De herkomst van de uitdrukking ‘over het paard getild zijn’

Wanneer iemand vol van zichzelf is, kan je stellen dat deze persoon ‘over het paard getild’ is. De uitdrukking bestaat al honderden jaren.

Betekenis in de 17e eeuw

De uitdrukking gaat ten minste terug tot de 17e eeuw. Wanneer ‘iemand over het paard heen gezet werd’ betekende dit dat een persoon van adel hulp kreeg bij het bestijgen van een paard. Mensen met aanzien kregen deze hulp vaak van een knecht, die soms een iets te enthousiast duwtje gaf. De meester kon dan aan de andere kant van het paard afvallen. Letterlijk ‘over het paard heen gezet’. 

Betekenis vanaf de 18e eeuw

Volgens spreekwoorddeskundige F. A. Stoett en andere letterkundigen veranderde de betekenis in de 18e eeuw naar de huidige betekenis. Dit betekent dus dat de uitdrukking vanaf de 18e eeuw werd gebruikt om aan te duiden dat iemand zodanig aangeprezen werd dat dit uiteindelijk tegen hem ging werken. Dit gebeurde dan niet in de laatste plaats omdat ook de persoon zelf meende aan de verwachtingen te kunnen voldoen. Waarom de betekenisverandering plaatsvond, wordt bij Stoett en de andere letterkundigen niet helemaal duidelijk.  

Dit is een bewerking van een artikel dat eerder is verschenen bij IsGeschiedenis.