# 313 Saudade
Haar vader ligt al enkele weken op de intensive care als Fenna, ondanks de smeekbedes van haar moeder, op de bus naar Portugal stapt. (Ze peinst er niet over om voor haar thuis te blijven. Ze heeft haar eigen leven en verheugt zich al weken op haar eerste vakantie alleen. Wat kan ze thuis doen? Nou dan!)
In Parijs loopt de bus vol met Portugese gastarbeiders. Zij en een donkerharige Amsterdammer die in een fotozaak vlakbij het Spui werkt, zijn de enige niet-Portugezen. Het klikt vanaf het begin. Jochem is een praatgrage gast en door zijn gezelschap verloopt de reis vlot. In Noord Portugal stapt hij uit, alleen, tot grote verbazing van hun joviale reisgenoten. Zijn vriendin staat al op hem te wachten en Fenna is op weg naar een internationaal werkkamp in Obidos.
Zestien jongeren vanuit alle windrichtingen hebben zich voor dit kamp opgegeven. Zoals twee Nederlandse jongens; ruige types, al snel in de ban van drie vrijgevochten gebruinde Finse blondines. Het kamp bevalt haar goed, al is het werk, zoals het opruimen van het strand en het aanleggen van roeibanen, niet bijzonder inspirerend. Het pittoreske dorp in de heuvels bestaat uit witgekalkte huisjes met brede blauwe randen en wordt omgeven door wijngaarden. De burgemeester heeft hen persoonlijk uitgenodigd en trakteert in zijn wijnkelder op vinho verde uit enorme vaten en heerlijk olijvenbrood.
Op een namiddag komen enkele Portugese jongens een kijkje nemen bij het schooltje waar ze verblijven. Hun aanwezigheid in dit dorp is niet onopgemerkt gebleven. De groep accepteert gretig de uitnodiging om ’s avonds samen uit te gaan.
Fenna kan nauwelijks geloven dat haar steelse blikken op de knapste Portugees door hem beantwoord worden. De conversatie verloopt moeizaam. Rogério spreekt geen Engels en haar Frans is slecht. Ondanks de exotische vakantiesfeer, omringd door dit internationale gezelschap, in deze bar, wordt ze overvallen door sombere existentiële gedachten; zo lijfelijk aanwezig als Rogério is, zo onbereikbaar is hij tegelijkertijd. Hoe kan ze hem ooit leren kennen? Een prille verliefdheid, in de kiem gesmoord.
Een mooie Portugese - lang golvend haar en in een rode jurk - achter de bar, zegt tegen de anderen iets over haar en biedt haar een roos aan. Fenna bloost, ze heeft geen idee waaraan ze dit te danken heeft, maar het doet haar goed. De lange vriend van Rogério gebruikt het woord ‘saudade’ en legt uit dat ze met haar trieste blik uitstekend in Portugal thuis past.
’s Avonds gaat ze mee naar zijn studentenhuis. Op het nachtkastje, staat een groot Mariabeeld. Heeft zijn moeder het daar neergezet om haar zoon te waarschuwen of te beschermen? Ze kan het hem niet vragen. Na het vrijen kan ze de slaap niet vatten. Ze hoort zijn huisgenoot met diens vriendin thuiskomen. De slaapkamerdeur gaat een stukje open en Fenna ziet door haar oogharen hoe ze naar binnen gluren, lachen, en hij iets tegen zijn vriendin zegt.
De volgende ochtend brengt hij haar terug naar het kamp. De groep wacht al op haar, hangend over de balustrade, de Nederlandse jongens en Finse meisjes duidelijk verrast. Plotseling heeft ze hun aandacht, een vreemde gewaarwording. Na het kamp zal ze nog een week verder reizen; een penvriendin in Tomar opzoeken, en de groepsleider heeft haar zijn adres in Lissabon gegeven.
Terug thuis bij haar moeder, worstelt Fenna met het schrijven van drie brieven in het Frans aan Rogério. Antwoord blijft uit.
Goedenavond Katja, eerst…
Lid sinds
4 jaar 3 maandenRol
Goedenavond Katja,
eerst tekstuele vragen / opmerkingen: "De burgemeester persoonlijk heeft hen uitgenodigd..", zou: "De burgemeester in eigen persoon" of "De burgemeester heeft hen persoonlijk" niet lekkerder lezen?
"Op een namiddag komt een paar Portugese jongens..." als ik goed redeneer zou het, door je gebruik van het enkelvoud gaan om: twee jongens die samen een paar vormen. Daar lijkt de rest van je tekst niet bij aan te sluiten toch ;-), of Fenna moet erg veel indruk hebben gemaakt. Als laatste: ik zou verwachten dat het problematisch is dat Fenna's Portugees slecht is, niet haar Frans.
