Van idee naar boek: een lezing over de stappen van het schrijven en uitgeven van een boek

In de gurige avonduren van 22 november schijnt er licht in de kunstkerk van Dordrecht. Jacqueline Zirkzee en Jet Hoogerwaard geven een inspirerende lezing over hun nieuwe boek: Van idee naar boek, waarin de fases van het schrijven van een boek stap voor stap worden doorlopen. Zo zullen de schrijfcoach en uitgever schrijvers in spe op weg helpen. 

De schrijver maakt een verhaal origineel

Afbeelding

De klanken van een piano zijn te horen vanuit de hoek van de kamer. Verschillende klassieke muziekstukken zorgen voor een welkome sfeer in de kerk. Een aantal gasten is al aanwezig, waaronder Evert Kruijt. Hij is bezig met het schrijven van zijn eerste boek onder de titel Ynis Avalach. “Ik hoop te weten te komen hoe ik mijn boek uit kan geven,” vertelt hij. “Heel veel schrijvers weten wél hoe ze een boek moeten schrijven, maar weet het dan nog maar eens op de markt te brengen”.  Ondertussen is de rest van de gasten druk bezig met het opschrijven van vragen, die beantwoord kunnen worden tijdens de lezing. Ook Evert heeft er al een paar op zijn papiertje staan. Dan komen Jacqueline en Jet naar voren, en beginnen zij over de eerste fase van het schrijven van een boek, namelijk: het idee. 

“De schrijver maakt een verhaal origineel,” begint Jet. Het schrijfproces is net zo origineel volgens haar, iedere schrijver pakt het namelijk weer anders aan. “Maar ieder boek begint met een idee.” Daarom geven Jet en Jacqueline eerst een opdracht: schrijf in drie minuten in twee zinnen op waar je boek over gaat. Er valt een stilte in de zaal. Alleen de ventilatoren aan het plafond en de pennen die ijverig over het papier glijden zijn te horen. De laatste zinnen worden snel opgeschreven, en Jet en Jacqueline gaan rond met een microfoon. Uiteenlopende onderwerpen voor boeken worden genoemd, van brieven aan iemands overleden vrouw tot aan een kinderboek over kleuren die uit de wereld zijn verdwenen. 

Kom niet op een dood punt terecht

Afbeelding

Het is geen geheim dat een boek schrijven een grote onderneming is. Het heeft vele stappen en een boekplan is daarbij handig volgens Jacqueline. “Als je zomaar ergens begint wordt het vaak een rommeltje,” legt ze uit. Bouw daarom goed je personages op en zorg dat je verhaal begrijpelijk is voor de lezer. “Met een boekplan zorg je ervoor dat je niet op een dood punt terechtkomt, zo maak je overzicht voor jezelf en kan je zien hoeveel progressie je al hebt gemaakt.” Jet voegt toe: “En een goede tip is om een einddatum voor jezelf te stellen. Je schrijftijd is namelijk heilig, haal de tijd in die je gemist hebt, zodat je die einddatum haalt.” Jacqueline glimlacht en vertelt dat het tijd is voor een tweede opdracht: schrijf in 10 minuten het begin van je boek. De pennen worden er weer bijgepakt en de stilte valt weer. Jet en Jacqueline lopen door de ruime heen, en hele mooie eerste stukjes van hun boek klinken door de microfoon, in zowel het Engels als het Nederlands. Na ieder persoon galmt er een applaus door de kerk.

Dat hebben wij gemaakt

Afbeelding

De klassieke tonen van Ave Maria ondersteunen het laatste deel van de lezing. “Oefenen, oefenen, oefenen,” geeft Jet als tip. Bij ieder woord klapt ze in haar handen. “Een schrijver is eigenlijk nooit klaar. Als je de laatste punt van je manuscript hebt gezet, begint het echte werk pas.” Jacqueline haakt erop in: “Als je je boek een paar dagen weglegt, en dan weer opnieuw gaat lezen, dan kan je zien wat aangepast moet worden.” Een groot deel van je eigen boek schrijven is namelijk het schrappen van tekst. “Gebruik ook proeflezers,” vertelt Jet. “Daar kan je waardevolle feedback van krijgen.” Dan pakt Jet er nog een vraag bij: Wat maakt een verhaal een goed verhaal? Er klinkt gelach in de zaal wanneer Jacqueline begint over stijlbreuk. “Ik erger mij daar echt dood aan,” zegt ze, terwijl ze uitgebreid gebaard. “Zorg dat de toon waarmee je de lezer aanspreekt hetzelfde blijft.” Jet vertelt erbij dat een verhaal een soort muziekstuk is, het moet een goed ritme hebben en meeslepend zijn, en daar hoort stijlbreuk inderdaad niet bij. 

Dan begint de pianist weer een mooi klassiek nummer te spelen, en gaat het laatste stuk van de lezing van start: het boek dat af en uitgegeven is. “Het proces van manuscript naar boek kan heel lang duren,” vertelt Jet. “Van idee naar boek gaat in op alle verschillende fases in dat proces.” Jacqueline kijkt met een glimlach de zaal in. “Want het is geweldig om het eindresultaat in handen te hebben en te weten: dat hebben wij gemaakt.”