Herlezen als leerschool

Ken je dat? Je hebt ooit een boek gelezen en je vond het geweldig. Dan herlees je het en wat levert het op? Teleurstelling. Je denkt dat je het zelf anders zou hebben geschreven.

Jaren geleden was ik weg van De Parijse bloedbruiloft (door Alexandre Dumas), maar toen ik dat boek onlangs weer opensloeg, vroeg ik mij af waarom het indruk op mij had gemaakt. Was het puur vanwege de historische achtergrond of was het ook de stijl van de schrijver geweest?

Jammer maar hoera

Waarschijnlijk vond ik De Parijse bloedbruiloft ooit heel volwassen van toon, maar vele boeken later vind ik een zin als: “Vrouw was zij in de volle betekenis van het woord en met alle charmes van dien, van haar blauwe smachtende ogen tot aan haar kleine gewelfde voetjes in de fluwelen muitjes” , passend in een Harlequinverhaal en niet in een historische roman. Wanneer ik mij zelf waag aan een romantisch verhaal ga ik niet zover als Dumas hier doet: geen gesmacht en geen verkleinwoorden.

Het nadeel van het herlezen van favoriete boeken is dus dat zij kunnen tegenvallen. De kans daarop is groter wanneer er jaren zijn verstreken en je niet alleen zelf bent veranderd, maar je ook honderden nieuwe boeken hebt gelezen en je zelf schrijfervaring hebt opgedaan. Jouw idee over goede literatuur wordt daardoor beïnvloed en het herlezen van een favoriet brengt dat genadeloos aan het licht juist omdat je er hoge verwachtingen van hebt. Teleurstelling gaat dan hand in hand met het krijgen van inzicht en dat kun je gebruiken voor jouw eigen verhalen.

Een tweede kans

Een ander voordeel van herlezen is dat je nieuwe waardering kunt krijgen voor een afgeschreven boek. Ik heb eens het eerste deel van de Schijfwereld-serie weggelegd tot ik iemand ontmoette die er zo over te spreken was dat ik de serie een tweede kans gaf. Ik ben blij dat ik die enthousiaste lezer tegenkwam want het is fijn toeven op Terry Pratchetts wereld.
Mocht je zelf positieve kritiek krijgen op een verhaal dat je had opgegeven, lees het dan nogmaals door: wie weet word je aangenaam verrast.

Telkens weer genieten

Sommige mensen herlezen nooit: zij stellen dat er genoeg ongelezen boeken zijn die aandacht verdienen. Zij missen zo het grootste pluspunt van herlezen: ontdekken dat er boeken en verhalen zijn die niet aan kracht inboeten en waarvan je keer op keer geniet. Dat zijn de boeken die elke schrijver precies zo wil schrijven. Het zijn boeken waarin alles klopt, van de stijl tot de dialogen en de karakters. Dergelijke boeken zijn voor schrijvers studieboeken.

Herlezen? Ik blijf het doen.

Over de auteur 

Sandra Broertjes schrijft naast blogs ook fanfiction (onder andere voor The Walking Dead en Princess Diaries). Wat haar in haar werk als zelfstandig redacteur met name aanspreekt is dat zij mag helpen bij het verbeteren van door auteurs gekoesterde teksten. Meer weten? Zie www.tekstbureaubroertjes.nl.

Foto: Sanne van Veen