Over de tekst zelf: sterke eerste alinea:"bam" en gaan. Vervolgens neem je me mee op reis op een prettige manier en biedt een gezellig plekje om aan te komen. Ook de romance zelf spreekt aan en past bij de introductie. Alleen de laatste paar zinnen lijken slecht te passen bij het einde, je geeft je hoofdpersoon "uiteenlopende gedachten" waar ik veel van verwacht en je stuurt haar eigenlijk weer kil op reis zonder poespas of uitleg, het gaf me een beetje en rusteloos gevoel.
Laatste wat me nog te binnen schiet: hoe leg ik Saudade uit aan iemand in 550 woorden, knap gedaan.
Joo
hallo Joo, hartelijk dank…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
hallo Joo,
hartelijk dank voor je uitgebreide feed back en complimenten.
Dat van de burgemeester heb ik veranderd.
Op 'een paar' volgt toch altijd het ww in enkelvoud? Ik heb het veranderd in 'enkele'.
Fenna's kennis van het Portugees lijkt me evident: non existent.
Ik ga een zin toevoegen, in de hoop dat het verhaal dan wel bevredigend eindigt.
Hoi Katja, je trekt me met…
Lid sinds
13 jaar 9 maandenRol
Hoi Katja, je trekt me met je verhaal direct in vakantiesferen! Toch blijft het daarnaast voor mijn gevoel wat aan de oppervlakte kabbelen. Ik had namelijk graag willen weten welke existentiële gedachten ze had en waarom deze juist op dat moment aan de oppervlakte kwamen. Je maakt me nieuwsgierig met je verhaal; zou daarom graag net iets meer willen weten.
Bedankt edwinetc, Ik zal…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Bedankt edwinetc,
Ik zal eens kijken wat ik daaraan kan doen. Het zal dan wel de 550 overschrijden. Of ik moet elders iets wegsnijden natuurlijk.
Ha Katja, Heel veel fijns…
Lid sinds
4 jaar 3 maandenRol
Ha Katja,
Heel veel fijns in je verhaal. Wat hierboven al geschreven werd, geldt voor mij eigenlijk ook: je neemt me heel prettig mee, met mooie beschrijvingen en romantiek. Mijn zoon heeft een Portugese vader (geen vakantieliefde), dus ik vond het wel interessant. Je verhaal past bij hoe ik me, destijds, daar voelde bij onze allereerste verliefde vakantie daar. Goed gedaan dus!
Ook de moeilijker punten die hierboven werden genoemd, herkende ik. Ook ik had behoefte aan iets meer diepte mbt de existentiële vragen en een bevredigender einde. Ik zou persoonlijk gewoon lekker over de 550 woorden heen gaan, maar misschien hoort dat niet hier.
Verder een paar kleine dingen:
- Bij de eerste "Rodrigo" had ik een "huh wie is dat?.....oohh natuurlijk" moment en bij DE knappe Portugese ook. Is makkelijk op te lossen denk ik (een knappe portugese/de portugese serveerster oid).
- Ondanks de exotische vakantiesfeer omringd door dit internationale gezelschap in deze bar > klinkt gek > is de vakantiesfeer omringd door het gezelschap? > "En het" ipv omringd door?
- Streepje achter jurk moet denk ik weg?
Ha Marianne, dank voor je…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Ha Marianne,
dank voor je reactie! Ik heb het verhaal veranderd en wat komma's gezet. Ik hoop dat het e.e.a. oplost.
Hoi Katja, een mooi verhaal…
Lid sinds
5 jaar 8 maandenRol
Hoi Katja, een mooi verhaal. Met interesse gelezen.
Toch had ik moeite om sympathie te voelen voor Fenna. Ze laat haar moeder alleen met haar vader op de IC onder het mom van "hier kan ik toch niets doen". Blijkbaar vindt ze het belangrijker om op vakantie te gaan dan haar moeder bij te staan. Haar vader ligt niet voor niets op de IC. Zou zomaar ook kunnen overlijden en dan zit zij ver weg.
Het werkkamp kon ik me niet goed voor de geest halen. Het wordt terloops genoemd, maar het aantal woorden beperkt je om daar iets meer over te vertellen.
Hoi Katja, ik worstel een…
Lid sinds
7 jaar 10 maandenRol
Hoi Katja, ik worstel een beetje met jouw verhaal. Lange tijd vraag ik me af waar het heen gaat. Er zitten hele mooie passages in, ik kan me bij zo'n reis wel iets voorstellen, maar dan zou ik er wat meer samenhang in willen zien. En wat meer diepte, gevoel.
