Van Beginner tot Boek – Uitstelgedrag

In November deed ik mee aan NaNoWriMo, onder professionele begeleiding van Henny Fortuin die ook een schrijfmarathon organiseerde in die maand. Het leek me een goed idee om zo snel mogelijk een proefmanuscript op papier te krijgen. De ervaring met mijn uitstelgedrag leert dat ik anders waarschijnlijk pas in juli zou beginnen met schrijven.

Op 1 November zat ik ’s avonds in de startblokken om te gaan schrijven. Het werkte behoorlijk intimiderend om te zien dat andere schrijvers al in de eerste paar uren duizenden woorden hadden geschreven. Ik ging erg twijfelen aan de effectiviteit van zo’n schrijfmarathon. Ik dacht: wanneer je als een idioot gaat zitten schrijven, dan kun je toch nooit iets kwalitatief fatsoenlijks schrijven?
Die vraag wordt blijkbaar vaker gesteld, want heel November lang lees je overal: dat hoeft ook niet, kwaliteit komt later.
Leuk, later. Maar ik heb een deadline. En zo bracht ik dus de eerste dagen van de schrijfmarathon peinzend en starend naar een wit scherm door. Ik had al bijna besloten dat ik toch maar niet op die manier ging schrijven.

Gelukkig was ik de tweede week van November vrij. De tijd die ik daardoor had, gaf ruimte om er toch eens goed voor te gaan zitten. En zowaar, ‘gewoon gaan schrijven’ werkt wel degelijk om het schrijfproces op gang te krijgen. Waar ik in gedachten steeds in cirkeltjes bleef redeneren over de stukken van mijn boek, kwamen er al schrijvend meer concrete ideeën tevoorschijn die het verhaal veel meer gewicht zouden geven. Hoe meer ik schreef, hoe leuker ik het vond. En ook: hoe meer ik kon loslaten dat het nog niet perfect hoefde te zijn.

In die week schreef ik ongeveer de helft van de benodigde 50.000 woorden. Daarna brak mijn persoonlijke helweek aan (algemeen aangenomen in week 2, maar voor mij was het week 3). Ik moest weer werken, en schrijven na het werk lukte blijkbaar niet. Dus mondjesmaat kwamen er hier en daar wat scènes bij. Uiteindelijk heb ik nog in één dag 10.000 woorden bijgeschreven om mijn doel te behalen.

Missie geslaagd. Ik heb een brei van 50.000 woorden geschreven. Er ligt nu een soort van idee klaar, waar ik heel enthousiast over ben. Maar sinds 1 December heb ik er niet meer naar omgekeken. Ik kan geen letter meer zien. NaNoWriMo heeft me uitgeput.
Hoe trots ik ook ben op het resultaat, ik weet dat het nog bijzonder slecht is. Er klopt nog niks van. Het staat vol met fouten. Vol met clichés. Vol met overbodige dialooglabels. En nog lang niet vol genoeg met verrassende wendingen, logische verbanden en aantrekkelijke conflicten. De zee is diep en de stroming sterk.

Ondertussen lonkt er nog een stapel boeken die ik zo graag wil lezen, komen de feestdagen er aan, en heeft mijn huis dringend een grote schoonmaak nodig. Ik betrap mezelf op smoesjes: ‘In het nieuwe jaar ga ik wel verder, ik moet eerst even bijkomen.’ Waarna ik dan mijn tijd verspil aan dingen die helemaal geen aandacht behoeven. Niet eens het lezen van een boek. En niet eens het huishouden. Dit is uitstelgedrag versie 2.0.

En dan realiseer ik me wat ik leerde van de schrijfmarathon: 50.000 woorden leek begin November een onhaalbaar doel, maar 1667 woorden per dag bleek goed te doen. Nu lijkt ‘dat hele manuscript redigeren’ een berg zo hoog als de Mauna Kea, maar in feite is het slechts eenendertig keer de Vaalserberg. Makkie!

Je moet je doel opbreken in hapklare stukjes. Ik vertel het mijn cliënten bijna elke dag. Waarom moest ik dan weer perse het wiel zelf uitvinden?

Angela van Leersum is een beginnend schrijfster en volgt momenteel een schrijfcursus bij de SKVR in Rotterdam. Veel heeft ze nog niet gedaan op schrijfgebied, maar een maand geleden won ze de 2e winactie van DMI Books. Op het moment is ze bezig met het schrijven van haar eerste boek, dat binnen een jaar af moet zijn. Haar schrijfproces kun je volgen via haar weblog: angelavanleersum.wordpress.com