Lid sinds

1 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker

#567: Brievenbus

18 juli 2025 - 22:34

 

“Hoi, fijn dat je bent blijven luisteren. Te gast bij mij in de studio is nog altijd: dr. Nils Offerhaus, historicus gespecialiseerd in post-liberaal Europa en verbonden aan de Universiteit Waterland. Nils, voor de pauze hebben we het al gehad over je onderzoek naar communicatieveranderingen in de jaren voor en na de millenniumwisseling.”

“Ja klopt, taaltransitionele processen ten tijde van paradigmawisselingen."

“Ja…en hierin heb je ook onderzoek gedaan naar het verdwijnen van de zogenaamde brievenbus. Misschien moet je eerst even kort uitleggen wat dat was: een brievenbus.”

“Ja natuurlijk. De brievenbus was niets meer of minder dan een fysieke out-box van een gemeenschap. Een verzamelpunt voor allerhande handgeschreven berichten: de brieven. Deze werden veelal door de auteurs zelf naar de brievenbus gebracht.”

“Gebracht…?”

“Ja gebracht. Wandelen kon toen nog en brievenbussen stonden tot halverwege de eenentwintigste eeuw overal langs de openbare weg. Ja dat zijn ze! Rode of oranje metalen containers op slanke pootjes. Dit model werd in de vroege jaren negentig geïntroduceerd.”

“En die brieven…dat waren een soort uitgeschreven monologen, toch?”

“Klopt, zoiets wat vroeger een e-mail was, maar dan zonder afbeeldingen, logo’s of animaties. Dus enkel platte tekst. Uit mijn onderzoek komt naar voren dat er voor die brieven allerlei geschreven en ongeschreven regels golden. Zo was je verplicht om voor je aan een bericht begon, bovenaan de datum te noteren. En men besloot altijd met de eigen naam voorafgegaan door, en nu wordt het interessant, een formule. Afhankelijk van de mate van vertrouwelijkheid ten opzichte van de lezer koos de schrijver uit een aantal vaste formuleringen.”

“Kun je daar een voorbeeld van geven?”

“Ja natuurlijk. Het was vanaf het eind van de twintigste eeuw heel gebruikelijk om de vriendelijke of hartelijke groeten te doen in een brief aan een bekende. In brieven van particulieren aan instanties ben ik die formulering nauwelijks tegengekomen, omgekeerd trouwens ook niet. De eindformules ondersteunen overigens ook Michaelis' theorie van de toenemende tijdschaarste. In afwachting van uw reactie was geen ongebruikelijke formule maar deze verdween begin eenentwintigste eeuw. Men lijkt het vermogen te verliezen om geduldig af te wachten.

“Fascinerend. Beste luisteraar, blijf vooral luisteren. Straks meer over die brievenbussen en antwoord op de vraag: Waarom hadden ze twee openingen?”

 

 

 

  

 

 

Gi

Lid sinds

8 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 juli 2025 - 0:24

Goed stukje Alexander, de Belgen onder de forumleden zullen zich de bombastische eindformules herinneren die letterlijk uit het Frans waren vertaald of de droge 'Hoogachtend' van een officiële instantie die meestal in de brief zelf deed uitschijnen dat ze de geadresseerde alles behalve hoog achtte. 

Lid sinds

13 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 juli 2025 - 14:29

Dag Alexander,

Ik las dit met een brede glimlach en had graag gelezen hoe het programma verder verliep.
De sfeer feilloos getroffen.
Mooie omschrijvingen ook:
“[...] De brievenbus was niets meer of minder dan een fysieke out-box van een gemeenschap. Een verzamelpunt voor allerhande handgeschreven berichten: de brieven. Deze werden veelal door de auteurs zelf naar de brievenbus gebracht.”
Mooi, hoe je je hebt ingeleefd in de toekomst, de wetenschapper en de nieuwsgierige en soms verbaasde presentator.
Kortom: Genoten van deze bijdrage!

 

Lid sinds

6 maanden 3 weken

Rol

  • Gewone gebruiker
19 juli 2025 - 17:03

Alexander, ook ik heb genoten van je stukje. Leuke keuze. Kreeg zowaar een beetje weemoed naar de tijd waarin we die wandelingetjes in weer en wind moesten maken en brieven eindigden met (soms geveinsd) respect.

 

Lid sinds

5 maanden 3 weken

Rol

  • Gewone gebruiker
20 juli 2025 - 15:19

Favorieten: Het is een grappig idee. Verder originele uitwerking met de verschillende fantasie termen. De dialoog werkt goed om het verhaal over te brengen. 

Minder fan: Het is alleen maar grappig en leuk.

Met 'Men lijkt het vermogen te verliezen om geduldig af te wachten.' klinkt het een beetje afstandelijk en negatief ten opzichte van die mensen in de 21e eeuw. Ik zou denken dat ze vanuit dat toekomst perspectief juist evengoed dat vermogen missen.

Dan gebruiken ze misschien eerder een formulering die op henzelf slaat, met 'we' in plaats van 'men' bijvoorbeeld: 'In die eeuw lijken we het vermogen te verliezen om geduldig af te wachten'.

Of een positieve formulering richting de oude mensen: 'Daarvoor hadden de mensen nog het vermogen om geduldig af te wachten'.

Of eventueel kan dat ook negatief worden geformuleerd. In de huidige tijd hebben we nog enigszins een herinnering aan dat afwachten, en zien we dit geduldig afwachten mogelijk nog als iets positiefs en gebruiken we 'vermogen'. Maar in de toekomst zullen ze dat anders bekijken en zien ze die mensen uit het vorige millennium als barbaren en gebruiken ze 'last' ipv 'vermogen' zoals: 'men lijkt het vermogen te ontwikkelen om niet meer geduldig af te wachten.'

De tekst had meer prikkelend kunnen zijn door vanuit dat toekomst perspectief een meer appart licht te schijnen op onze hedendaagse gewoontes.

Lid sinds

1 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
20 juli 2025 - 22:18

Nogmaals dank voor jullie aardige woorden. Het is fijn om te lezen dat wat je bedenkt en op papier zet ook in de smaak valt. 

@Tinus: mijn idee was dat de toekomstige mens (zeg 22e eeuws) juist weer wel geduld had en naar zijn voorganger (de 21e eeuwer) keek met een mengeling van medelijden en vervreemding. 

Een verhaal van 300 woorden dat en grappig en leuk is, archiveer ik onder 'geslaagd'.

Lid sinds

18 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 juli 2025 - 11:04

Ondanks de wetenschappelijke taal heb je door hoe je formuleert wat karakter laten zien van de spreker. Dat bevalt mij. Het idee komt goed tot zijn recht. Langer moet deze taal niet duren, want dat gaat vervelen. Origineel aan de opdracht voldaan.