Hoe beschrijf je een wond in je verhaal?

Je personage heeft net in een gevecht een mes in zijn of haar voorarm gekregen, maar kan nog steeds makkelijk een zwaard optillen? Dat klopt natuurlijk niet. Maar hoe beschrijf je nu realistische wonden in je verhaal? 

---

Hoe ernstig is een wond?

Hoe ernstig een wond is, is natuurlijk ook belangrijk. Kun je het verzorgen door het simpelweg schoon te maken en wat zalf erop te smeren, of moet het been geamputeerd worden?

Bij kleine snij-, schaaf-, prik- of eerstegraads brandwonden kan het personage makkelijk de wond zelf verzorgen. De wond moet schoongespoeld worden en bedekt met een pleister of verband. 

Voor grotere wonden heb je eigenlijk altijd medische hulp nodig. Denk hierbij aan geïnfecteerde wonden, hevig bloedende wonden of grote brandwonden. Laat je personage deze wonden goed afdekken en zo snel mogelijk medische hulp zoeken.

Moet de wond gehecht worden?

Een kleine wond zou het personage zelf kunnen hechten met hechtstrips. Deze plak je over de wond heen om de twee kanten bij elkaar te houden tijdens het helen. Maar soms is het ook nodig voor het personage om grotere wonden zelf te hechten, bijvoorbeeld als hij in de middle of nowhere is of geen toegang heeft tot moderne middelen. 

In het ziekenhuis verdoven ze eerst de plek die gehecht moet worden. Als je personage deze mogelijkheid heeft, doe dit dan zeker. Dan naai je met een dunne, steriele naald en hechtdraad de wond dicht. Deze steekjes zet je steeds dwars over de wond om hem goed dicht te krijgen. Doe dit niet te los, niet te strak en niet te dicht bij de rand, anders kan de huid door het draad scheuren. 

Ook kun je een wond met nietjes hechten, maar dit werkt alleen goed als er veel spanning op de wond staat. Doe dit dus alleen bij zeer grote wonden zoals na een operatie.

Gaat de wond ontsteken?

Als je personages op reis zijn of in vreemde omstandigheden leven, dan is het onmogelijk om die wond perfect schoon te houden. Modder, vuil en bacteriën hopen zich op in de open plek en kunnen gaan ontsteken. 

Symptomen van een ontstoken wond zijn roodheid, warmvoelende huid, pijn, pus in de wond en zwelling van de huid rondom de wond. 

Om te voorkomen dat een wond gaat ontsteken moet je personage de wond goed schoonhouden. Dit kan het beste met een reinigingsspray speciaal voor wonden, maar als hier niet de mogelijkheid voor is dan het liefst met schoon water. Zorg er ook voor dat de wond goed is afgedekt, zodat er niet opnieuw bacteriën in kunnen komen.

Moet een lichaamsdeel geamputeerd worden?

Soms is een amputatie nodig, maar dit is eigenlijk alleen in zeer ernstige gevallen. Wanneer er niet (voldoende) bloed naar een lichaamsdeel stroomt, dan kan dit leiden tot weefselschade of het afsterven van het lichaamsdeel. In dat geval is amputatie nodig. 

Dit is een zware operatie en hier is eigenlijk altijd medische hulp bij nodig. Een paar uur voor de operatie mag de patiënt niet eten of drinken. Er zijn twee soorten verdovingen die gebruikt kunnen worden tijdens een amputatie. De patiënt kan kiezen voor een ruggenprik, daarmee blijft de patiënt wel bij bewustzijn, maar voelt niets van de operatie zelf. Ook is volledige narcose een optie. De patiënt is dan buiten bewustzijn en krijgt niets mee van de gehele operatie. 

Tijdens de operatie wordt een gedeelte of een volledig lichaamsdeel verwijderd. Deze wond wordt bijna altijd weer gehecht. Dit kan met hechtdraad of met nietjes. De wond wordt alleen niet dichtgemaakt als er een infectie is of grote kans op infectie in de wond. 

Maar wat als er geen medische zorg mogelijk is? Dan kan een personage altijd proberen om zelf het lichaamsdeel te amputeren. Dit gaat makkelijker als het lichaamsdeel al dusdanig beschadigd is dat het zelf al is begonnen met afsterven. Hierdoor is het al doof geworden en voelt het personage weinig van de amputatie zelf. De wond moet wel meteen schoon worden gemaakt en goed worden afgedekt. Hoewel de overlevingskans laag is met geïmproviseerde amputatie, zijn er succesverhalen, dus misschien overleeft jouw personage het ook.

Krijgt je personage last van fantoompijn?

Patiënten kunnen na de amputatie last hebben van fantoompijn, ook wel spookpijn genoemd. Het brein denkt dan dat het geamputeerde lichaamsdeel nog steeds aan het lichaam vastzit en als deze persoon dan bijvoorbeeld op de plek waar vroeger dit lichaamsdeel zat geslagen wordt, kan het brein een pijnsignaal doorgeven. Dit kan je voorlaten komen in je verhaal na een amputatie. 

Hoe ziet het litteken eruit?

Een gapend gat in je schouder heelt niet zonder slag of stoot. Er komt geen egaal stukje huid voor in de plaats. Echte mensen krijgen ook littekens, dus waarom mag je personage dan geen imperfecties hebben? Geef ze lelijke korsten en het oneven littekenweefsel. 

Kijk naar de leeftijd van de patiënt. Jongere huid geneest namelijk sneller dan oudere huid, maar het kan ook makkelijker te veel nieuwe huid aan maken, wat zorgt voor dikkere of grotere littekens. 
Ook heeft de huidskleur van iemand effect op het litteken. Een donkere huidskleur heeft namelijk meer kans op het vormen van een keloïd, een opgezwollen hard litteken, dan blanke huid.

Littekens die over bewegelijke lichaamsdelen zitten rekken vaak uit. Hierdoor zijn littekens die op je knieën zitten vaak groter dan die op je onderbeen zitten.
Geloofwaardigheid in je verhaal 

Door dit te onthouden, voorkom je realisme- en continuïteitsfouten in je verhaal. Je lezer zal je verhaal geloofwaardiger vinden en helemaal meegesleept worden.

Bronnen: Huidarts.com, Listverse.com, Benudirect.nl, Gezondheidsplein.nl, Rijnstate.nl, Vegro.nl, Ehbo-koffer.nl, Etos.nl, Lumc.nl en Plastischchirurgen.nl.