Het allerleukste taalverschijnsel: aptoniemen

Ik zit al sinds 2011 op Twitter, maar ik doe er eigenlijk niks mee. De afgelopen jaren heb ik meerdere keren op het punt gestaan om mijn account te verwijderen, was het niet dat er één pagina is die ik niet kan missen: Aptoniemen. Kinderlijk blij word ik van dit taalverschijnsel. Wat is een aptoniem?

Een aptoniem is een naam die perfect aansluit bij wat een persoon of bedrijf doet. In het geval van bedrijven gebeurt dit nog weleens expres om op te vallen, maar het komt opvallend vaak voor dat iemand qua werk zijn achternaam eer aan doet. Zo kwam ik vorig jaar in een nieuwsbericht Johan Ringeling tegen, bedenker van een slimme fietsbel. Ook Nico de Haan, vogelkenner, zag ik in een persbericht voorbijkomen en als tiener fietste ik iedere dag langs tandarts Boorsma. Te mooi om waar te zijn, toch?

Toeval of onbewuste invloed?

Is het stomweg toeval dat iemand een beroep kiest dat matcht met zijn of haar achternaam? Ik weet het niet. Het zou natuurlijk kunnen dat de achternaam op jonge leeftijd een kind nieuwsgierig maakt naar de betekenis ervan, waardoor die Nico de Haan bijvoorbeeld wel gefascineerd raakte door vogels. Ik, met Catsburg als achternaam, word al vanaf jonge leeftijd kattenfluisteraar genoemd omdat ik vrienden kan worden met ieder scherpgenageld monstertje. Was ik dierenarts of kattentherapeut geworden, dan was ik ook een aptoniem geweest. Gemiste kans!

Nog een aantal prachtige aptoniemen, waarvan sommige regelmatig in de media voorbijkomen:

• Diana Woei, weervrouw
• Loodgieter Pijpers
• Opticien Scheel
• Rob Scheepbouwer, havenmeester Rotterdam
• Gert Oostindie, hoogleraar koloniale geschiedenis
• Pim Visser, directeur branchevereniging VisNed
• Hennie de Haan van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders
• Edwin Kist, uitvaartverzorging

Over de auteur

Marije Catsburg is webredacteur en contentmanager bij Schrijven Online en freelance tekstschrijver. In 2017 studeerde zij af aan de Hogeschool van Amsterdam waar zij zich specialiseerde in creatief schrijven, communicatie en marketing. Ze leest en schrijft het liefst korte verhalen. Haar favoriete boek is dan ook Alle verhalen van Roald Dahl.