Het conservatieve denken

Afgelopen maand bezocht ik een bijeenkomst van De Bibliotheek. Tijdens deze bijeenkomst presenteerde De Bibliotheek hun e-boekenplatform. Ik schrok echter wederom van het conservatieve denken in de boekensector en vooral van de gedachtegang van uitgevers en het huidige verdienmodel dat zij hanteren.

[video:http://youtu.be/HJszbV2Uaqg]

Al eeuwenlang wordt er gebruik gemaakt van papier en inkt. In een digitale wereld is ook het boek onderhevig aan veranderingen. Daar waar men vroeger nog met liefde een LP of CD in de plaatselijke platenzaak kocht, koopt men nu digitaal muziek, of heeft men een abonnement bij een streamingdienst. Die verandering zal ook plaats gaan vinden in de boekenwereld.

Door vooral e-boeken te distribueren moeten we samen een nieuwe weg in willen slaan binnen de wereld van uitgeverijen. Door het boek digitaal uit te geven en te distribueren zorgen we er samen voor dat het voor iedereen overal beschikbaar is en houden we rekening met het milieu. Na het lezen van dertig boeken op een e-reader compenseert men namelijk al de productie van het apparaat in vergelijking tot het drukken en distribueren van een paperback.

Auteurs hebben, helaas, nog steeds te kampen met exorbitant lage royalty-percentages die ze krijgen van hun uitgever. Is dit zodat zij, de uitgevers, dure grachtenpanden kunnen financieren? We moeten streven naar een eerlijkere deling van de inkomsten. Een auteur is namelijk de schepper van een werk en verdient daar een eerlijk bedrag voor per verkocht exemplaar. Luuk Koelman schreef hieromtrent enige weken geleden een stuk in de Metro dat volledig aansluit bij mijn betoog.

Een eerlijker royalty-percentage voor de auteur is haalbaar. Waarom? Bij het distribueren van e-boeken heb je..

• ..geen drukkosten;
• ..aanzienlijk lagere materiaalkosten;
• ..geen restvoorraad en/of schade ('derving¹);
• ..veel lagere distributiekosten (niet in de vrachtwagen het land door, maar volledig online).

Uiteraard heb je bij het uitgeven van een e-boek ook te maken met o.a. redigeerkosten, kosten voor het vormgeven van het boek en dergelijke, maar deze kosten kunnen niet instaan voor het exorbitant lage royalty-percentage voor de auteur. Daarnaast biedt een e-boek een nieuw, interactief platform. Het is voor een uitgever/auteur/vormgever mogelijk om video te 'embedden', geluidsfragmenten af te spelen, of andere interactie toe te voegen.

Wij moeten onszelf afvragen: 'Wáárom heeft het fysieke boek nog zo'n groot marktaandeel?' Is het omdat het er zo 'literair-aangelegd' uitziet als er viste komt en ze zoveel boeken zien staan? Is het "omdat het boek zo lekker ruikt"?

Ik denk dat het komt doordat 'de gemiddelde uitgever¹ de verkoopprijs van e-boeken kunstmatig hoog houdt. Een e-boek kost vaak rond de 15 euro, daar waar de papieren variant 18-19 euro kost. Ik begrijp dat de lezer niet voor slechts 3 euro minder een e-boek zal aanschaffen in plaats van het fysieke boek. Maar, waarom is deze prijs zo hoog?

Extra bezuinigingen gevangeniswezen

In april werd bekendgemaakt dat het kabinet extra gaat bezuinigen op het gevangeniswezen. Dit heeft onder andere als gevolg dat gevangenisbibliotheken geen nieuwe boeken meer mogen aanschaffen. In tijden van maatschappelijke bezuinigingen dient er nu eenmaal door iedereen ingeleverd te worden.

Daar dit momenteel wederom de gevangenissen betreft is het niet aan ons om de discussie te voeren of deze extra bezuinigingen wel of niet juist zijn, maar juist samen te zoeken naar een oplossing voor het probleem dat zal gaan ontstaan. In dezen moeten de uitgevers de handen ineen slaan en samen zorgdragen dat óók nieuwe titels beschikbaar zullen zijn voor gedetineerden. In de huidige economie draait het namelijk niet meer alleen om een zo hoog mogelijke omzet te genereren, maar ook om het belang van de auteur: zijn boodschap zoveel mogelijk verspreiden.

Ik schrijf dit artikel niet uit winstoogmerk voor een door mijzelf opgezette (géén internet-)uitgeverij, maar om het spreekwoordelijke (digitale!) vuurtje aan te wakkeren binnen de wereld van de uitgevers. Ik hoop dat ik een aantal uitgevers positief wakker heb geschud en dat zij samen met mij willen werken aan meer transparantie, een eerlijker verdienmodel en het lezen voor iedereen mogelijk maken.

Joris van Zandvoort is de oprichter en eigenaar van uitgever 'De Nieuwe Uitgeverij': een (ver)nieuwe(nde) uitgeverij die literair talent een podium biedt en streeft naar een eerlijker verdienmodel en meer transparantie richting (gecontracteerde) auteurs.