Eens met Fief over de afweging tussen de vakantie en de vader op IC. Dat zet me ook op het verkeerde been: dat speelt verder geen enkele rol meer in het vervolg. Misschien een conflict, dat moet worden opgelost? Dan heeft ze een gezellige reisgenoot in de donkerharige Amsterdammer, en pats boem, bij een tussenstop in Noord Portugal verdwijnt hij met zijn vriendin. Ook hij speelt verder geen rol meer. Zo ook de kampgenoten - Hollandse jongens en Finse meisjes, hoewel die haar na een nachtje met haar Portugees nog wel wat aandacht geven - en de burgemeester, die groene (?) wijn schenkt.
Ik was in verwarring door de schone Portugese die Fenna een rode roos geeft. Gaat het die kant op? O nee, het blijkt toch te draaien om Rogério, zoals die knappe Portugees blijkt te heten. Dan heeft ze nog wel even een romance met hem, naast een Mariabeeld, en komen zijn vrienden stiekem om het hoekje kijken, waarbij hij iets tegen zijn vriendin (?) zegt. Wat hij zegt, krijgen wij niet mee. Genant, zou ik denken, of zelfs onbeschoft tegenover je bedgenoot. De volgende ochtend brengt hij Fenna terug naar het kamp, waarna Rogério exit is en blijft (ook brieven blijven onbeantwoord).
De taalbarrière speelt een rol, maar verheldert weinig tot niets. Misschien had je iets meer kunnen suggereren waar het gesproken woord over gaat, of had je Fenna's gedachten over wat er werd gezegd kunnen weergeven.
Beste Katja, laat je niet uit het veld slaan door de voorgaande opsomming; ik leg misschien wat teveel nadruk op de mindere kanten van je verhaal, maar ik wilde je niet onthouden wat mijn twijfels zijn en wat mij opviel. Ik besef daarbij dat ik er ook volledig naast kan zitten.
Met vriendelijke groet,
Ton Badhemd
Geen probleem Ton, ik laat…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Geen probleem Ton, ik laat me niet uit het veld slaan door jouw legitieme argumenten. Ik vind het fijn te lezen hoe het op je overkomt. Dankjewel daarvoor.
Ja, ik heb misschien, waarschijnlijk, teveel gewild. Als lezer wil je duidelijkheid, ik ook. Maar als schrijver wil ik eerder een periode, een zomervakantie, schetsen in het leven van een adolescent. Haar wens om zich los te maken van haar ouders, haar claim op een eigen leven. Hard, inderdaad en egoïstisch.
Ik ben me ervan bewust dat de eerste jongen je op gedachten kan brengen, die worden dan niet ingelost. De vrouw geeft de bloem omdat ze iets in haar herkent, misschien zichzelf toen ze zo jong was, of het is haar melancholieke 'Portugese' blik. Maar waarom moet dat meteen een seksuele betekenis hebben? Dan, de onmogelijke liefde tusse twee mensen zonder gemeenschappelijke taal, de actie vd huisgenoot, etc.
Ik wilde niet uitleggen, ik hoop dat je tussen de regels door kunt lezen, zelf conclusies trekt, maar misschien heb je daar meer informatie voor nodig? En, niet alles is nu eenmaal begrijpelijk.
Ik wil geen afgerond verhaal vertellen waarin alles klopt als een bus, waar geen mus vh dak valt zonder betekenis.
Dat wil niet zeggen dat het verhaal niet beter kan. Vast en zeker moet ik het over een tijdje nog eens lezen en eraan sleutelen.
Bedankt voor je commentaar,…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Bedankt voor je commentaar, Fief.
Je hoeft geen sympathie voor Fenna te koesteren, dat kan ook moeilijk.
Het werkkamp, ja, dan had ik inderdaad nog meer woorden moeten gebruiken, ik had gehoopt dat dit als achtergrond genoeg was, niet dus. Daar is nog wel iets aan te doen.
Mooi verhaal. Je hebt al…
Lid sinds
12 jaar 1 maandRol
Mooi verhaal. Je hebt al veel feedback gekregen. Je schrijfstijl leest voor mij ook prettig. Wel is het veel beschouwend, waardoor ik wat op afstand van de hoofdpersoon blijf. Een paar dialoogzinnen zouden mij -maar dat is natuurlijk persoonlijk- wat meer 'op de huid' van de personages zetten. Daarmee kan je vaak ook je verhaal wat 'indikken', omdat een paar gesproken zinnen de lezer al snel bijvoorbeeld een vrijpartij in kunnen trekken.
Dat het allemaal niet helemaal rond is, vind ik wel passen bij zo'n reiservaring op jonge leeftijd, wat het leven sowieso over alle gebeurtenissen heen tuimelt.
