6 tips van festivalprogrammeur Mirthe Smeets

Van 9 tot en met 13 juni presenteert Poetry International Rotterdam voor de 46ste keer de meest toonaangevende poëzie van eigenzinnige en ontregelende grootmeesters naast die van jonge, originele dichterstalenten van overal ter wereld. De voordrachten van de festivaldichters vormen de harde kern van het festival. Speciale programma's brengen daarnaast vooraanstaande dichters, bijzondere poëzie en opvallende fenomenen in beeld. Wij vroegen Mirthe Smeets, festivalprogrammeur, om 6 highlights op een rijtje te zetten voor SchrijvenOnline-lezers:

'Een trouwe Poetry International-fan vertelde eens dat hij elk jaar een dag naar Poetry International Festival komt om enkel te luisteren, met zijn ogen dicht. Later in de week komt hij terug om ook de meegeprojecteerde vertalingen te lezen, om elk woord binnen te laten komen. Illustrerend voor hoe persoonlijk het is hoe je de poëzie van dichters van overal ter wereld wil consumeren. Lees deze tips met aandacht, maar kijk zeker ook naar het volledige programma en kies voor de festivalonderdelen en –dichters die jou aanspreken.

Tip 1: De vertalersslam

Vorig jaar organiseerden we voor het eerst een vertalersslam, het was een primeur in Nederland. Rokus Hofstede en Martin de Haan namen het tegen elkaar op. Ze vertaalden ieder apart hetzelfde gedicht van Véronique Pittolo, die ook aanwezig was in de zaal, en ze verdedigden strofe per strofe waarom zij juist hun eigen vertaling beter vonden dan die van de ander. Véronique Pittolo helderde desgevraagd interpretatiemoeilijkheden op en zo bleef het duel spannend tot het eind.

Dit jaar zullen Robbert-Jan Henkes en Erik Bindervoet, die normaliter samen werken aan hun vertalingen van diverse literaire grootheden, de strijd met elkaar aangaan. Zij vertalen het werk van Aboriginal dichter Lionel Fogarty (uit Australië). Hij schrijft zijn gedichten in Aboriginal Engels, een taal die afwijkt van de Engelse syntaxis- en spellingsnormen. Fogarty vertelde de vertalers dat hij zijn teksten vooral schrijft voor de voordracht, de geschreven vorm is voor hem minder belangrijk. Dit leverde bijzonder moeilijk vertaalbare gedichten op, waarbij de vertalers ook nog eens moeilijk contact kregen met de dichter. Hoe hebben zij dit opgelost? Ze hebben los van elkaar aan een eigen vertaling gewerkt. Ze zullen de vertaling van de ander pas tijdens de avond zelf te zien krijgen.

Lionel Fogarty kijkt tijdens de vertalersslam vanuit zijn stoel toe en zal dit keer wél meteen kunnen reageren op vragen. Wat voor spannende ontdekkingen over zijn poëzie zullen Henkes en Bindervoet doen tijdens deze vertalersslam?

Het duo staat bekend om wervelende, spitsvondige, originele optredens en zij zullen hier zeker weten ook weer een fantastische show van maken. Presentator is Jan Baeke. Samen met het publiek bepaalt hij: wie was het meest overtuigend, wie is de winnaar?

Hier moet je echt bij zijn. Dit wordt hilarisch, onvergetelijk, leerzaam en spannend!

De vertalersslam, donderdag 11 juni, 20u-21u.

Tip 2: Louder Than A Bomb, poëziewedstrijd voor scholieren

Jaarlijks organiseren wij poëzieworkshops voor middelbare scholieren. Eerst nemen wij derdejaars mee naar filmhuis Cinerama waar zij kijken naar de documentairefilm Louder Than A Bomb. Dit is een film over jongeren in de buitenwijken van Chicago die meedoen aan de grootste poetryslamwedstrijd ter wereld. Vervolgens krijgen ze workshops door Rotterdamse en Haagse dichters en gaan ze zelf aan de slag met poëzie. Ze maken brainstormwolken, schrijven gedichten en dragen vervolgens voor voor hun klasgenootjes.

