#384 De kater

Hadeke!

Moord en brand!

Oeps! Geen kattenliefhebber, drastische maatregel. Ik vind het verhaal leuk, de dichtvorm iets minder. Daar had je meer van kunnen maken.

Ok, de laatste twee regels zijn dan weer niet autobiografisch en tegenwoordig sta ik hem zelfs 's nachts toe om in mijn knieholtes te slapen. Maar voor wie een gezin heeft: weersta de kinderen die een kat willen en heus echt voor eten zullen zorgen en de kattenbak zullen verschonen en die echt echt echt snappen dat de tafel, het aanrecht en mijn bed verboden terrein zijn. Ze hebben het 1 dag volgehouden. 😀

Fief: ik vond het wel grappig om te variëren op het sonnet met twee chutes. Maat tja, de rijmdwang en een goed metrum blijven dan parten spelen.

Juist. Zo hebben wij konijnen. Drie keer raden wie die elke dag voert en wekelijks verschoont. Al die kinderen die zo graag konijntjes wilden en heus heus heus goed voor ze zouden zorgen? Nee. Die weten het verschil tussen hooi en stro niet eens.

Hadeke, mooi onderwerp. Kat op bed is herkenbaar vervelend, het ontneemt je de vrije slaapruimte.

Als je een hekel hebt aan dwangrijm is het vrije vers misschien iets voor jou.

Haha, erg leuk gedicht Hadeke. Ik zie dat je hier en daar wat geworsteld hebt, herkenbaar.

Aan beloftes die ik heb gehad,
heb ik niets. Ze bleken voorgelogen.

Volgens mij ben jij voorgelogen en niet de beloftes. Wat vind je van:

De beloftes die ik heb gehad:
waardeloos. Ik ben weer voorgelogen.

O ja, dit nog...de laatste regel betekent doodslag. Met je kussen...??

Verwar de protagonist nooit met de schrijver zelf Dos. 😉 Het lijkt me eerder een verstikkende relatie.

Dank voor je suggestie Mespunt. Je haalt een van de zwakke plekken er genadeloos uit. Ik ga er over denken. Sowieso is het dit keer meer een gebbetje dan een serieuze inzending.

Tilma, ja zo hadden we ook eens een konijn. Die kwam gelukkig niet op mijn bed.

O ja, dit nog...de laatste regel betekent doodslag. Met je kussen...??

Je hoeft er niet mee te slaan. Als je het kussen er lang genoeg op houdt, geeft het beestje ook de geest. 😱

Hadeke, geef ik ergens de indruk dat ik hp met de schrijver verwar? Ik hoop ook dat niemand dat bij mij doet. Ik zou er bekaaid van af komen.

Aan de mogelijkheid van Fief had ik niet gedacht.

Ik dacht dat je een conclusie trok, die mogelijk juridische gevolgen kon hebben. Maar Fief heeft gelijk, verstikking was wel de suggestie.

Zowat een uur na publicatie had ik nochtans al moord en brand geroepen.:-D

Hadeke, ik heb je gedicht met plezier gelezen. Bij het derde vers had je ook abba aan kunnen houden, net als bij de eerste twee verzen. Maar je zal er vast een reden voor hebben gehad. Ik heb er niet veel verstand van, maar hou wel van omarmend rijm. En over het laatst stukje: zoals je ziet liefhebbers genoeg om het beestje over te nemen! ;-)

Hoi Hadeke, ik heb jouw gedicht met plezier gelezen. Door de ietwat stroeve rijm komt de emotie, niet alleen aan het einde, voor mij juist sterker naar voren. Tof!

Mooi, Hadeke, een sadonnet! Een genre dat geen regels kent voor rijm of ritme, maar wel bij lezer en luisteraar binnenkomt. Bij de begrafenis van het dier kun je dit spelen, als illustratie van het feit dat een kater onontkoombaar is.

.

Metrum

Om het gedicht metrisch te krijgen, kun je bovenaan de pagina het metrum noteren. In dit geval (en gebruikelijk bij sonnetten) een jambische pentameter:

v – / v – / v – / v – / v – / (v)

v = daling (onbeklemtoonde lettergreep)
– = heffing (beklemtoonde lettergreep)
/ = maatstreep

Zet de lettergrepen onder de symbolen, zoals je ook woorden onder muzieknoten zou schrijven. Zo kun je controleren of je verzen kloppend metrisch zijn.
Wat je ook kunt doen is met vijf vinger één voor één op de tafel tikken op de beklemtoonde lettergrepen:

pom POM pom POM pom POM pom POM pom POM (pom)

Test je de verzen van 'De kater' op deze wijze, dan zie je dat het sonnet redelijk metrisch is; nergens komen ongepaste accentverschuivingen voor, maar je ziet wel dat hier en daar aan het begin van de regel een daling ontbreekt.

