Deze column van Lex Jansen is oorspronkelijk gepubliceerd in de vierde editie in 2016 in Schrijven Magazine. 

Ik had met Derek afgesproken op een terras aan de Vecht. Links van ons ging de brug met grote regelmaat open. Een stoet aan bootjes en jachten trok voorbij. ‘Toen ik vorige week donderdag op verzenden klikte, nam ik afscheid van mijn boek. Het is net alsof de tekst nu niet meer van mij is.’

Zolang had het verhaal in zijn hoofd gezeten, zo vaak had het zijn doen en laten bepaald, maar nu was het eindelijk geaccepteerd door de uitgever en stond de titel prominent in de planning van de afdeling productie. Was dit niet het moment om aan een volgende publicatie te denken? Om een tweede verhaal vorm te geven?

Derek hield er geen moment rekening mee dat er nog heel veel werk te doen was, voordat zijn debuut vanaf het Centraal Boekhuis naar de boekwinkel verstuurd zou gaan worden. Hij had een afbeelding gekozen van de ruïne van een middeleeuwse kerk, ergens in Engeland, die hij graag op het omslag zou zien. Op verzoek van zijn redacteur had hij een mail gestuurd, met een mogelijke achterplattekst. Hij had geen idee wat er in de komende weken nog meer van hem verwacht zou worden.

Ik vertelde dat het definitieve omslagvoorstel nog goedgekeurd moest worden. Zijn manuscript werd waarschijnlijk op het moment waarop wij onze koffie dronken onder handen genomen door een bureauredacteur. ‘Je moet beslist nog kijken naar de wijzigingsvoorstellen die zij aan je stuurt. Pas dáárna zal de vormgever aan de slag gaan met de opmaak van het binnenwerk. De eerste proef zul je echt nog moeten controleren; vaak volgt er dan nog een tweede proef. Je begrijpt dat die controle een zeer secuur werkje is.’

Derek hoorde mijn technische verhandeling aan, maar ik geloof niet dat mijn woorden tot hem doordrongen. Futen met jongen op hun rug trokken zijn aandacht. ‘Wist je dat ratten en reigers de kuikens roven? Zouden ze dat ook durven zolang het jong op de rug van zijn moeder bescherming zoekt?’, vroeg hij verbaasd.

Het nieuwe leven in de rivier was voor Derek een sprekender werkelijkheid dan het productieproces waarin zijn tekst tot boek zou transformeren.

Derek schreef teksten, de geboorte van een boek ervoer hij als een ‘natuurlijk proces’, waarin proeven, correctierondes, achterflapteksten, of colofonpagina’s stadia zijn die redacteuren en productiemedewerkers als dokters begeleiden. Van dat product had hij al afscheid genomen.

Door Lex Jansen

Jansen was 12,5 jaar uitgever van De Arbeiderspers. In 2014 startte hij zijn eigen bedrijf: Magonia.