Bruin is een paard

Stel dat je blindgeboren was - en toch schrijver, heb ik wel eens gedacht. Hoe zou je dan zintuiglijk schrijven?

Vannacht heb ik gedaan alsof. Het was donker. Ik probeerde me zonder enige visuele kennis voor te stellen hoe een woord als bruin eruit zag.

Bruin. Ik zou geen idee hebben. In het donker is alles zwart.

Bruin.

Ik denk dat ik het woord zou associëren met een gewaarwording die ik wél had. Bij bruin was dat een paard, maar niet hoe het eruitziet. Ik zou zijn uitwaseming ervaren als bruin:  warm, dampend, met de sterke geur van zweet en gras en aarde. Misschien met een vleug zon die het dier in de wei opgevangen had en nog bij zich droeg. Dat zou een nuance van bruin zijn: goudbruin.

Bruin zou voor mij ook zijn: de draf die ik hoorde over het land, dreunend en snel, met aardekluiten die in het rond vlogen, waarvan er een mijn bovenarm raakte, en daarmee zou ik een nieuwe schakering hebben gevonden: donkerbruin. Donkerbruin: een pijnlijke bult - wat bij ziende mensen een blauwe plek heet. Paardenplek voor mij.

Of het geschuifel, 's avonds  in de stal, als het paardedonker is. Voorbenen door het stro op de betonnen vloer; schuren van hoofd en manen tegen het schot en de palen. Lichtbruin.

En zou ik merken dat het dier zijn hoofd hoog hief - een delicate luchtverplaatsing, gevolgd door een zacht hinniken - dan zou ik een heldere tint ervaren die neigt naar zilver. Zilverbruin.

Zo zou  bruin voor mij een warm en aangenaam woord zijn, levendig en vol beweging. Zelfs als het paard zijn hoofd naar me toeboog, zodat we samen waren - één moment, hij en ik - en hij met zijn grote, natte lippen zou briesen, kort, alleen voor mij, dan zou dat ook bruin zijn. Walhallabruin.  

Misschien zouden er nieuwe woorden ontstaan, wanneer ik niet kon zien en toch schrijver was, en andere woorden zouden verdwijnen; althans ik zou ze niet gebruiken. Koffie-, chocolade-, mokkabruin - geen woorden voor mij. Als iemand me zou vertellen dat koffie en chocola bruin zijn, zou ik hem helemaal niet geloven. Koffie en chocolade zijn bitter. Heet. Of hard. Maar niet bruin.

Bruin is een paard.

Voor wie het leuk vindt om een schrijfoefening te doen: stel je met gesloten ogen voor wat een voorwerp of een gevoel voor je be-tekent, wat je eruit be-grijpt, in de letterlijke betekenis van die woorden.
Associeer er rustig op los, en pak dan je pen en papier en schrijf op wat je ervaren hebt in het donker. Sla niet je laptop of iPad open; die leiden je ogenblikkelijk af van wat je in je gedachten had, al was het alleen al vanwege het licht dat ze uitstralen.