Het verschil tussen beperkende en uitbreidende bijzinnen

Ik denk dat je hier een goed voorbeeld vindt. Ik ga het niet proberen uit te leggen. :) http://www.onzetaal.nl/advies/kommadiedat.php

Aha! Dus als het weggelaten kan worden, is het uitbreidend, en anders beperkend. Bingo. Mijn voorbeeld is dus beperkend. *komma's verwijder*

Interessant topic, MichaM! Ook ik worstel hier zo nu en dan mee. Maar nu kan ik het, denk ik, sneller oplossen. :)

MichaM, geen beperkende bijzin en moet je de koma's weghalen?? ik denk dat ik het anders begrijp. Volgens mij is jouw bijzin geen beperkende bijzin en moeten de koma's wel blijven staan.

Want?

Volgens mij kan het allebei wel:

"Het was de enige manier om een universum, waarin alle andere levensvormen slimmer waren dan jij, draaglijk te maken."

"Het was de enige manier om een universum waarin alle andere levensvormen slimmer waren dan jij, draaglijk te maken."

Komma . Dit heb ik even copieerd. Volgens mij gaat het bij jou om een uitbreidende bijzin. Dus die staat altijd tussen twee komma's. Begrijp ik er nou geen snars van of zie ik het juist? -------------------------------------------------------------------------------- Dat hangt af van het soort bijzin dat volgt op die of dat. Er is verschil in betekenis tussen de volgende twee zinnen: De collega's, die ons nieuwe huis nog niet gezien hebben, komen vanavond eten. De collega's die ons nieuwe huis nog niet gezien hebben, komen vanavond eten. Voor beide zinnen geldt dat de zin die begint met die, iets zegt over het voorafgaande zelfstandig naamwoord collega's: 'die ons nieuwe huis nog niet gezien hebben' is een zogenoemde bijvoeglijke bijzin. Afhankelijk van het soort bijzin dat volgt, zetten we wel of geen komma voor die. In de eerste zin hebben we te maken met een uitbreidende bijzin. Het zinnetje tussen komma's vertelt iets meer over de collega's. De mededeling is in feite: 'De collega's komen vanavond eten', en er wordt nog extra aan toegevoegd dat ze ons nieuwe huis nog niet gezien hebben. De uitbreidende bijzin zou weggelaten kunnen worden zonder dat belangrijke informatie verloren gaat. De uitbreidende bijzin staat altijd tussen komma's. In de tweede zin kan de bijzin niet zonder betekenisverandering weggelaten worden. De bijzin is een nadere specificering van het onderwerp 'de collega's': niet álle collega's komen vanavond eten, maar alleen 'de collega's die ons nieuwe huis nog niet gezien hebben'. In dit geval staat er géén komma voor die. We noemen deze bijzin een beperkende bijzin; de bijzin beperkt namelijk de betekenis van het zinsdeel waar hij bij hoort. Vóór een beperkende bijzin staat geen komma (erachter vaak wel). Het verschil tussen de uitbreidende en de beperkende bijzin is overigens ook te horen. De uitbreidende bijzin spreken we als extra tussenzin op een lagere toon uit, de komma's zijn als rustpunt in de zin goed te horen. De beperkende bijzin wordt zonder pauze direct na de collega's uitgesproken. Andere voorbeelden: Het toneelstuk, dat zij in twee weken geschreven heeft, kreeg slechte kritieken. (Uitbreidende bijzin: dat zij het stuk in twee weken geschreven heeft, is extra informatie over het toneelstuk.) Het toneelstuk dat zij in twee weken geschreven heeft, kreeg slechte kritieken. (Beperkende bijzin: hier gaat het specifiek om het toneelstuk dat in twee weken geschreven is – niet om haar andere toneelstukken.) 'Kijk eens hoe goed Bart Chabot, die elk jaar meedoet aan het Groot Dictee, het altijd doet.' (Uitbreidende bijzin: 'die elk jaar meedoet' geeft extra informatie over Bart Chabot. Zonder komma ontstaat een vreemde zin: 'Kijk eens hoe goed Bart Chabot die elk jaar meedoet aan het Groot Dictee, het altijd doet.' De suggestie zou worden gewekt dat er meerdere Bart Chabots zijn; 'die elk jaar meedoet' zou dan nader bepalen welke van deze Barten precies bedoeld is.) 'Iraniërs die op latere leeftijd

Het gaat erom of je die slimheid een beperking of een uitbreiding vindt, volgens mij.

Misschien helpt dit MichaM: Er bestaat een nevenschikking en onderschikking (bij bijzinnen). Nevenschikking wil zeggen dat het eerste gedeelte van de zin evenveel waarde heeft als de tweede helft van de zin. Het zijn als het ware twee aan elkaar 'gekoppelde' zinnen, die ook los van elkaar kunnen functioneren. Deze zinnen 'koppel' je dus aan elkaar met een signaalwoord (bijvoorbeeld 'en') Daarnaast heb je onderschikking. Hierbij word de eerste zin, die dus de hoofdzin is, uitgebouwd. Het voegt waarde toe wat weer slaat op het eerste gedeelte van de zin. Vaak plaats je hier een komma. (Een voorbeeld van zo'n zin was hierboven). Het is een toevoeging.

Hierbij word de eerste zin, die dus de hoofdzin is, uitgebouwd.

En jah Micham, het kan eventueel ook weggelaten worden. Als je er nog geen snars van snapt moet je het vragen.. dan zal ik het proberen nog verder uit te leggen.. ;)

Het is wel een beperkende bijzin, want je kunt de info niet zonder meer weglaten (het gaat om een universum dat specifiek bevolkt wordt door wezens slimmer dan jij).

Als je de info niet kunt weglaten, spreek je dan überhaupt wel van een bijzin? Kun je er dan niet gewoon een hoofdzin van maken (zodat jij je hoofd er niet over hoeft te breken)? En.. het heeft dan misschien wat meer kracht, die zie?

Nou, dat was klare taal, Jacqueline. Bedankt van mijnentwege