Hoe is het om je eigen uitgever te zijn?

Als schrijver kan het overtuigen van een grote uitgeverij soms lastig zijn. Als jij je boek dan toch graag in de boekenwinkel ziet liggen, is het ook een optie om je eigen uitgever te worden. Maar hoe is het nou om je eigen uitgever te zijn en wat rust er dan allemaal op je schouders? Wij spraken met Rian Visser. Zij is naast schrijfster ook eigenaar van uitgeverij Books2Download.

---

“In 2010 wilde ik graag experimenteren met digitale kinderboeken,” vertelt Rian. “Ik ben toen begonnen met het maken van een prentenboek-app. Het boek dat ik hier erg geschikt voor vond was Timo en het toverboek, een prentenboek van mij dat was uitgegeven door uitgeverij Gottmer. Helaas was de uitgever destijds nog niet klaar voor zo’n ontwikkeling. Omdat ik toch graag de app wilde maken, heb ik toen mijn eigen uitgeverij opgericht, Books2Download.”

“Ik heb mij in het begin als jonge uitgeverij vooral gericht op het uitgeven van e-boeken. Pas in 2017 heb ik voor het eerst mijn eigen papieren boek uitgegeven. Ook dit was niet zonder reden,” vertelt Rian. “Ik had een serie geschreven genaamd Robotoorlog. Ik kon voor deze serie alleen terecht bij een educatieve uitgeverij. Het nadeel van educatieve uitgeverijen is dat je als schrijver niet zeker weet of en wanneer je de hele serie uitgegeven kan krijgen. Zo kan het eerste boek van de serie onderdeel worden van een al bestaande serie en heb je weinig regie over wanneer een volgend deel zal verschijnen. Ik wilde bij Robotoorlog graag zelf bepalen wanneer het volgende deel uitgegeven zou worden. Ik heb toen de knoop doorgehakt om het zelf te gaan doen, ook al zou het misschien niet direct een financieel succes worden.”

Het risico van uitgeven

Om goed te kunnen begrijpen wat nou de voor- en nadelen zijn van zelf uitgeven, is het belangrijk om te weten hoe de onderlinge kostenverdeling normaal gesproken geregeld is. Rian legt uit: “Stel je voor, er wordt een boek verkocht voor €20. De boekwinkel krijgt ongeveer 42% korting, dus €8,40. Zij hebben natuurlijk veel kosten, zoals een winkelpand en personeel. De overige 58% gaat naar de uitgeverij, dat is €11,60. De royalties voor de schrijver en de illustrator bedragen samen ongeveer 10% van de netto verkoop. Zij krijgen dus allebei €1,-. Dit wordt betaald door de uitgever."

Dat de uitgeverij zoveel krijgt is niet voor niets. “De uitgeverij heeft, net zoals de boekwinkel, ook veel kosten. Zij betalen de drukwerkkosten, vormgeving, promotiekosten, transportkosten en administratiekosten. Daarnaast wil de groothandel ook vaak korting hebben. Hoeveel de uitgeverij overhoudt hangt erg af van de verkoop,” legt Rian uit. “Het is echt niet zo dat schrijvers gigantisch worden uitgebuit. Als schrijver krijg je vaak een voorschot van de uitgeverij. Als een boek uiteindelijk niet goed verkoopt, is het goed mogelijk dat de uitgever in het negatief uitkomt.”

Dit is dan ook meteen het risico van uitgeven in eigen beheer. “Een voordeel van zelf uitgeven is dat je zelf meer overhoudt, als je tenminste goed verkoopt,” legt Rian uit. “Ik denk dat daar voor de meeste mensen die zelf uitgeven de grootste uitdaging ligt.” Zo rust er heel wat op je schouders als je zelf gaat uitgeven. “Ik heb het voordeel dat ik grafisch vormgever ben, daardoor kan ik het technische aspect zelf doen,” vertelt Rian. “Zo kan ik de drukker pdf’s aanbieden die klaar zijn om te drukken en heb ik verstand van papiersoorten. Daarnaast werk ik met professionele redacteuren, typografen en illustratoren. Het inkopen van deze hulp is duur, maar tegelijkertijd ook heel belangrijk om een boek er professioneel en verzorgd eruit te laten zien. Het besparen op deze professionele hulp kan wel, maar zal er ook toe leiden dat het boek er amateuristisch uit gaat zien.”  

Sociale Media

Wat promotie betreft, is Rian erg enthousiast over sociale media. “Sinds het bestaan van sociale media kan je zelf als schrijver heel goed zelf je boek promoten”, vertelt Rian. “Iedereen kent je en kan jou berichten sturen. Dat werkt beter dan wanneer een uitgever de promotie voor jou doet. Zo is het veel persoonlijker, mensen vinden het leuk om met je te praten en dit zie ik dan ook terug in de boekenverkoop. Als ik mijn boek zou uitgeven bij een externe uitgeverij, zie ik deze extra inkomsten gewoon niet terug in de royalty’s die ik krijg. Nu ik uitgeef in eigen beheer verkoop ik misschien wel minder boeken, per stuk verdien ik meer.”

Ze ziet hier dan ook veel kansen liggen voor schrijvers om een groot netwerk op te kunnen bouwen. “Als beginnend schrijver zal je vooral vrienden en familie bereiken. Met een echt marketingplan kan je via sociale media veel meer mensen bereiken. Zo maak ik online lessen voor scholen, waarbij ik leerkrachten aanmoedig om zich te abonneren op mijn nieuwsbrief. Ik ben hier zo druk mee dat ik ondertussen meer tijd besteed aan marketing dan aan het schrijven van boeken. Af en toe voel ik mij dan ook als een Chinese kunstenaar die tal van draaiende bordjes in de lucht houdt op van die stokjes.”

Dat deze keiharde toewijding aan het uitgeverschap de moeite waard is, blijkt uit het nieuws van afgelopen maand. Zo was haar boek De steen en de tijd gekozen tot een van de kerntitels van de Kinderboekenweek 2020. Hiermee was zij de eerste uitgever in eigen beheer die dit gelukt is. Lees ons interview met haar over de Kinderboekenweek hier.

Over Rian Visser

Rian Visser (1966) studeerde grafische vormgeving aan de Academie voor Kunst en Vormgeving in ’s-Hertogenbosch. Ze heeft een eigen ontwerpbureau, waarin ze zich voornamelijk bezighoudt met boekvormgeving. In 1999 schreef ze haar eerste kinderboek. Inmiddels zijn er al meer dan honderd verschenen. In 2010 richtte ze haar eigen uitgeverij Books2download op. Daarmee geeft ze soms boeken in eigen beheer uit. Haar bekendste series zijn Blitz!, Robotoorlog en Zar. Haar bekendste prentenboeken zijn Nippertje en De wedstrijd van Schildpad en Haas. Daar is nu De steen en de tijd bijgekomen.