8 zwakheden om te vermijden bij een publicatie

Veel mensen die verhalen schrijven, willen op zeker moment graag dat ze gepubliceerd worden. Voordat echter je tekst in de openbaarheid komt, is het praktisch om te checken of ze gevrijwaard zijn van (een van de) onderstaande zwakheden, die jouw literaire kwaliteiten minimaliseren. Het voorvoegsel uit is hierbij leidend.

1. Uitproberen

Als je verhaal klaar is, ga dan niet een publicatie uitproberen. Publiceer of publiceer niet, maar doe het in elk geval niet eerder dan wanneer het werk alle toetsen van kritiek heeft doorstaan.

2. Uittrekken

Ervan uitgaand dat een verhaal het verslag is van een gebeurtenis - hetzij in de werkelijkheid, hetzij in je fantasie - heeft het verhaal er recht op dat het in zijn geheel verteld wordt. Geef alle details aandacht en maak geen uittreksel van je story.

3. Uitrekken

Het tegenovergestelde van punt 2. scheelt maar één letter: uitrekken. Een zijwegje hier, een gedachte daar, een scène die nergens opuit draait… beperk je tot je verhaal en laat het schitteren in zijn eigen (eventueel compacte) kracht.

Het feit dat er zoveel synoniemen voor uitrekken zijn (uitweiden, uitlopen, uitsmeren), wil zeggen dat er veel uitgerekt wordt. Maar niet door jou.

4. Uitleggen

Als je je verhaal vertelt zoals het verteld moet worden (in een structuur en met een zinsbouw en woordkeus die bij het betreffende genre passen), leg je niets uit aan de lezer. Het verhaal spreekt voor zich. Grote kans dat je lezer jouw verhaal gekozen heeft, omdat hij van dat bepaalde genre houdt. Hij heeft geen uitleg nodig.

5. Uithuilen

Een verhaal vertel je niet om er je zielenleed mee te demonstreren, en al helemaal is zielenleed geen reden om te publiceren. Houd de lezer op verre afstand van je persoonlijke smart, en als je toch graag huilt om je eigen verhaal, doe dat dan onopgemerkt en publiceer de slotversie van je verhaal, waaruit alle eigen tranen gedeletet zijn.

Hetzelfde geldt voor uitschelden.

6. Uitdossen

Een verhaal wordt gedragen door zijn eigen kernachtigheid en heeft zelden extraatjes nodig, zeker niet in de vorm van chique, semi-wetenschappelijke of filosofisch aandoende terminologie. Misschien denk je dat je er goede sier mee maakt, maar het maakt je verhaal juist kitsch en gaap-en slaapverwekkend. Ontdoe je verhaal daarom van alle opsmuk alvorens je het publiceert.

7. Uiteenvallen

Een verhaal hoort, net als een kledingstuk, een samenhangend geheel te zijn, anders valt het in rafels uiteen in de beleving van de lezer. Houd de eenheid in je verhaal vast. Hecht de onderdelen stevig aan elkaar. Neem eens een kijkje in hoofdstuk 1 van De geverfde vogel van Jerzy Kosinski en zie hoe hij naadloos en schijnbaar volstrekt naturel de ene beschrijving (van personage, situatie, gebeurtenis) met de andere verbindt tot ze alle bij elkaar één groot, consistent geheel vormen.

8. Uitdoven

Als het goed is, heeft je verhaal een begin en een eind. Daar tussenin gebeurt van alles wat de vertelling ‘maakt’. Als je moeite hebt met het beëindigen van je verhaal, is het handig om bij aanvang al (of in elk geval gaandeweg) te weten waar het naartoe moet: dat je toewerkt naar de climax als een meedogenloze slotscène die alles verklaart, bevestigt, ontkent of ontkracht. Je verhaal zachtjes laten uitdoven als een nachtkaars is de beste manier om je lezers achter te laten met een onbevredigd gevoel, waardoor ze gegarandeerd de volgende keer jouw boek overslaan.

Door Thérèse Major 

Thérèse Major is auteur en schrijfcoach. Haar werk verscheen bij o.a. de uitgeverijen Querido en Nieuw Amsterdam. Bij Schrijven Online verzorgt zij de cursus Literair proza schrijven, kun je dat leren? en Ieder kind kan verhalen schrijven. In de Taalwerkplaats Drenthe organiseert zij o.a. elke eerste zondag van de maand een Schrijverscafé.