Schrijfstrijders willen meer op papier schrijven

Voor ik kritiek lever: ik ben het helemaal moet je eens.

Maar je veegt een aantal zaken bij elkaar, misschien is het ook goed ze afzonderlijk te zien.

Milieuvervuling door elkectronische gadgets is een apart probleem dat het schrijfonderwijs overstijgt.

Je hoofdstelling is dat met de hand schrijven een ander leerproces geeft dan van beeldscherm lezen en klikken. (<- mijn samenvatting)
Het is inderdaad de afgelopen eeuw steeds weer door wetenschappelijk onderzoek bevestigd: ons geheugen wordt niet alleen gevoed door visuele beelden, mar ook door motorische prikkels - door alle zintuigen eigenlijk. Iedere (ouderwetse) schoolmeester weet hoe belangrijk het is om de kinderen zelf lessen te laten uitschrijven en hardop tafels op te dreunen.

Het onderwijsleerproces van Japans bij volwassenen is niet helemaal hetzelfde als dat van klankschrift bij zesjarigen. Maar ik kan me goed voorstellen dat daar iets dergelijks geldt. Met Japans leren heb ik geen persoonlijke ervaring, ik leer zelf Mandarin en ondervind dat mijn bejaarde hersenen van lezen alleen onvoldoende oppikken, ik moet de karakters met de hand tekenen voor de onderlinge plaatsing van de radicalen vorm krijgen en ze in mijn permanent geheugen bewaard kunnen worden.

Maar deze discussie over het schrijfonderwijs is geen discussie, omdat er al lang consensus is. De uitvoering is aan de ontwikkelaars van lesmateriaal, aan de scholen die dat lesmateriaal kopen en vooral aan de examenopstellers die bepalen wat belanrijker is: of de leerlingen overzichtelijk leren schrijven en opstellen, of getraind worden op multiplechoice antwoorden aanklikken, en het tij is tegen. Jullie schrijfstrijders moeten de onderwijsregulering als strijdterreinen kiezen. Het zal niet gemakkelijk zijn. Ik heb jarenlang geijverd voor 'leren door doen' bij natuurkundeonderwijs, en heb gefaald. Maar ik wens je veel succes toe.

Detail: misschien maakt de koppeling aan een papierwarenproducent je positie zwakker, want niet zonder eigenbelang. Je tegenstander is de gadgetindustrie die mensen tot passieve consumenten wil maken, en als het gaat om belangen dan is die sterker. 

Schrijven OnLine gaat niet over onderwijs maar over creatief schrijven en dat is weer een ander onderwerp. Heeft de gebruikte techniek invloed op het resultaat?

Ik zelfs schrijf de eerste twee of drie kladversies met pen op papier, voordat ik het uittyp. Ik merk dat ik daardoor een heel ander soort proza krijg dan als ik direct in een tekstverwerker invoer. Of het resultaat beter is, dat is een kwestie van smaak. Sommige mensen houden van de schrijfstijl van Mozes, die elke letter afzonderlijk onder de brandende zon op de berg in steen moest uithakken, die dus uren de tijd nam om te proberen het nog compacter te formuleren. Anderen houden van de schijfstijl van Stephen King, die in een intervieuw meldde dat de tekstverwerker hem in staat stelde sneller te schrijven dan hij kon denken en dat is te merken. Anderen houden van een tussenvorm, Shakespeare met zijn ganzeveer of Reve met zijn kroontjespen.

Misschien is het leerzaam om op dit forum te onderzoeken wie met de hand schrijft, wie met een domme tekstverwerker en wie met een stijlcorrector standby of zelfs een schrijfrobot, en of dat aantoonbar een stijlkenmerk oplevert?

Ik schreef in het begin alles gelijk op de laptop. Uiteindelijk moest het daar toch in, dus dat leek me efficiënter. Later hoorde ik inderdaad van die onderzoeken en ook, in workshops, dat efficiency en creativiteit niet altijd hand in hand gaan. Sinds enige tijd begin ik een verhaal nu op papier (met vulpen), en pas in een later stadium ga ik over naar de computer. Ik merk vooral (naast het heerlijke gebrek aan afleidingen) met een schrijfblok en een pen, dat ik, doordat het schrijfproces langzamer gaat, mijn zinnen vaker in één keer goed zijn. Daarnaast, maar dat is persoonlijk (het voorgaande ook natuurlijk) voelt het schrijven meer als een 'ambacht'. 
En mijn handschrift gaat er langzaam maar zeker weer op vooruit.

En ze hebben gelijk: de digitalisering is veel te ver doorgeschoten, niet alleen doordat we als mensen vaardigheden beginnen te verliezen – het punt van de schrijfstrijders – maar ook omdat de negatieve milieu-effecten ervan enorm worden onderschat doordat de vervuiling wordt weggemoffeld. Die vervuiling bestaat vooral uit mijnbouw en een enorme afvalberg van afgedankt digitaal materiaal, waar je niets meer mee kunt doen wegens “verouderd”.

Je kunt de open brief die werd verzonden naar schooldirecties, bedrijven en overheden mee ondertekenen op deze website: https://www.schrijfstrijder.be/  En dan nog morospin om me te helpen.

Ik heb een soortgelijke ervaring gehad met het online leren van een nieuwe taal. Het is snel en gemakkelijk, maar het gevoel dat je echt iets leert, verdwijnt. Met de hand schrijven dwingt je hersenen om anders te werken.