Hoe controleer je als schrijver je eigen werk?

Wanneer je na lange tijd de laatste letter op papier zet, begint de volgende fase van het voltooien van je boek. Namelijk het doen van redactiewerk. Voordat je een redacteur inschakelt, zijn er genoeg methodes om eerst zelf je teksten na te kijken. Hier volgen vijf tips om zelf kritisch redactie uit te voeren op je eigen schrijfwerk?

Tip 1 – Leg het weg

Zodra je de laatste hand hebt gelegd aan het schrijven van de eerste versie van je manuscript begint misschien wel het belangrijkste onderdeel; nakijken. Maar het is af te raden om dat meteen te gaan doen. Als je meteen nakijkt na het schrijven is de kans groot dat je over je eigen fouten heen leest. Leg je verhaal een week of maand opzij en begin dan pas met nakijken. Je kijkt dan met een frissere blik naar je teksten en haalt eventuele fouten er sneller uit. Als je van plan bent je manuscript uit te geven, kan het zelf opsporen en wegwerken van fouten je kansen vergroten dat een uitgever je werk in behandeling neemt. Een manuscript met veel fouten wordt doorgaans afgewezen.

Tip 2 – Schrijven is schrappen

Dit is misschien erg cliché onder schrijvers, maar wel belangrijk. Probeer uit je hoofd en zonder je teksten te herlezen, een samenvatting te maken van je teksten. Dit kan een handig hulpmiddel zijn om de meest essentiële dingen uit je tekst te filteren en uiteindelijk een tekst te produceren die tot de kern komen. Ga na wat je wil vertellen met je verhaal en probeer later, als je je tekst gaat herlezen, de overbodige dingen uit je tekst te filteren. Wanneer je alleen de essentiële zaken in je tekst bewaart, zullen lezers langer aandacht hebben tijdens het lezen.

Tip 3 – Meerdere rondes

Er zijn verschillende niveaus waarop je je teksten kunt nakijken. Je kunt je tekst controleren op stijl, zinsbouw, spelling en grammatica en inhoud. Organiseer het nakijken in etappes. Begin bijvoorbeeld met het nakijken van je tekst op inhoud. Ben je tevreden met de inhoud van jouw verhaal. Dan kun je daarna verder met het nakijken van je tekst op stijl en zinsbouw. Kijk ten slotte je verhaal na op spelling en grammatica, wat spelfouten sluipen er vaak genoeg in. Door het nakijken in kleinere taken te verdelen krijg je meer structuur en verbetert de kwaliteit van het zelf nakijken. Als je alles tegelijk zou nakijken bestaat er een grotere kans dat je over je eigen fouten heen leest.

Tip 4 – Hardop voorlezen

Een andere bekende methode is het hardop voorlezen van je verhaal. Als je voorleest betrek je andere delen van je hersenen tijdens het nakijken. Je zult merken dat er fouten naar voren komen die anders onopgemerkt zouden blijven. Echter is er wel een vuilkuil aan deze methode. Namelijk dat je hersenen geneigd zijn dingen in te vullen die er niet letterlijk staan. Dit probleem kun je ondervangen door de spraakfunctie van je computer te gebruiken, mits je je teksten in een digitaal document hebt uitgewerkt. De spraakfunctie van je computer klinkt meestal wat robotachtig, maar leest wel voor wat er letterlijk staat. Als schrijver kun je na het luisteren beoordelen of er nog iets in je tekst moet worden aangepast.

Tip 5 – Vraag feedback

Als je zelf je eigen werk nakijkt, kun je tegen je eigen blinde vlekken aanlopen. Het is daarom altijd een goed idee om iemand anders te betrekken bij het nakijkproces. Wanneer je je verhaal alleen in beperkte kring laat rondgaan, kun je best een vriend of familielid aan de mouw trekken om feedback te geven. Maar als je je verhaal met een groter publiek wilt delen, dan is het toch raadzaam om een redacteur of schrijfcoach te raadplegen voor professionele en gedegen feedback.