Ik kan ook geen Nederlandse tv kijken zonder ondertitels. Wat is dat toch?

Bij keihard hoor je de ei weer duidelijk. Toch vreemd?

Ik hoor hier altijd dat vrouwen keihart zeggen. Ook vreemd?

Misschien een kwestie van gemakzucht? Het niet willen uitspreken van de ij omdat het teveel moeite kost?

Taal verandert. Zeker de dingen die gemakkelijker uitgesproken kunnen worden en toch nog begrepen worden door de meesten.

* verplaatst naar schrijverscafé, maar kun je uitleggen wat dit met schrijven te maken heeft? *

Het heeft voor mij in zoverre met schrijven te maken, dat ik rekening houd met de uitspraak van woorden als ik schrijf voor voordracht, zowel in proza als poëzie. En bij het lezen van poëzie is waar de klemtoon gelegd wordt door de dichter, en hoe de dichter dat woord zelf uitspreekt, best belangrijk.

Ik vind het persoonlijk nogal irritant om 'mijl' echt uit te spreken zoals het hoort. Dit geld ook voor de andere genoemde woorden. Ik denk dat we er ons aan moeten overgeven en het accepteren.

Dat is toch streekgebonden. Mijn man had het altijd over een 'spèèlbus'. Jaren later begreep ik pas dat hij zo'n kekke Volkswagen spijlbus bedoelde. Als ik het woord 'uil' uitspreek, dan heeft hij weer zoiets van 'wat doet die w in jouw uiwl'?

haha dat is waar, dat kan soms voor hele grappige situaties zorgen. Wat vind men van de uitspraak van de Friesen?

Wat vind men van de uitspraak van de Friesen?

Dat is geen uitspraak maar een taal. Als ik een Fries spreek noem ik hem een vries.

Soms kun je buitenlandse klank niet duiden. Ik kon het woord 'euro' pas goed in het Spaans uitspreken toen de lerares Spaans had uitgelegd dat het dezelfde klank was als eeuw. Eeuwro, dus. Dat vergeet ik niet meer. Als er in het Deens geen vergelijkbare klank is voor 'ui' dan wordt het heel lastig om thuis te komen.

Ik kon het woord 'euro' pas goed in het Spaans uitspreken toen de lerares Spaans had uitgelegd dat het dezelfde klank was als eeuw. Eeuwro, dus. Dat vergeet ik niet meer.

'El Gordo de Navidad' (El Gordo betekent 'de dikkerd') is de grote kerstloterij van Spanje. De nummers worden getrokken en geroepen door weeskinderen van Colegio de San Ildefonso uit Madrid. Hier roepen/zingen zij het winnende nummer van 4.000.000 'EEEUWROOOO'. Geweldig dit. :nod: [youtube]tvtjZKi3Hx0[/youtube] Zet 'm lekker hard.

In het Amsterdams en het Westfries (misschien wel in meer dialecten) wordt een ij snel een aaii, een beetje knauwerig. Als je dat dan weer corrigeert naar een nette ij, kan het ook zomaar een ee worden. Ik heb wel vaak moeite met horen of iets als een ij of ee wordt uitgesproken, misschien is dat ook per persoon verschillend, hoe het in de oren komt. Ik vraag me wel af, Mirandala, als iemand anders je gedichten voorleest, merk je dan ook het verschil tussen woorden die klankecht zijn en woorden die dat niet zijn? Hou je daar op de een of andere manier tijdens het schrijven/ontwerpen al rekening mee?

Ik vind dat de uitspraak heel veel met schrijven te maken heeft.

Wat is dan de verbinding tussen het een en het ander? Hoe werkt dat volgens jou / bij jou?

Als je voorleest moet je wel weten hoe je de woorden moet uitspreken.

Schrijf je dan met in je achterhoofd de uitspraak van woorden omdat je moet weten hoe je de woorden uitspreekt wanneer je de tekst zou gaan voorlezen? Heb je daar voorbeelden bij, want ik zie niet hoe je dat bedoelt.

Ik heet wel niet Tja, maar ik bemoei me er gewoon even tegenaan, omdat ik het zo'n interessant onderwerp vind :-) Bij Avi-schrijven is de uitspraak heel belangrijk. De kinderen leren eerst klankzuivere woorden als maan - kip - moet. Later pas woorden als manen, wat meer klinkt als maan-un. Ik was me daar voorheen nooit zo van bewust maar het bleek wel degelijk belangrijk. Het kost mij, gewend als ik ben aan hoe woorden klinken, namelijk veel moeite om dat verschil te bedenken (is woorden nu klankzuiver of niet), maar ik hoor het wel als ik een tekst hardop voorlees: als de klanken niet samenwerken, zit het ritme van de zin ook niet goed. Als het om een voorleesverhaal gaat is het nog belangrijker dat je geen zinnen plaatst die er op papier goed uitzien, maar waar je je tong over breekt als je zo voorleest. Weten dat sommige klanken irl heel anders zijn dan op papier helpt om te begrijpen hoe belangrijk het is dat de tekst er niet alleen goed uitziet, maar ook goed klinkt. (O, en dan helemaal terug naar Tja's begin vraag: nee, het is niet raar want er zijn enkele klankzuivere en vele niet klankzuivere woorden. Tegelijkertijd is het wel raar, want waarom zijn we woorden dan anders gaan schrijven dan we ze uitspreken).

