Personages: feiten en/of fictie?

« Elke gelijkenis met bestaande personen of gebeurtenissen berust op louter toeval. »

Nu ja, dat kan natuurlijk wel, maar dat hoeft niet per se zo te zijn. Laat ik het uitleggen met een voorbeeld. Binnenkort verschijnt bij Godijn Publishing de bundel 18 x Verloren Zielen, waaraan ik bijdraag met het verhaal Uit-einde-lijk. De hoofdpersonages zijn Fabienne en Sylvain. Ze wonen in een rusthuis en lijden aan dementie. Of neen, Fabienne en Sylvain wonen in een voorziening voor mensen met een verstandelijke beperking én lijden inderdaad aan dementie. He, wat is het nu?

The facts

Sylvain en Fabienne bestaan daadwerkelijk. Ze wonen en leven in een voorziening voor mensen met een verstandelijke beperking bij mij in de buurt. Ze zijn oud, broos, breekbaar. Ze houden van elkaar. Ze hebben beiden voortdurend een dromerige blik en een zachte glimlach, die hun tevredenheid met de wereld uitdrukken. In die gedeelde kwaliteit, die vandaag toch uiterst zeldzaam is, vonden ze elkaar voor het leven. En net daarom inspireren ze mij.

The fiction

Geen enkele vorm van fantasie is volkomen onbestaande of nieuw. Er is wel altijd een lijntje met de werkelijkheid. De doorsnee alien heeft namelijk een lijf met daaraan een hoofd, armen en benen. Al die ledematen nemen vaak nogal vreemde vormen aan, maar verder was het eigenlijk vooral Picasso die het waagde om de menselijke fysionomie dusdanig door elkaar te gooien. En dan nog, zelfs op het hoogtepunt van zijn kubisme, slaagden we erin om in zijn kunstwerken menselijke figuren te onderscheiden.

Zo ook dus met het creëren van personages. Gedurende het ganse schrijfproces blijven de twee oudjes mijn muze. Ik heb ze voor ogen. Ik noem ze bij naam. Ik plaats ze echter in andere settings. Ik neem ze mee op avonturen die ze in hun leven nooit hebben beleefd, maar ik vraag me wel voortdurend af hoe zij in werkelijkheid met die gebeurtenissen zouden omgaan. Het verhaal dat ik schrijf is niet van hen, maar wel ontsproten aan hen. Ze zijn echt en toch zijn ze ook alleen maar personages. Ze zijn tweewerelds.  

Tot slot: the faction

Zolang ik schrijf en schrap, zolang heten mijn personages Fabienne en Sylvain. Zolang zijn hun karakters en uiterlijk mijn bron van inspiratie. En daarna … gebruik ik de functie ‘zoeken en vervangen’ en hup, ineens heten ze Elvira en Juliaan.

Geen mens die ooit de gelijkenis ziet. En indien wel, dan heet dat toeval. Maar ik weet beter, want toeval bestaat niet. Toch?

Ilse Bockstaele schreef mee aan de Vlaamse Filmpjesreeks bij Uitgeverij Averbode, publiceerde de monoloog ‘Neen’ bij uitgeverij Het Punt en werkt mee aan kortverhalenbundels bij uitgeverij Historische Verhalen en Godijn Publishing. Lees meer op haar blog https://ilsebockstaele.wordpress.com .