#63 zei hij met een gelukzalige glimlach

Zonder het kopje te raken roer ik in mijn koffie. Vanuit mijn ooghoek zie ik een oudere man de stamtafel naderen. Een stoel schraapt over de vloer. 'Meneer, weet u wat het is met die bestsellers van tegenwoordig?' De draaikolk in mijn koffie valt uit elkaar. 'Geen idee, ik lees nooit.' 'Dat verbaast me niet, er is ook niets meer aan tegenwoordig. Vindt u het erg dat ik even naast u zit?' Terwijl ik op mijn horloge kijk, neem ik een slok koffie en schudt daarna van nee. De man schuift zijn stoel nog wat verder aan. 'Dank u wel. Luistert u alstublieft. Al die boeken werken volgens hetzelfde principe: hapklare brokken, alles uitleggen en niets aan de verbeelding overlaten. Begrijpt u? Ook de minst geconcentreerde lezer moet precies weten waar het over gaat. Dus personages zijn voortdurend boos, verdrietig, teleurgesteld, verliefd, blij of verdoofd van angst. De opwinding raast door hun lijf dan wel paniek neemt bezit van hun geest. En als ze iets zeggen wordt dat steevast vergezeld door een mededeling. Zoals een glimlach, een barse gezichtsuitdrukking of een opgetrokken wenkbrauw. Begrijpt u, de lezer hoeft niets zelf te bedenken of in te vullen, alles wordt benoemd, voorgekauwd en voor de zekerheid nog een keer samengevat. Nee, dan vroeger, meneer. Met spanning wachtte ik op een nieuwe Anton Wachter-roman. De vrije vogel en zijn kooien heb ik wel tien keer gelezen. Alleen al de titel, briljant gewoon. Vrije vogel is een metafoor voor student en kooien voor studentenkamers. En reken maar dat Anton van bil gaat met zijn hospita's, maar dat gebeurde steeds in een witregel, dan legde ik het boek weg en fantaseerde verder. Luistert u maar: Om hun tijd niet te verbeuzelen met kinderachtige spelletjes wilde hij haar meetrekken naar de divan; maar nu weigerde zij toch, niet evenwel zonder hem toe te vertrouwen, dat de volgende dag na enen haar zuster uit was. Geen kinderachtige spelletjes dus, u begrijpt wel wat er de volgende dag stond te gebeuren – en nog wel op de middag.' De man kijkt me even aan. Hij knikt traag en wrijft over zijn knokkels. 'Maar wat ik u wilde vragen, meneer. Als u nou eens een borreltje voor mij bestelt. Dan neem ik die met een gelukzalige glimlach in ontvangst.' Citaat is uit 'De vrije vogel en zijn kooien' pag. 123 S. Vestdijk, verzamelde romans, Nijgh & van Ditmar, 1982 https://nl.wikipedia.org/wiki/Anton_Wachter