Dit is inderdaad heel interessant. Mooie bijdrage! Geeft de draad een boeiende wending. Kinderen schrijven bij aanvang van het schrijfonderwijs inderdaad consequent apols, peerun, vogols en dergelijke. Maar of Tja deze insteek bedoelt met haar startpost? Vandaar mijn vragen naar haar uitleg.

Maar wat maakt dat uit voor je schrijven? Daar ben ik oprecht in geïnteresseerd, want je schrijft een verhaal en je weet nooit wie het voorleest, een Limburger, een Groninger, een Amsterdammer of iemand met een buitenlands accent. Hoe kun je daar als schrijver rekening mee houden?

Oké, duidelijk. Maar gezien SO een schrijverssite is, is de uitspraak van een Nederlander die op tv komt, niet relevant. De geschreven teksten wel. Dan zal dat het onderwerp zijn van je topic, alleen dat is niet uit je beginpost te halen. Vandaar dat ik doorvraag op wat je precies bedoelt. Het lijkt me sowieso lastig voor een tekstschrijver om de tekst zó te schrijven dat iemand die op tv komt, het correct uitspreekt - wat is correct? Gronings is ook correct. Op RTV Noord.

Ik ben bezig met een conference te schrijven (niet eentje van een uur) en de woorden moeten goed geschreven zijn.

Had dat dan meteen gezegd! :)

Laten we het er maar ophouden dat uitspraak en schrijven niets met elkaar te maken hebben.

In zo'n geval hebben ze natuurlijk juist met elkaar te maken!

Ik vraag me wel af, Mirandala, als iemand anders je gedichten voorleest, merk je dan ook het verschil tussen woorden die klankecht zijn en woorden die dat niet zijn? Hou je daar op de een of andere manier tijdens het schrijven/ontwerpen al rekening mee?

Er leest nooit iemand anders mijn gedichten voor, dus geen idee. Voor mij is het schrijven van een gedicht (het schrijfproces) maar het begin, omdat ik een deel van mijn langere (proza)gedichten speciaal schrijf voor voordracht. Dat betekent niet dat ik ze ga voorlezen, maar dat ik ze uit mijn hoofd leer. Per gedicht duurt dat minstens een paar weken, waarbij ik zo'n stuk zeker een meerdere keren per dag oefen. Zo memoriseer ik de tekst hardop. Als ik dan merk dat een regel of zin niet goed loopt, zal ik die aanpassen. Dat geldt ook voor woorden waarvan de uitspraak niet prettig is. Concreet één zo'n detail: een woord dat eindigt met een s-toon laten volgen door een woord dat start met een s-toon stagneert de voordracht, en zo zijn er nog honderden andere dingetjes. Ideaal voor mij is een stuk zo schaven dat het zowel op papier voor de lezer als voor mij in voordracht soepel loopt. Daar schaaf ik echt heel lang aan, bijna alsof het stuk in voordracht perfect krijgen (intonatie) de eigenlijke publicatie is. Zo voelt het in ieder geval wel voor mij.

Ik vind dat mooi, Mirandala, mooi beschreven ook. Het is een prachtig samenspel, klank en woord en tekst en betekenis en je haalt er het maximale uit, zo. Het is ergens ook wel interessant om te kijken wat er met zo'n stuk gebeurd (of een conference) als deze wordt voorgedragen door iemand met een ander dialect of alleen al een ander ritme in het spreken. Al kan ik me voorstellen dat dat behoorlijk griezelig is, zoiets loslaten.

Het is ergens ook wel interessant om te kijken wat er met zo'n stuk gebeurd (of een conference) als deze wordt voorgedragen door iemand met een ander dialect of alleen al een ander ritme in het spreken. Al kan ik me voorstellen dat dat behoorlijk griezelig is, zoiets loslaten.

Griezelig? Welnee joh! Ik vind gewoon écht dat ik dat zelf het beste kan brengen. Mijn werk, mijn stem, mijn Zuid-Hollands rollende R. :o Dat bedoel ik met een voordracht als publicatie, ik schreef het, ik breng het, en zoek de interactie met het publiek. Met die voordracht geven (het uitgeven), laat ik het stuk iedere keer los - vanaf het podium op de oren van nietsvermoedend publiek, en op hun ogen, als het in een verzamel- of wedstrijdbundel staat. Ik heb eigenlijk geen voorkeur voor lezers of luisteraars, ze zijn me beide even lief. Bij een (gememoriseerde) voordracht gaat het niet meer sec om de tekst, maar ook en misschien vooral om de performance. Het is podiumkunst, of is in ieder geval een poging tot. Een ander zou mijn gedichten best mogen voordragen, mits vooraf overlegd en mits ik natuurlijk genoemd word als de auteur. Maar dan nog, als de geperfectioneerde voordracht, telkens wanneer ik die geef, de publicatie is, wat is dan de toegevoegde waarde van een ándere voordrager? Wie proza of poëzie van mij wil lezen, kan dat, er staat een selectie online en op papier. Wie het in voordracht wil horen kan naar een optreden van mij komen, of nog beter, mij boeken :nod: Ik lees trouwens weleens uit het werk van anderen voor, al is dat tot nu toe alleen als jurylid geweest bij wedstrijduitreikingen. Die verhalen of gedichten memoriseer ik niet.