#119 Weg

'Uw smaak zal wel iets veranderen,' zei de tandarts. Helena lag achterover in de stoel en kon niets terugzeggen, ook niet als ze dat had gedurfd. Hij kreeg gelijk, na de achteruitgang van haar gehoor en zicht, was ze een groot deel van haar smaak kwijtgeraakt. 'Je zintuigen verliezen is een wrede inleiding naar de dood,' zei ze tegen Maarten, terwijl ze onderweg waren om een gebitsbakje te kopen. 'Tja, mamsie, je wordt ouder,' was zijn reactie, 'maar je gaat nog lang niet dood, hoor.' Hij parkeerde zijn auto voor de drogist en hield galant de deur voor haar open. 'Ik heb je toch wel netjes opgevoed,' zei ze. Hij kneep haar zacht in haar wang. 'Tot zo,' zei hij, 'ik ga nog even tanken en dan haal ik je over tien minuten weer op.' Hij was niet teruggekomen. Tijdens de condoleance stond ze recht tegenover de kist. Ze schudde de hand van de mensen die afscheid van Maarten wilden nemen. Soms gaf iemand haar een zoen. De rij mensen was net een gordijn, een gordijn tussen haar en Maarten: open, dicht - open, dicht. In haar hoofd zat ook een gordijn, dat bleef gesloten.Tot de crematieplechtigheid, toen scheurde het open. Ze zag hem weer liggen in de wieg, kruipen, lopen, fietsen, de eerste schooldag. Ze miste hem. Toen al. Gelachen hadden ze bij de eerste zwart-wit film die na het afspelen versneld werd teruggespeeld. Het brood werd van plakjes weer een heel brood, mensen liepen ruggelings terug. Ze zag hem in zijn soldatenpak dat later werd ingeruild voor een kantoorpak. Zijn schutterigheid tijdens het voorstellen van Harm. Was het al zeven jaar geleden dat die twee getrouwd waren? Of was het nog maar zeven jaar geleden? De tijd leek stuk. Harms stem haperde toen hij de regels voorlas uit Maartens favoriete gedicht van Armando: Je kunt niet meer weg 's morgens te bedenken dat je niet meer weg kan gaan. Het was haar schuld. Ze had die dag niet over de dood moeten praten.