Afbeelding
Bron: Pexels
Bron: Pexels
Humor is iets heel persoonlijks, sommige mensen hebben er meer gevoel voor dan anderen. Cabaretiers bijvoorbeeld, hebben een enorm komisch talent. Toch gebruiken ook zij trucs, die je als schrijver kunt leren. Wij geven je vijf handvatten om humor te gebruiken in je verhaal.
Metaforen zijn een goede manier om je verhaal meer betekenis te geven, maar ze kunnen ook heel komisch zijn. Vooral de vergelijking leent zich goed voor komische beeldspraak. Gebruik een onverwachte, originele vergelijking. Zoals Ronald Goedemondt die een pittige Thaise soep probeert: ‘Ik nam een hapje en lag te piepen als een ballon in de oorlog.'
Je kunt ook bestaande gezegdes een nieuwe twist geven, zoals deze mooie van Goedemondt over liefdesverdriet ’Tijd heelt alle wonden… Maar sommige wonden hebben alle tijd.’ Of Herman Finkers: ‘Zoals u weet staat achter elke vrouw, een sterke artiest.
Stereotypes kunnen leuk zijn als komische noot in je verhaal. Ze hoeven geen grote rol in te nemen, maar kunnen ook en passant langskomen.
Stereotypes werken goed omdat ze makkelijk te herkennen zijn en omdat je hun karaktertrekken kunt uitvergroten. Satirische programma’s als Koefnoen zitten er vol mee.
Ook Daniël Arends, die opgegroeid is in het Gooi, gebruikt vaak het typetje van ‘de kakker’ in zijn shows. Hij praat dan over kaviaar en polo-paarden en zegt dingen als ’Maar gozer, ben je dan echt geen arts geworden?’
Nu gaat het niet over hele grote tragische gebeurtenissen, maar juist over kleine, pijnlijke situaties die heel ongemakkelijk zijn. Blunders zijn nu eenmaal heerlijk om over te horen en lezen, niet voor niets bestaat cabaret voor een groot deel uit dit soort gênante anekdotes.
Bijvoorbeeld Brigitte Kaandorp, die vertelt hoe ze tijdens één van haar shows een vrouw op de eerste rij vroeg of zij zwanger was. De vrouw antwoordde nee. ’Toen zaten 900 man mij aan te kijken hoe ik dit zou oplossen. Nou niet. Ze had gewoon ja moeten zeggen, dat mens.’
Herkenbaarheid zorgt vaak voor humor. Alledaagse situaties of dingen die, als je er stil bij staat, eigenlijk heel komisch zijn. Cabaretiers observeren – net als schrijvers – aandachtig hun omgeving en gebruiken dit als bron van inspiratie en humor.
Zoals Stefan Pop, die praat over kortingsacties op wc-rollen in de Albert Heijn. ’We zijn obsessief geworden met korting tegenwoordig. Je krijgt korting op 3 pakken van zestien wc-rollen. Doe normaal, je komt toch nog wel een keertje terug? Je wilt toch niet dat je buurman ziet dat jij met 48 wc-rollen naar huis gaat.’
Deze tip ligt in het verlengde van het zorgen voor herkenbaarheid. Maak het nog specifieker: zorg dat mensen zichzelf herkennen in wat je schrijft, en dan het liefst hun slechte, beschamende eigenschappen. Zo vertelt Micha Wertheim hoe hij in een gesprek met vrienden zijn gebrek aan kennis over literatuur probeert te verbergen, door ‘mee te lullen’. Dit meepraten is waarschijnlijk voor veel mensen herkenbaar en als toeschouwer wacht je op het moment dat hij door de mand valt.
‘Iemand vraagt mij: 'Micha, wat vind jij eigenlijk van Joe Speedboot?' Dan denk ik: als ik nu zeg dat ik het niet gelezen heb, dan kom ik niet intelligent over. Ik wil ook niet liegen. Dus ik hoor mezelf zeggen: 'Nou ik lees eigenlijk geen Nederlandse literatuur meer.' Dat komt een stuk intelligenter over.'
Door: Lotte van den Elsen
Mariken Heitman geeft tips! Meld je aan en ontvang dit nummer.
Dit nummer niet missen? Neem vóór 24 januari 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Topauteur Herman Koch geeft naar aanleiding van het verschijnen van zijn nieuwe boek advies aan jonge schrijvers. Meld je aan!
Ervaren redacteur Maria Genova deed voor Schrijven Online meer dan dertig manuscriptbeoordelingen. Lees haar tips in het komende nummer!