Kinderen: het metrum in acht nemend is hier sprake van een syncope. Het is vrij gebruikelijk om dit dan ook zo te noteren: kind'ren

Rijmdwang

Rijmdwang ontstaat doordat de dichter zich door rijmwoorden laat leiden in plaats van op zoek te gaan naar rijmwoorden die uitdrukken wat hij vertellen wil.

Ook kan dwangrijm ontstaan door een zin zo te forceren dat het rijmwoord achteraan komt te staan. De zin zal hierdoor niet erg natuurlijk meer klinken, bijvoorbeeld: Languit liggend op ons bed de kat. Natuurlijker is: De kat ligt languit op ons bed.

Wil je rijmdwang voorkomen, laat je dan niet leiden door rijm en blijf vooral naar je tekst kijken of het proza is, dan vallen vreemde woordvolgordes snel op.

Begin het gedicht eerst metrum- en rijmloos te schrijven. Als vaststaat wat je wil zeggen, laat je je niet een andere kant opsturen omdat je een mooi rijmwoord gevonden hebt.

Zoek naar de sterkste/waardevolste zinnen. De eindzin is het allerbelangrijkste, want daar werk je naar toe, maar ook de beginzin, want die moet de lezer het gedicht intrekken. Dan volgen eindzin octaaf (bij 8/6-sonnetten) en beginzin sextet. Dan vul je de rest in.

Zorg er wel voor – zeker als je meer dan een rijmwoord nodig hebt zoals in een sonnet – dat je eindigt met woorden waar je natuurlijk op kunt rijmen, Als je een sonnet begint met 'Ik voel mij altijd klote in de herfst', maak je het jezelf wel heel moeilijk.

Werk niet van vers een naar vers veertien, maar begin bij 14, dan 1 en vul de rest als een soort kruiswoordpuzzel in. Het is het beste om van achter naar voren te werken.

Stop niet als je een rijm hebt gevonden, maar leg een voorraad rijmen aan, kijk hoe je deze zo natuurlijk mogelijk in het gedicht kunt integreren en maak een keuze. Je kunt hierbij gebruikmaken van het rijmwoordenboek.
LET OP! Er is maar één goed rijmwoordenboek en dat is samengesteld door Jaap Bakker. Alle andere rijmwoordenboeken, alsook versies op internet zijn volkomen waardeloos. Een synoniemenwoordenboek is ook een dankbaar hulpmiddel, ook bij het metrisch maken van een gedicht

Zorg ervoor dat bij rijmparen het sterkste rijmwoord als rijmantwoord gebruikt wordt, daarmee kun je wat zwakkere rijmen verdoezelen. Bijvoorbeeld, in een gedicht over een kat in een sonnet kun je eerst bad, mat en stad gebruiken en eindigen met kat. Hiermee staat het rijm heel stevig.

Als je alle verzen hebt geschreven en van natuurlijk klinkende rijmwoorden hebt voorzien, kun je beginnen met het metrisch maken.

Ter controle kun je tenslotte je je sonnet nog in prozavorm gieten en als zodanig lezen, dan vallen vreemde zinsconstructies en dwangrijmen meer op.

Dankjewel!

Hoi Hadeke, 

Helaas moet ik eerlijk zeggen dat feedback geven op gedichten qua opbouw, regels van het dichten, soorten gedichten en dergelijke niet mijn sterkste kant is. Daar weet ik te weinig van af om dat objectief echt goed te doen volgens de 'regels'. Dus je krijgt nu een wat meer intuïtieve reactie van me. Wat dat betreft heb je meer aan Musonius, ben ik bang...
(Fijn dat er zo alsnog dat soort feedback is gedeeld!) 

Dat gezegd hebbende:

Ik vind het einde goed gevonden omdat je al genoeg hints laat vallen om bekend te maken dat je hp niet bepaald gek is op katten.Het komt dus niet uit de lucht vallen, maar toch komt het als een schok omdat het erg heftig is. Dat vind ik mooi gedaan. 

Ik vind het ook mooi dat je 'de kat' in de tweede regel herhaalt. Dat laat een mooie irritatie zien. (De kat, de kat, dat stomme beest)
heb ik niets aan het begin vind ik dan weer wat geforceerd. Het sluit mooi aan op 'voorgelogen' , maar je breekt de zin hier met een niet volledig zinsdeel af, waar je dat in de rest van het gedicht niet doet, waardoor het daardoor een vreemd aandoet. 

Ik hoop dat je hier iets mee kan. Ik heb je gedicht in ieder geval met plezier gelezen. 

Groet, 

​​​​​​​Nadine