‘Echte dichters rijden geen auto’

Van 10 tot en met 14 juni vindt de 45e editie van Poetry International in Rotterdam plaats. Wat kunnen dichters daar leren? We vragen het aan Bas Kwakman, directeur van het grootste poëziefestival van Nederland.

‘De beste manier om betere gedichten te leren schrijven is door meer gedichten te lezen. En de beste manier om met nieuwe, avontuurlijke dichters van overal ter wereld in contact te komen is op Poetry,’ zegt Kwakman. Hij ondervindt het als docent poëzie bij SKVR heel vaak. De dichters op cursus zijn fanatiek, ze zijn goed en gedreven maar ze besteden veel te weinig tijd aan het lezen van bestaande gedichten. ‘In plaats van vijf uur schrijven in de week zou je drie uur moeten schrijven en twee uur moeten lezen. Dan stijgt je niveau met sprongen.’

Lezen

Op Poetry wordt daarom veel aandacht besteed aan het lezen van poëzie. Zo is er een masterclass gedichten lezen. Centraal staan vragen als: wat lees je? Waar let je op? Waarom werkt dit gedicht? De masterclass wordt gegeven door Alfred Schaffer, een Nederlandse dichter uit de nieuwe generatie met een heel eigen stem.

De meest intensieve en nauwkeurige manier om poëzie te lezen is door te vertalen. Vandaar dat op het festival ook een vertaaldag is. ‘Het is ontzettend leerzaam om bijvoorbeeld samen een niet te moeilijk Engels gedicht te vertalen. Je ontdekt hoe vrij je kunt zijn bij het vertalen.’

Poetry International wil de bezoeker een wereldreis door de poëzie bieden. Een goed startpunt is Poetry International Web waar je onder ‘Dichters en gedichten’ via een landkaart kunt zoeken naar vertalingen van wereldwijde poëzie en waarop je het festival ook online kunt volgen.

Hoogtepunten

Een van de uitganspunten van het festival is om het beste te brengen dat je nog niet kent. The best poetry you’ve never heard of. Een paar hoogtepunten van het programma zijn volgens Kwakman de ster in wording Julian Brolaski, een transgender met een voorliefde voor countrymuziek, die een rijke eigen taal heeft gecreëerd. ‘Alsof een rapper Shakespeare voordraagt. Met onvergetelijke regels als: Het geneesmiddel voor meer liefde is meer liefde.’

En een soort Zomergastenprogramma waarin Kwakman met Jules Deelder spreekt en waarin door Deelder uitgekozen fragmenten te zien zijn.

Schrijven

Op Poetry is naast aandacht voor lezen en voordrachten ook aandacht voor het schrijven van poëzie, bijvoorbeeld in een Engelstalige masterclass met de Chinese topdichter Hu Xudong. Een belangrijke trend is daarbij volgens Kwakman dat dichters niet meer met de rug naar de maatschappelijke werkelijkheid staan. ‘Het hardnekkige romantische cliché van de dichter en de zolderkamer is gelukkig aan het verdwijnen.’ Op het festival is het onderdeel Sign of the Times geprogrammeerd waarin de relatie tussen poëzie en maatschappelijke werkelijkheid van nu centraal staat.

Dichters zijn volgens Kwakman bij uitstek geschikt stelling te nemen in het maatschappelijke debat omdat ze met extreem open zintuigen de werkelijkheid waarnemen. ‘Dichters zijn zintuigelijk heel sensitief. Daarom is het ook heel gevaarlijk om met een dichter in de auto mee te rijden. Er zijn te veel prikkels. Echte dichters rijden geen auto.’