Schrijftips voor pakkende poëzie

Een gedicht kun je op veel verschillende manieren schrijven. Je kunt bijvoorbeeld een gevoel, maar ook een gebeurtenis als uitgangspunt nemen. Hier volgen een paar tips voor het schrijven van pakkende poëzie.

Maak het concreet

De kracht van een goed gedicht schuilt in het beschrijven van concrete beelden. Schrijf bijvoorbeeld niet letterlijk op dat je je gelukkig voelt, maar beschrijf een beeld waaruit dat gevoel spreekt. De dichteres Tjitske Jansen doet dit treffend in het gedicht ‘Mevrouw Julia doet de ramen open’ uit haar poëziebundel  Het moest maar eens gaan sneeuwen (2003):

'Mevrouw Julia doet de ramen open
en ze weet geen woord voor de lucht die haar wangen aanraakt
en de zon heeft de kleur van honing'

Door een concreet beeld als dit te gebruiken in plaats van het benoemen van emoties, kan de lezer zich inleven in het gedicht. Het gehele gedicht is hier te lezen.

Rijm of geen rijm

Het idee dat een gedicht moet rijmen kan beperkend werken. Probeer daarom dwangmatige eindrijm te vermijden. Soms kan het juist verfrissend zijn om niet rijm als uitgangspunt te nemen. Veel dichters schrijven tegenwoordig vrije verzen. Deze gedichten hebben dus geen vaste versvorm. Rijmen kan natuurlijk wel, maar realiseer je dat er meer mogelijk is dan eindrijm. Je kunt bijvoorbeeld ook alliteraties gebruiken of middenrijm.

Hardop lezen

Als je jouw gedicht hardop leest, hoor je de klanken beter. Hierdoor kom je erachter of een woord mooi klinkt, of dat je beter op zoek kunt gaan naar een synoniem. Door hardop te lezen hoor je ook het ritme van je tekst en weet je waar je eventueel nog kunt schrappen of uitbreiden.

Gebruik een twist

Daag jezelf uit en schrijf eens een gedicht met een onverwachte wending. Een twist maakt je gedicht namelijk verassend en levendig. Bijvoorbeeld het gedicht ‘Dit feest’ uit de bundel Finse meisjes (2012) van Kira Wuck. De laatste strofe van het gedicht luidt:
 
'Een bezorgde moeder stuurde me berichten
het is typisch eindtijdweer schreef ze
ook heeft ze een bijbel voor me klaarliggen
ze vraagt of we in de McDonald's kunnen afspreken'.

Je verwacht niet dat je in de McDonalds gaat afspreken om over geloof te praten. Dat is dus  een originele vondst van Kira Wuck. Het hele gedicht is hier te lezen.

Zoek een proeflezer

Een gedicht kan op talloze manieren worden geïnterpreteerd, maar als schrijver heb je doorgaans één specifieke interpretatie in gedachten. Laat jouw gedichten dan ook eerst proeflezen. Zo kom je erachter of het gedicht misschien totaal anders wordt geïnterpreteerd dan jouw bedoeling was. Na het proeflezen kun je kijken met welke beelden en eventuele metaforen je jouw gedicht kan versterken, zodat de betekenis overkomt die jij voor ogen hebt.

Door: Myra-Lot Perrenet