Een fout is een fout – over stijl

De ene lezer is dol op het werk van een bepaalde schrijver en de andere laat diens boeken links liggen: de stijl van een auteur spreekt aan of niet. Is een oordeel als ‘de stijl van het manuscript is onvoldoende’ daarmee altijd subjectief?

Afwijzingen op grond van stijl zijn meestal gebaseerd op de gemaakte fouten. Hieronder (en in volgende blogs over stijl) bespreek ik kort enkele typen fouten die ik in manuscripten ben tegengekomen. De voorbeelden zijn verzonnen.

Woord en daad komen niet overeen

Laura hangt op de bank. Ze zucht eens diep en klaagt over het slechte weer.
‘Jij hebt pit meisje!’ zegt Milenko bewonderend.

De schrijver wil laten zien dat Laura een dipje heeft, maar dat ze normaal gesproken levenslustig is. Milenko kan uit wat Laura doet echter niet concluderen dat zij energiek is en datzelfde geldt voor de lezer.

Verwijsfouten

Tussen de daken door ziet hij de maan. De yoga-leraar kijkt in de steegjes. Toch geen honden die ons willen bijten? Maar Ali ziet geen gevaar.

De schrijver weet precies wat hij bedoelt, en ziet niet dat zijn tekst verwarring oproept. Is de hij-figuur uit de eerste zin een yoga-leraar genaamd Ali? Maar vandaar dan dat ‘die ons willen bijten’? Of is hoofdpersoon ‘hij’ bang voor honden, terwijl de yoga-leraar in de steegjes kijkt en ene Ali geen gevaar ziet?

Overcomplete tekst

Laura loopt de oprit af. Ze komt bij de voordeur en zoekt in haar jaszakken naar de sleutel. In haar linker jaszak vindt ze hem. Ze opent de deur met haar sleutel. Dan gaat ze naar binnen. Ze legt de sleutel in het sleutelbakje, trekt haar jas uit en hangt die aan de kapstok. Daarna loopt ze door de gang naar de keuken, waar ze zittend aan de keukentafel de Viva leest.

De schrijver wil een zo volledig mogelijk beeld schetsen. Zijn omschrijving voegt echter niets toe. Lezers weten dat mensen hun sleutels in hun jaszak of tas bewaren en zij begrijpen hoe deuren opengaan et cetera. Niemand mist informatie wanneer bovenstaande tekst wordt ingekort tot: ‘Thuisgekomen las Laura aan de keukentafel de Viva.’

Een schrijver kan ironisch schrijven of bijvoorbeeld een vlotte, humoristische, of magisch-realistische pen hebben: dat is dan zijn stijl. Schrijft hij tegenstrijdig, verwarrend of overcompleet, dan is dat zijn fout.

Over de auteur

Sandra Broertjes schrijft naast blogs ook fanfiction (onder andere voor The Walking Dead en Princess Diaries). Wat haar in haar werk als zelfstandig redacteur met name aanspreekt is dat zij mag helpen bij het verbeteren van door auteurs gekoesterde teksten. Meer weten? Zie www.tekstbureaubroertjes.nl.