Herkomst van ‘Sesam, open u!’

Hoe vaak heb jij vroeger ‘Sesam, open u!’ geroepen in de hoop dat de deuren zich op magische wijze openden? ‘Sesam, open u!’ is een toverspreuk uit het verhaal Ali Baba en de veertig rovers. Het verhaal is in de 18^de eeuw toegevoegd aan de raamvertelling Duizend-en-een-nacht, een grote verzameling sprookjes uit het Midden-Oosten.

Herkomst

Sesam komt van het Griekse sèsamon. Vermoedelijk is het woord Semitisch en heeft het geleken op het Arabische en Hebreeuwse woord voor ‘sesam’: simsim/ sumsum. Semitisch is de taalfamilie van onder andere het Arabisch en het Hebreeuws. De sesamplant zou een magische werking hebben: het kon betoveringen opheffen. Het woord werd gebruikt in een Arabische spreuk, die luidde ‘iftah ya simsim’: ‘Sesam, open de poort waarop u werkzaam bent.’

Ali Baba en de veertig rovers

Het verhaal waar de spreuk in voorkomt, begint als Ali Baba, een arme houthakker uit Perzië, veertig rovers te paard aan ziet komen in het bos. De leider houdt halt, loopt de bosjes in en roept “Sesam, open u!”. Een deur in de rotswand gaat open en de leider loopt met zijn mannen naar binnen, waarna de deur zich vanzelf weer sluit. Na een tijdje gaat de deur weer open en dicht met de magische woorden van de leider en de rovers rijden weg. Ali Baba volgt hun voorbeeld en roept “Sesam, open u!”. Hij ontdekt een grot, die vol blijkt te liggen met goud, geld en juwelen. Hij neemt zo veel goud mee als hij en zijn ezels kunnen dragen. Later hoort zijn rijke broer Kassim van de schat en gaat op zoek, maar als hij weg wil gaan, vergeet hij welk graansoort hij moet noemen en zit hij vast. De rovers ontdekken dat ze bestolen worden en doden Kassim. Doordat zijn lichaam later gevonden en weggehaald wordt door Ali Baba, weten de rovers dat er nog iemand hun geheim ontdekt heeft. Ze doen pogingen om Ali Baba te doden, maar de slavin van Kassim genaamd Morgiana redt Ali Baba’s leven meerdere keren en steeds meer rovers komen om tot er niemand meer over is. Uiteindelijk trouwt Ali Baba’s zoon met Morgiana en wordt het geheim van zoon tot zoon overgegeven, zodat ze voor altijd rijk zouden zijn.

Bronnen: OnzeTaal, beleven.org