Afbeelding
Ketut Subiyanto via Pexels
Ketut Subiyanto via Pexels
Schrijven leer je vooral door het te doen. Meters te maken. Het hoeft niet altijd goed te zijn. Isabel Allende zei eens dat 95% van de zinnen die ze opschreef nooit gepubliceerd zijn, en ronduit slecht waren. Dat deert niet. Een schrijver moet schrijven.
Loop jij vast met jouw verhaal of roman? Laat dat fantastische idee dan eens los, en ga weer schrijven vanuit de losse pols. Niet werken aan een of ander meesterwerk, maar gewoon schrijven om te schrijven. Met deze oefeningen kom je de week door.
Wie was het hoofdpersonage in de laatste roman die je las? Ga eens met deze persoon op stap. Wat zou er gebeuren? Schrijf dit uit in een scène. Ga met het personage naar de kermis of op café. Wat zou het personage jou te vertellen hebben? Hoe loopt het, praat het, denkt het en gedraagt het zich? Is het personage opvliegend of eerder verlegen, loopt het vol bravoure op je af, of houdt het zich eerder op afstand? Jij bent de ik-persoon in deze scène, het personage is de tegenspeler.
Luister een gesprek af op café, in de trein of eender waar. Probeer het gesprek exact zo op te schrijven. Wat valt je op? Is het een dialoog, of zijn het eerder twee monologen die naast elkaar door lopen? Je zal merken dat mensen in het echte leven weinig tot nauwelijks reageren op wat een ander zegt, maar enkel bezig zijn met hun eigen verhaal. Heb je het exact opgeschreven zoals je het hoorde? Herschrijf het nu, zonder de euhs, de aahs en andere overbodige woorden.
Schrijven is vooral door het raam staren, zegt men weleens. Staar vijf minuten uit het raam, en ga dan schrijven. Schrijf gewoon op wat er in je opkomt. Doe dit ook vijf minuten lang. Hierna onderstreep je zinnen of zinsdelen die je aanspreken. Zoek in deze onderstreepte zinnen een zinsdeel van vijf lettergrepen. Zoek er daarna eentje van zeven lettergrepen. Dan weer van vijf. Herhaal dit patroon tot je ongeveer twee tot drie hebt van elk. Eindig met twee regels van hetzelfde aantal lettergrepen. Dat ziet er zo uit: 5/7/5/7/5/7/7. Dit is het schema van het Japanse Naga Uta-gedicht.
Bekijk de ruimte waarin je nu zit eens met andere ogen. Hoe zou je deze plek beschrijven als je hier voor het eerst kwam, er geen enkele herinnering aan vast zou kleven? Stel je voor dat dit de kamer is van een vreemde. Jij breekt hier in en hebt slechts vijf minuten om zoveel mogelijk buit te maken. Wat neem je mee, wat laat je liggen? Wat denk je van deze ruimte, en diens bewoner? Beschrijf de innerlijk monoloog van deze dief.
Waar is je schoen vandaag (of gisteren, als het nog vroeg is) geweest? Wat heeft je schoen allemaal gezien, zo van onderen? Keek de schoen op naar lange mensen, of zag het vooral de kauwgum waar je gelukkig net omheen liep. Kreeg de schoen later nog te maken met hondenpoep, werd de schoen afgedankt voor andere schoenen, om daarna toch weer dienst te moeten doen. Deed de schoen dit zonder klagen, of maakte de schoen het je toch even moeilijk wegens die pijnlijke afwijzing?
Herlees de laatste scène die je las. Is het traag geschreven, of snel? Ritmisch of juist swingend? Probeer het ritme te duiden, en zet het dan naar jouw hand. Herschrijf de scène alsof deze midden in een achtervolging plaatsvindt. Snel, met korte, staccato zinnen. Het personage beleeft de gebeurtenissen alsof iemand hen op de hielen zit.
Bekijk de laatste foto die je op sociale media postte. Kijk er goed naar. Zeker een minuut of twee/drie. Wat zie je? Wat ruik je? Wat proef je en wat hoor je als je naar de foto kijkt? Probeer dit zo concreet mogelijk te beschrijven. Blijf tijdens het schrijven zo objectief mogelijk. Gebruik je zintuigen. Vermijd associaties of bedenkingen, en vooral het geven van een mening. Doe dit ongeveer vijf minuten. Na afloop herlees je de tekst, en wis je alle bijvoeglijke naamwoorden. Schrap alles wat ook maar ruikt naar subjectiviteit.
Meer schrijfoefeningen? Lees dan de blog van De Schrijfschool eens.
Dit nummer niet missen? Neem vóór 24 januari 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Meld je aan voor de Schrijven Nieuwsbrief.
Ervaren redacteur Maria Genova deed voor Schrijven Online meer dan dertig manuscriptbeoordelingen. Lees haar tips in het komende nummer!
Mariken Heitman geeft tips! Meld je aan en ontvang dit nummer.
Topauteur Herman Koch geeft naar aanleiding van het verschijnen van zijn nieuwe boek advies aan jonge schrijvers. Meld je aan!