Het is in elk geval belangrijk om je lezer niet te onderschatten. Niets is vervelender dan iets uitgelegd te krijgen waarvan je al lang weet wat het is.

Wat je "mooie" woorden noemt... (EQ en HSP zijn niet eens woorden). Ik dacht dat het ging over van die ouderwetse mooiklinkende woorden en of die wel of niet iets toevoegen aan je tekst.

Ik denk dat je onderscheid moet maken tussen jargon en 'gewone' moeilijke woorden. Moeilijke woorden zijn dan waarschijnlijk woorden die niet veel voorkomen. Jargon moet je altijd toelichten, moeilijke woorden niet, maar overtuig je er dan van dat je ze correct toepast, als je het al zonodig wilt. En dan nu de hamvraag: wat de doe met IQ en EQ, HSP en schizofrenie. IQ en EQ kunnen algemeen bekend verondersteld worden, HSP zou ik één keer voluit noemen. Schizofrenie is weer wat anders. Dat is heel algemeen bekend, maar meestal wordt er een verkeerde betekenis aan gehangen. Mensen van met name mijn generatie denken bij schizofrenie aan een gespleten persoonlijkheid en dat is onjuist. Als ik dat woord zou gebruiken zou ik het toelichten. Verder moet je inderdaad niet op je knieën naast de lezer gaan zitten. Dat is heel irritant en elke lezer heeft tegenwoordig een schat aan informatie beschikbaar om dat wat hij niet weet op te zoeken.

Verwarrend twee van deze (nieuwe) topics onder elkaar: - Moeilijke(?) woorden en het gebruik ervan - Moeilijke spellingsregels of woorden

Dan kun je misschien van dat andere topic 'ingewikkelde spellingsregels' maken.

En als je een boek schrijft, hoe weet je dan wat het niveau is van de lezers die je in gedachte hebt?

Dat weet je niet. :) Een lezerspubliek zal een vrij gevarieerd 'niveau' hebben, denk ik. Tenzij je vakliteratuur schrijft. Je kunt altijd nog overwegen om een verklarende woordenlijst achterin je boek op te nemen, bij begrippen als HSP, EQ enz. Dan stoort het niet de lezer die het begrip kent, en de lezer die het niet kent, kan het opzoeken.

Voetnoten zijn altijd handig, als de lezer het niet weet kan hij even onderaan de pagina kijken, en de lezers die het wel weten stoor je zo niet.

Wat misschien ook zou kunnen is dat je het woord eerst gebruikt en in de volgende zin het uitlegt. Bijvoorbeeld: Haar EQ was hoog. Ze was het nooit eens met de wijze hoe iemands emotionele kennis werd gemeten. Ik doe dat soms wel als ik een woord/zin in het Surinaams gebruik. Als ik het niet wil vertalen, gebruik ik een voetnote.

Proeflezers zijn bij mij meestal de oplossing, ze weten er altijd de vinger op te leggen als ik iets vergeet uit te leggen ;). Afkortingen als EQ of HSP zou ik niet gebruiken in een roman, maar voluit schrijven (afkortingen zijn voor luie schrijvers, vind ik ;) ). Komen deze woorden heel vaak voor, dan zijn afkortingen misschien wél handig. Volgens de regels van zakelijke correspondentie schrijf je de eerste keer het woord voluit, met tussen haakjes de afko erachter, zodat de lezer weet dat je dat woord daarna zo afkort (maar of dat in 'vrij schrijven' ook zo is???). Gebruik je veel 'vakjargon' dan is een verklarende woordenlijst misschien een optie (en proeflezers die niet bekend zijn met dat jargon!).

Ik zou het als volgt aanpakken: Schrijf het woord eerst vrijuit, geef uitleg, en introduceer dan de afkorting. Persoonlijk vind ik dat nog het prettigst om te lezen ook. Hoef je je tenminste niet iedere keer dat hele woord te lezen, scheelt weer wat moeite. (voor de luie lezers altijd aangenaam :P)

Ik heb eigenlijk een soortgelijke vraag. Als je voor volwassenen schrijft, op welk niveau moet je dan dingen gaan uitleggen? Het afgelopen jaren heb ik van onder meer de volgende woorden van volwassenen gehoord dat ze moeilijk waren en/of opgezocht moeten worden voor de (juiste) betekenis: enigma, kiel (van een boot), foedraal, galmgat, schaken (van iemand). Voor mij zijn dat alledaagse woorden, ik was dan ook verbaasd dat mensen dat soort woorden niet kennen. En dan heb ik het niet eens over jargon en zelfgeknutselde woorden. Nu ben ik erg onzeker geworden over welke woorden je nog wel kunt gebruiken om je verhalen niet als moeilijk te laten bestempelen. Ik heb twee opties: - door de knieën gaan en in Jip-en-Janneketaal verder schrijven, maar dan heb ik een woordenlijst "simpel Nederlands" nodig. Bestaat zoiets wel, zoals "simple English" wat je op de Wikipedia wel tegenkomt? Want als zelfs de voor mij banaalste woorden nog als moeilijk opgevat worden door de lezer, dan heb ik duidelijk een probleem. - voet bij stuk houden en de "moeilijke" woorden blijven gebruiken waar ze passen omdat het correct Nederlands is en Nederlands een verdomd mooie taal - als je het niet blijft versimpelen. Wie het niet kent zoekt het maar op. NB: HSP zou ik niet gebruiken, hooggevoelig persoon/hooggevoelige persoonlijkheid wel (het laatste is volgens mij juister, omdat het om persoonlijkheidsstoornissen gaat). Alleen als er medisch wordt gedaan, kun je iets schrijven als "de diagnose was HSP".

Schlimazlnik, ik zou gaan voor de tweede optie. Zelf vind ik het geen probleem om af en toe een woord op te zoeken. Mijn woordenschat is zeker niet heel erg groot, maar meestal kan ik uit de context uitmaken wat er bedoeld wordt en bovendien leer ik graag nieuwe woorden bij. Dat zal misschien vooral persoonlijke voorkeur zijn, er zullen ook lezers zijn die het niet fijn vinden om woorden tegen te komen die ze niet kennen. Waarom ik in jouw geval voor het eerste zou gaan is omdat je de eerste optie begint met door de knieën gaan en ook uit de rest van de toon komt het op me over alsof je zelf niet de behoefte voelt om 'makkelijker' te schrijven. En dan werkt het waarschijnlijk niet als je je tegen wil en dank aanpast. Voor je het weet word je plezier ondermijnd en de kwaliteit van je werk aangetast. FS, de interessante woorden die jij noemt zijn psychologische concepten, die bepaald niet eenduidig zijn te interpreteren. Ik zou ze zelf niet snel gebruiken in een verhaal.