Zo laat jij je personages spreken met lichaamstaal

Bij een dialoog komt meer kijken dan alleen de gesproken woorden. Alle handelingen van een personage kunnen ondersteunen wat ze zeggen, of dat juist tegenspreken. Gebruik jij de lichaamstaal van je personage al effectief?

---

Emoties laten zien

Lichaamstaal kan een enorm scala een emoties uitdrukken. Door het gebruik van lichaamstaal maak je de dialoog dan ook een stuk levendiger. Zonder het te zeggen, kan een personage frustratie uiten door met de handen in de haren te zitten of te fronsen. Desinteresse door te gapen, of afgeleid ergens mee te spelen. Verdriet door een trilling in de stem of het wegknipperen van tranen.
Om ervoor te zorgen dat niet elke emotie er bij iedereen hetzelfde uitziet, kan je inspiratie opdoen door informatie over lichaamstaal in te winnen. Handige sites hiervoor zijn synergologienederland en assertief.nl. 

Betekenis van lichaamstaal

Met de lichaamstaal van een personage kan je ook de betekenis van gesproken tekst benadrukken of veranderen, zoals te zien is in het volgende fragment:

Nu zwijg ik, ik wacht af wat zij te zeggen heeft.
Ze buigt zich naar me toe.
‘Ik kan niet wachten om jullie te bezoeken,’ zegt ze.
Even rust haar hand op mijn bovenbeen. Even ligt alles open.
Dan gaat ze koninklijk rechtop zitten, met een blik die ik niet kan peilen. Ze is prachtig, zoals een ijssculptuur prachtig is.
-    Binnendringen, Emy Koopman

De enige dialoog in dit fragment zijn de woorden ‘ik kan niet wachten om jullie te bezoeken’. Los kan je deze woorden opvatten als een bijna achteloze mededeling. Maar door de bewegingen van het personage suggereert de tekst een onderliggende boodschap. Als je ziet hoe ‘zij’ naar het hoofdpersonage toe leunt om dit te zeggen, en vervolgens weer kaarsrecht gaat zitten geeft dit een duidelijk idee dat de woorden een tweede betekenis met zich meedragen.
In dit fragment legt de tekst de focus op de bewegingen. Hierdoor benadrukt het de onderliggende betekenis van de woorden, waar je als lezer ook naar kan raden. Wat bedoelt ze met deze woorden?

Motivaties van je personage

Motivaties en bedoelingen gaan hand in hand. Voor het gebruik van lichaamstaal is het dan ook belangrijk dat jij de motivaties van je personages kent. Bedoelen ze iets wat ze niet zeggen, dan is de kans groot dat hun lichaamstaal dit wel verraadt. Denk hierbij aan iemand iets langer aankijken dan gebruikelijk of juist het lichaam wegdraaien om confrontatie te vermijden.
In het geval dat je personage ronduit liegt, bestaan hiervoor ook belangrijke signalen in de lichaamstaal. Een aantal voorbeelden zijn te vinden op sites zoals deze, waar je leert hoe leugens zich vaak tonen in de gezichtsuitdrukking. 

Persoonlijkheid van je personage

Net als in het echte leven verschilt lichaamstaal per persoon. Kies zelf wat past bij jou personage. Zijn ze goed in het verhullen van hun bedoelingen? Raken ze mensen vaak aan, of is het bijzonder als dit personage een arm om iemand heen slaat? Zijn ze verlegen? In zo’n geval kan je er rekening mee houden dat ze eerder wegkijken zonder dat dit iets betekent. Zorg dat je de bedoelingen van de personages kent en baseer hierop hun lichaamstaal.