Eén dingetje waar ik op begon te kauwen: in Parijs waren zij en de Amsterdamse jongen de enige buitenlanders temidden van een groep Portugezen. Ik snap wat je bedoelt, maar in Parijs zijn Portugezen net zo buitenlands als Nederlanders.
Graag gelezen, maar ook de reacties en jouw overwegingen daarbij vond ik leerzaam.
Hoi Hadeke, Ja, ik had dat…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Hoi Hadeke,
Ja, ik had dat probleem eerder, dat mijn verhaal afstandelijk was. Mooi dat je dat beschouwend noemt. Ik ga er op letten.
Goed gezien van jou van die buitenlanders, ik ga het meteen veranderen. Dank voor je feed back, top!
Hoi Katja, je hebt al veel…
Lid sinds
6 jaar 8 maandenRol
Hoi Katja, je hebt al veel reacties op je verhaal. Ik zie een verhaal in wording, in een eigen observerende schrijfstijl, met een prachtige titel. Wat mij vooral opvalt; als lezer krijg ik in je verhaal of (te)veel informatie, of (te) weinig. Zo raakt je eerste zin me, (ik zou niet de afkorting IC gebruiken), maar met de rest van de alinea waarin je de zin uitlegt, zwak je dat af. Te weinig info krijg ik in de zesde alinea, waarin je uit het niets twee namen gebruikt (Rogerio en Ruiz) die ik niet kan plaatsen. In beide alinea's haalt dit mij als lezer uit het verhaal. Ik zou benieuwd zijn naar een nieuwe versie!
Om een door Katja…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Om een door Katja onbeantwoord vraagje van Ton uit te klaren: vino verde is Portugees voor 'jonge' wijn en dus geen 'groene' wijn alhoewel jong uiteraard ook naar groen kan verwijzen.
Dag Katja, Ik heb weinig…
Lid sinds
10 jaar 11 maandenRol
Dag Katja,
Ik heb weinig toe te voegen aan de eerdere feedback en jouw lezenswaardige reacties daarop.
Wat ik zeggen wil is dit: er zitten zulke interessante ingrediënten in dit ene verhaal dat je er misschien wel 10 uit zou kunnen distilleren. Een verhaal over een werkkamp, over een busreis die start in Amsterdam en onderweg andere boeiende steden aan doet, over de melancholie van de Portugezen, over de (woordeloze) taal van de liefde, over de zoektocht naar autonomie (ook als je vader opgenomen is)....
Jij bent nog lang niet uitgeschreven, gelukkig maar Katja.
Oké, interessant wat je zegt…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Oké, interessant wat je zegt over de eerste alinea Lizette. Ik laat het toch staan, om anderen te laten zien hoe overbodig het is. En tweede versie? Ik heb e.e.a. veranderd, inmiddels is het al de xe versie😋
Het is duidelijk dat ik nogal wiebelig balanceer. Veel schrijfkilometers maken dan maar.
Dankjewel.
Hallo Gi, Het is wel…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Hallo Gi,
Het is wel degelijk groene wijn of vinho verde, van jonge druiven inderdaad.
Hoi Pindarots, Wie weet…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Hoi Pindarots,
Wie weet waar al deze opdrachten toe leiden!
Dankjewel
Hoi Katja, eerlijk gezegd…
Lid sinds
5 jaar 1 maandRol
Hoi Katja, eerlijk gezegd heb ik wel even getwijfeld of ik hierop zou reageren. Aan de andere kant leidt dit verhaal misschien wel tot de meest interessante discussie van deze schrijfopdracht. Wat ik lees is de realiteit/werkelijkheid waarin gebeurtenissen plaatsvinden tijdens Fenna's vakantie zonder dat alles direct een logisch verband of gevolg heeft nog bemoeilijkt door het feit dat ze de taal niet spreekt. Echter de gemiddelde lezer wenst fantasie, uitleg voor alles en vooral geen losse eindjes (behalve dan misschien bij de 'clou' ) Ik vind het zeker niet slecht geschreven en het roept bij mij wel degelijk een gevoel van 'Saudade' op. (volgens Wikipedia een van de moeilijkst te vertalen woorden - wat mij betreft vertolkt door de onvergelijkbare Fado muziek van Amália Rodrigues)
Hoi Novus, Getwijfeld omdat…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Hoi Novus,
Getwijfeld omdat er al zoveel reacties waren, bedoel je? Ik begrijp het niet helemaal, maar oké. Wel apart dat je het over de wensen of verwachtingen van de gemiddelde lezer hebt. Br, niks erger dan gemiddeld, toch?
Bedankt😊