Elke keer weer zijn we onder de indruk van deze vindingrijke, vaak diepgaande en persoonlijke teksten, en daarom kwamen we op het idee om hier meer mee te doen. Wat als we aansluitend op dit project zélf ook een scholierenwedstrijd zouden organiseren? Dan zouden jongeren een jaar later, als vierdeklasser, opnieuw kunnen schrijven. Ditmaal met nog meer inspiratie, omdat ze al geoefend hebben. We twijfelden niet en voerden het plan uit, samen met een van de enthousiaste deelnemers: Wolfert van Borselen Tweetalig Onderwijs. Vijf klassen van vier havo zullen elk een vertegenwoordiger naar de finale sturen 11 juni. Deze vijf genomineerden worden klaargestoomd door workshopgevers Miguel Santos, Dean Bowen, Shida Boukhizou, Khalid Amakran en Elten Kiene. Ze krijgen één op één schrijf- en performancetips.

De jury die tijdens de finale een nummer 1, 2 en 3 kiezen zijn: Vlaamse dichteres Els Moors (winnaar J.C. Bloem Prijs), de Jonge Dichteres Des Vaderlands Maaike Rijntjes en dichter (vorig jaar genomineerd voor de C. Buddingh’-prijs) Josse Kok. Presentatie ligt in handen van dichters Dean Bowen en Anne Broeksma en de muzikale intermezzo’s worden verzorgd door hiphopformatie Brandwerk. Bovendien zal Elten Kiene van Brandwerk een gedicht van Els Moors op muziek zetten.

We zijn nu al nieuwsgierig naar de gedichten van de leerlingen! Na de introductielessen die ze kregen met betrekking tot deze wedstrijd waren er al heel wat leerlingen die riepen dat ze al een gedicht af hadden of een goed idee hadden voor een performance (een jongen riep ook dat hij zijn breakdancemoves wel in wilde zetten). Wat gaan ze neerzetten op dat podium? Hoe zullen ze het vinden om live geïnterviewd te worden? En op welke manier gaan de klassen hun klasgenootje aanmoedigen? Er wordt al hard gebrainstormd over gekleurde shirts of accessoires om per klas herkenbaar te zijn, over goede joel- en aanmoedigmanieren en de meest zichtbare spandoeken.

De energie spat er vanaf… Jongeren enthousiast maken voor poëzie, dat willen we, en dat lijkt goed te lukken! Volgend jaar wordt de wedstrijd nog groter, dan doen ook andere scholen mee. Kom dus ook gerust kijken als je zelf op een school werkt (in Rotterdam) en hier wel in geïnteresseerd bent (neem dan contact op via smeets@poetry.nl). Maar ook beginnende schrijvers kunnen veel hebben aan deze middag: de jury zal vertellen hoe het was toen zij voor het eerst optraden, ze zullen vertellen over hun schrijfrituelen en ook de workshopgevers geven interessante inzichten en inkijkjes in de poëziewereld. Gewoon komen dus!

Louder Than A Bomb, de finale. Donderdag 11 juni, 14u30-16u.

Tip 3: Masterclass Schrijven door Hester Knibbe

Hester Knibbe, de VSB Poëzieprijswinnares van dit jaar, geeft de Masterclass Schrijven dit jaar. Zij zal dit op een originele manier aanpakken. Ons heeft ze al het een en ander ingefluisterd, maar op verzoek van de dichteres verklappen we nog niets! Ze wil de nadruk leggen op interactie, dat mogen we al wel vertellen. Al het andere is een verrassing. Nieuwsgierig? Kom dan naar de Masterclass en je zult zelf meemaken wat Hester voorbereid heeft! Tip: vergeet je schrijfblok niet en zorg ook dat je een goed gevulde pen bij je hebt. Dit is dé ideale Masterclass voor Schrijven Magazine-lezers! Je wordt uitgedaagd, constant aan het schrijven gezet en leert ‘out of the box’-denken. Sturen jullie jullie gedichten na afloop naar ons? We willen ze graag lezen! Dit moet namelijk wel iets moois opleveren.'

Masterclass Schrijven. Donderdag 11 juni, 18u30.

Deel 2 van de lijst volgt morgen. 

Mirthe Smeets (1984) werkt als programmeur bij Poetry International. Daarnaast is zij freelance journalist, zij schrijft over literatuur en reizen.