Kan een dichter miljonair worden?

Op 21 mei won een amateurdichter een miljoen euro bij een talentenjacht op televisie in de Verenigde Arabische Emiraten. Wat doet de injectie van zoveel geld met de creativiteit van een dichter?

Voor een poëzieavond was de setting uniek. Het Al Raha Strandtheater in Abu Dhabi pochte met lichtende vloeren, projecties en een lichtshow die niet had misstaan bij Idols, X Factor of Holland’s Got Talent.

Sinds februari kijkt een wereldwijd publiek van zeventig miljoen mensen naar Million’s Poet, waarin mannen (er waren dit jaar geen vrouwen) zelfgeschreven verzen van een Arabische poëziesoort genaamd Nabiti voordroegen. Een jury beoordeelde ze en elke ronde vielen er deelnemers af.

Toen de 27-jarige Saif al-Mansuri het zesde seizoen won, nam hij omgerekend een miljoen euro mee naar huis. Geen enkele literaire prijs komt daarbij in de buurt zelfs de Nobelprijs voor Literatuur, die omgerekend bijna negenduizend euro is.

Van sloeber tot steenrijk

‘Normaal gesproken lijkt poëzie het tegenovergestelde van de showbusiness en waarschijnlijk zien we onze dichters liever niet als beroemdheden op die manier,’ zegt Don Share, dichter en redacteur van Poetry magazine. ‘Geld voelt besmettelijk en tegengesteld aan de waarden die we verwachten van poëzie, literatuur en kunst. Het is goed dat Million’s Poet een tegenvoorbeeld geeft voor het stereotype van de hongerende kunstenaar, de dichter op zolder.’

‘Dat stereotype ontstond door een groot aantal dichters in de geschiedenis die toevallig erg arm waren,’ stelt Share. De Friese dichter Tsead Bruinja vult hem aan: ‘Ik denk dat men denkt dat er waarheid is waar verdriet is, waar armoede is, waar drank is en niet waar geld is. Maar er is overal poëzie, in alle levenservaringen.’

‘Er is geen reden waarom rijke dichters niet hoop, liefde, verlies en verwondering kunnen voelen die ze nodig hebben om hun werk te creëren,’ zegt Judith Palmer, directeur van de Poetry Society. ‘Geld lost een hoop problemen op, maar het houdt emotionele trauma’s en rouw of lijden niet tegen. Het gevoel blijft hetzelfde.’

Leven van de pen

Bruinja is een van de weinige dichters in Nederland die leeft van zijn pen, maar dat gaat om veel meer dan alleen schrijven. Hij betaalt zijn hypotheek met een ratjetoe aan lezingen, commissies, schrijflessen, columns maken en een behulpzame overheidssubsidie. De inkomsten van de verkoop van zijn poëzieboeken is verwaarloosbaar, een paar honderd euro per jaar.

Directeur Bas Kwakman van Poetry International betreurt dat het bijna onmogelijk is om te overleven als dichter alleen en hij gunt al-Mansuri zijn miljoen euro. ‘Het maakt me niet uit als hij een rapperstijl aanmeet met mooie auto’s en dure zonnebrillen terwijl hij naar het strand rijdt met mooie meisjes,’ zegt hij. ‘Laat hem een grote rapper zijn. Als hij daarna, ’s nachts, maar nog steeds mooie gedichten schrijft.’