10 tips voor het schrijven van een autobiografie

NRC-recensente en -columniste Elsbeth Etty schreef de biografie van Henriëtte Roland Holst. Tien belangrijke inzichten wil ze met ons delen. ‘Betrek je informanten bij je onderzoek.’

Als je een biografie wil schrijven, begin dan nu!

Het genre staat in de belangstelling en er is subsidie voorhanden, onder andere van het Fonds voor de journalistieke projecten en het Fonds voor de Letteren. Geld heb je hard nodig, omdat het onderzoek (archieven, bibliotheken, interviews, correspondentie, reizen) tijdrovend en duur is.

Kies een te beschrijven persoon met wie je op een aantal terreinen een zekere verwantschap voelt.

Soms geven de bronnen geen uitsluitsel over gedragingen van je held/heldin, dan is het van des te meer belang dat je in hem/haar kunt verplaatsen. Hou niettemin voldoende afstand.

Maak een goed onderzoeksplan met tijdscchema en begroting.

Begin met alles over de gebiografeerde en zijn/haar tijd te lezen. Maak zo snel mogelijk interviews met mensen die je hoofdpersoon kennen/hebben gekend: voor je het weet zijn ze dement of dood.

Begin in een vroeg stadium met schrijven.

Ook al ben je nog met je onderzoek bezig: schrijf! Al schrijvend vind je je vorm, dringen zich vragen op en gaat de persoon voor je leven. Wees onbeschaamd, nieuwsgierig en doe alles om die nieuwsgierigheid te bevredigen. Wees ambitieus, maar koester niet de illusie dat jouw biografie de definitieve wordt. De definitieve biografie bestaat niet.

Schrik niet als je geobsedeerd raakt door je onderwerp.

Buit je obsessie uit, praat iedereen de oren van het hoofd over waar je mee bezig bent en trek je niets aan van mensen die zeggen dat je meer moet slapen of met vakantie moet. Stug doorwerken!

Bedenk een systeem om je materiaal te ordenen, anders kan je tijdens het schrijven niets vinden.

Er zijn talloze manieren, maar het gaat erom dat je je eigen systeem snapt.

Toon respect ten opzichte van je bronnen: verzin niets.

Verantwoord alles. Zorg goed voor documenten die je van mensen krijgt. Betrek je informanten bij je onderzoek en vergeet hen vooral niet te bedanken.

Creëer een hamonieuze omgeving om in te leven en te werken.

Als je een geliefde hebt: koester hem/haar. In je eentje red je het niet als je zo hard en intensief moet werken, of je moet een genie zijn.

Vraag capabele mensen die zelf schrijven en journalistieke of onderzoekservaring hebben om je te helpen.

Laat hen regelmatig lezen wat je geschreven hebt, laat je aanmoedigen en neem de kritiek serieus.

Doe wat de inhoud betreft geen concessies.

Schrijf op wat jij nodig vindt, ook al leidt dat tot detailleringen en saaie uitweidingen. Maar doe wel zoveel mogelijk concessies aan je lezers als het om je stijl gaat: schrap en herschrijf net zo lang tot wat er staat begrijpelijk en aangenaam leesbaar is.

Bron: Schrijven jaargang 2, no.4, juli/augstus 1997, pag. 10