Waarvoor zijn sensitivity readers?

Iets zeggen wat in het verkeerde keelgat schiet, het gebeurt soms sneller dan je verwacht. Als dit ‘iets’ dan in je boek staat, kan dat erg vervelend zijn. Hoe ga je hiermee om en moet je alles uit je boek halen wat aanstootgevend kan zijn? Het schrijfwoordenboek vertelt deze week alles over het gebruik van sensitivity readers.

Wat zijn sensitivity readers?

Sensitivity readers zijn proeflezers die een boek of manuscript nakijken op gevoelige onderwerpen. Het kan zijn dat zo’n lezer speciaal naar één onderwerp kijkt, maar je kan sensitivity readers ook gebruiken om te zien óf er prikkelende onderwerpen of connotaties zijn die jou zelf niet waren opgevallen. Daarnaast zijn sensitivity readers bruikbaar voor onderwerpen waar je zelf weinig ervaring mee hebt.
Zo gebruikte Anna Woltz een jong meisje met epilepsie als sensitivity reader voor haar boek Alaska, waarin het hoofdpersonage een jongen met epilepsie is. ‘Je moet echt goed begrijpen waarom een hoofdpersoon zich op een bepaalde manier voelt.’ Als je dat zelf niet kan, is de hulp van een sensitivity reader inschakelen een manier.

Moet je sensitivity readers gebruiken?

Het is aan te raden als je denkt dat er punten in je boek zitten die verkeerd kunnen overkomen. Als je al weet dat je onderwerpen buiten je ‘comfort-zone’ bespreekt, is het goed om sensitivity readers hier speciaal naar te laten kijken. Wil je er zeker van zijn dat er geen verborgen connotaties in je manuscript zitten? Sensitivity readers kunnen je vertellen als iets voor hen aanstootgevend is.

Maar mag je dan niets meer zeggen?

Het is een misverstand dat je alles wat je sensitivity readers aankaarten moet veranderen. Vinden zij iets kwetsend of niet door de beugel kunnen, maar jij ziet dit niet zo? Ga dan met ze in gesprek. Uiteindelijk is het jouw stem en jouw boek. Als je er bewust voor kiest om een onderwerp of scène er wel in te houden, is dat altijd aan jou. Het kan echter nooit kwaad om te horen hoe jouw schrijfsels overkomen. Ook als je denkt dat je genoeg research gedaan hebt, kunnen er nog blinde vlekken in je verhaal zitten.