Wekelijkse schrijfopdracht #550 - Metafoor

Beste Odile, 

Zonder bijdehand te willen zijn: Deze opdracht brengt me wat in verwarring. Wat ik weet van het begrip Metafoor (en als ik ga zoeken op internet dan wordt dat bevestigd), is dat het  niet gaat om een letterlijke vergelijking: dus dat je juist niet het woordje ''als'' zou moeten gebruiken, maar dat wordt in deze opdracht wel gedaan... 

Dit zegt bijvoorbeeld de website ''Onze taal'' :
Een metafoor is een vorm van beeldspraak: je gebruikt een woord of beeld voor iets anders, waarmee het een overeenkomst vertoont. Zo is het schip der woestijn een metafoor voor een kameel: de kameel wordt vergeleken met een schip. 
Een metafoor is een stijlfiguur, een bijzondere vorm van taalgebruik die niet letterlijk is, maar figuurlijk (overdrachtelijk). Met een metafoor, zoals het schip der woestijn, schilder je een beeld. Het gaat erom dat dat beeld (een schip dat deinend over de oceaan vaart) een overeenkomst heeft met wat je bedoelt (een kameel, die schommelend een grote vlakte doorkruist), zonder dat je dat uitlegt. Hoe treffender de overeenkomst, hoe beter de beeldspraak.

Dit voorbeeld van een metafoor lijkt mij echt anders dan het voorbeeld: liefde is als een bevroren meer... 

Ha Lia, altijd lastig, dat verschil tussen een metafoor en bv. een vergelijking met als. 

Graag neem ik zelf een voorbeeld aan misschien wel de bekendste metafoor in het werk van onze koning(in) der metaforen, (Marieke) Lucas Rijneveld: ‘Troosten was toen nog als inparkeren, het is meten en weten en toch schat je het vaak te krap in.’  Die is dus met 'als' en met een uitleg er direct achteraan. Deze schept echt een herkenbare wereld die ook nog eens schuurt door het contrast van rouw met rijtechniek. Hij brengt het ongrijpbare in een klap heel dichtbij je eigen onvermogen.

Hier op SOL staan her en der wel wat nuttige tips rondom dit citaat, als je het googlet. Have fun!

In dit (grondige) artikel staat een beschouwing over de metafoor, met o.a. voorbeelden uit de literatuur die allemaal vrij bondig zijn, bv, W.F Hermans: 'De tijd had de helling niet kunnen nemen en rolde omlaag' (of zoiets) waarbij het beeld (bv. een auto die bergop rijdt) alleen indirect wordt genoemd, nl. via de typerende actie die overeenkomt met het aspect van 'de tijd' dat Hermans wil belichten (dat de tijd niet alleen stilstaat maar zelfs achteruitgaat - wat meteen een veel origineler beeld oplevert dan 'het leek wel of de tijd daar had stilgestaan').

Dank je wel, Kruidnagel, voor je uitgebreide reactie. Het blijft helaas  toch wat verwarrend. Maar als zelfs Marieke LR het woordje als gebruikt zal ik er verder maar niet moeilijk over doen...

Nou, weet je: ik vind het ook heel interessant uitzoekwerk. Want er wordt over de metafoor een beetje mythisch gedaan, ook weer in dat wetenschappelijke artikel. Er zit een hele filosofische kant aan: dit staat voor dat, dus is wat we waarnemen wel wat er is? Schuilt er niet meer achter? Wat is en doet taal? In een proefschrift dat ik nu zit door te bladeren met de zoekfunctie, zeggen ze over de analogie in een metafoor:

The term analogy is to be understood in a threefold sense: it implies that there will be similarities (positive analogy) and differences (negative analogy) between vehicle and tenor and there will be a 'neutral analogy', that is, space for a creative further exploration of the combination of vehicle and tenor. It is clear that the latter aspect provokes the reader to creative and imaginative reflection.

Zeker interessant.  En veel over te lezen! Wat je hierboven aanhaalt, daar kan ik me goed in vinden. Creativiteit: daar gaat het om. 

Dank jullie wel allemaal voor deze leerzame toevoegingen en opmerkingen. Ik begrijp jouw verwarring Lia. Ik denk dat de formulering van de opdracht te kort door de bocht is.