik dit zelf toch per document doen en dan (in Word) de optie 'Venster' - 'Naast elkaar vergelijken' gebruiken. Dus: je hebt je originele ms open en een document van een proeflezer en je kopieert de opmerkingen naar je orginele ms. Zo loop je alle proeflezers door en dan heb je één document waarin je alle opmerkingen hebt verzameld en kun je gaan bekijken welke je overneemt. Veel werk, ja, maar dat blijft het hoe dan ook, vrees ik. Het handige van de optie 'Naast elkaar vergelijken' is dat als je in het ene document scrollt, het andere gelijktijdig meescrollt. Andere mogelijkheid is 'vensters splitsen' (in plaats van Alt-Tab), daarbij kun je al je documenten gelijktijdig zien, maar je moet wel een heel groot scherm hebben wil dat overzichtelijk blijven met 5 documenten.

Mm, Antigone, dat klinkt wel erg goed, maar ik gebruik OOo en moet nog even uitzoeken of die functie daar ook in zit. Maar zoiets zocht ik dus inderdaad, vooral het meescrollen klinkt goed ;)

Een zinnig topic. Ik heb niet zo veel toe te voegen, tvp'tje dus. ;)

Micha: laat maar weten als je iets gevonden hebt, ik gebruik af en toe OOo 3.0 maar ben er niet zo in thuis

Ik heb iets nuttigs gevonden: compare document. Dan vergelijkt ie het document van de proeflezers met mijn eigen bestand. Je krijgt dan een lijst met veranderingen en ik heb dan gewoon "reject all" gedaan, maar hij voegt de opmerkingen van de proeflezers wel in het bestand is. Dus nu heb ik een bestand met alle opmerkingen en die kan ik er gewoon naast houden. Dat scheelt al een hoop. Twee bestanden in hetzelfde venster openen en tegelijk scrollen heb ik nog niet kunnen vinden :(

Dat is wel handig, dat ie bij reject all wel alle opmerkingen invoegt, dat had ik nog niet ontdekt, dank je. Wel suf dat je in OOo niet twee (of meer) bestanden naast elkaar kunt zetten. Ik zou zeggen: dien een verzoek in of ze die functionaliteit inbouwen.

MDI (multiple document interface) wordt al om gevraagd sinds 2005...

:o Ik heb Office 2007 gedownload en dat werkt echt veel fijner. Dus uh... mm. Ja. Ik zeg het niet graag, maar MS is toch de betere keuze op dit moment.

Ik vind het heel dapper ;) Vragen over Word mag je me altijd stellen. Maarreh... gedownload?

*onschuldig fluit* Het werkt best lekker, ook met andere dingen... En het is niet eens supertraag. Op mijn netbook gebruik ik abiword maar ik laat open office voorlopig even links liggen.