"Harde" fantasy

Ik snap wat je bedoelt, er zijn inderdaad weinig fantasy boeken met mythische wezens waarvan je wil dat het echt is. Ik denk dat het komt omdat science fiction best populair is de laatste tijd met de hunger games en divergent. Fantasy schrijvers lopen dus eigenlijk een beetje mee met de science fiction schrijvers met hun harde werelden en niet standaard goed versus kwaad. Ik ben zelf ook voor de helft overgestapt naar science fiction, science fantasy, omdat ik technologie wel nodig heb in mijn wereld maar niet meteen in de toekomst wil laten afspelen zeg maar. En ook niet in Fantasy omdat dat vast lijkt te zitten in de middeleeuwen. En ik snap wat je bedoelt met dat iedereen gewelddadig is en dat er veel gemoord word, nou dat is bij mij ook wel een beetje zo. Mijn HP Rafael toont nooit zijn emoties en slacht zonder aarzeling vijanden af. In het begin van het verhaal heeft hij er wel spijt van maar hij word steeds medogenlozer tot dat een viend van hem dood gaat en hij tot inkeer komt. Het is denk ik ook waar wat je op het einde schrijft: Misschien, ik weet niet, zien we onze eigen wereld dan rooskleuriger? Ik denk dat, dat ook meespeelt. Als mensen over een hardere wereld lezen dan die van ons bedenken ze dat ze blij zijn om in deze wereld te leven. Dus ja ik ervaar het ook zo. Fantasy word steeds harder.

Ik vind het vermakelijk om te zien hoe hier op SOL keer op keer weer een hele nauwe opvatting van SF en fantasy wordt getoond. Ga voor de grap eens naar de American Book Center in Den Haag of A'dam en verbaas je over de ongelooflijke hoeveelheid romans in dit genre. En over hoe verschillend die boeken zijn. Ja, er is ongetwijfeld een trend richting 'harde' fantasy, maar er verschijnt nog veel en veel meer op de markt. Al die YA vampierenromans en Hunger Games-klonen, ja die worden hard gemarket, maar dat zegt niks over al die andere prachtige boeken. Het werd hoog tijd voor wat realistische fantasy, trouwens. Al die nobele elfen en onverschrokken krijgers was wat veel van het goede. In zo'n breed genre is er altijd wel wat te vinden dat wel aansluit op je eigen wensen. Veel recensies lezen, is het devies. Op het web zijn tientallen sites van liefhebbers te vinden.

Ik weet niet precies of het aan de tijd ligt dat er 'hardere' fantasy uitkomt. Die was er vroeger ook al. Misschien ligt het er eerder aan dat dit soort fantasy nu meer in de markt ligt en dus meer promotie krijgt waardoor het lijkt alsof er alleen nog maar 'harde' fantasy is. Mij persoonlijk stoort het niet dat er nu meer boeken verschijnen waarin de wereld veranderd is in een dystopie. Ik denk dat het goed is dat schrijvers mensen een toekomstbeeld voorschotelen waarin bepaalde aspecten van onze samenleving uitvergroot zijn tot hun meest duistere proporties. Bij de Hunger Games moest ik bijvoorbeeld meteen denken aan de tegenwoordig ziekelijke fascinatie voor 'reality' tv en 'grappige' programma's waarin mensen de meest rare dingen doen die dan zogenaamd echt zijn. Hierop speelt de Hunger Games naar mijn idee meesterlijk in door mensen te laten kijken naar een wedstrijd op tv waarin de deelnemers elkaar af moeten maken. Ook in Divergent kun je zo'n uitvergroting van iets uit ons dagelijks leven zien. Mensen zijn geneigd om alles in hokjes te proppen, willen dat alles en iedereen een label krijgt dat perfect past. Divergent laat zien wat er gebeurd wanneer mensen niet in hokjes passen in een extreem 'verzuilde' samenleving. Daarnaast is het natuurlijk zo dat iedere schrijver een andere bedoeling heeft. George R.R. Martin schept in zijn verhaal Game of Thrones een wereld waarin er één belangrijke machtszetel is, die door rivaliserende families betwist wordt. Dit doet een beetje denken aan onze eigen Europese geschiedenis van de vroegmoderne (renaissance tot franse revolutie) en moderne tijd (franse revolutie tot WOII) waarin grote machthebbers als de Habsburgers, de Russische tsaren, Napoleon etc. strijden om dominantie over gebieden in en buiten Europa. Zijn wereld is een brute uitvergroting van onze eigen bloedige geschiedenis. J.R.R. Tolkien wil een heel andere wereld laten zien in zijn Lord of the Rings. Een wereld waarin er één grote vijand is die de vrijheid van allerlei volken bedreigt. Een vijand die alleen verslagen kan worden door de samenwerking van al die volken. Voor mij zijn beide werelden het waard om te verkennen. Juist omdat ze beiden een boodschap hebben. Martin leert ons dat mensen verschrikkelijke dingen doen om macht te verkrijgen. Tolkien leert ons dat saamhorigheid en verbondenheid het Kwaad kan verslaan. Tussen al deze voorbeelden zit natuurlijk nog een scala aan verhalen die minder 'hard' of 'zacht' zijn. Ik vind het juist fijn dat er zoveel diversiteit in fantasywerelden zit. Het zou zonde zijn als iedereen of Martin of Tolkien achterna liep. Ik wil geen klonen en kopieën lezen. Ik wil boeken lezen waar een schrijver over na heeft gedacht, waarin een wereld wordt gepresenteerd die al dan niet hard is maar wel tot de verbeelding spreekt. Verhalen waarin boodschappen zitten of die je bijblijven omdat ze zo realistisch, sprookjesachtig of afschrikwekkend waren. Om een lang verhaal kort te maken: het ligt aan de boodschap die in de wereld in het verhaal verborgen ligt of wreedheden e.d. noodzakelijk zijn in een verhaal. Als het om een wereld gaat die politiek verscheurd wordt of waarin een dictator o.i.d. aan de macht is dan kun je er vanuit gaan dat er in die wereld nare dingen gebeuren. Een kijkje in onze eigen geschiedenis leert ons dat de meeste regimes aan de macht komen en blijven door het ongeluk van anderen.

Wat Ostinato zei. Vooral een kwestie van wat op dit moment lekker verkoopt, denk ik. Puur voor het tegenwicht een paar milde varianten uit mijn eigen boekenkast (in variërende gradaties van mildheid, ook vanwege de verschillende doelgroepen): Paolini, Rowling, Goodkind, Brooks, Sage, Anne Ursu, Diana Wynne Jones, Tomas Ross, Neil Gaiman, Emily Rodda, J.V. Jones, onze eigen Saskia Maaskant, en yours truly. Ze waren en zijn er wel, maar de marketingmachine is nu gericht op de donkere varianten. Gaat wel weer over, en gelukkig zitten er tussen de donkerder werken ook hele mooie.

Ah, ik ben dus niet de enige die de trend ziet. Nu kun je natuurlijk stellen of het erg is, die duistere varianten. En inderdaad, Ostinato en Odysseia, ik denk ook dat er genoeg boeken tussen zitten die die trend niet volgen. Maar ik zie een algemene ontwikkeling in de boeken die worden uitgebracht door onder andere Luitingh Fantasy. @ Ostinato: daar heb je wel gelijk in, meer realistisch is in fantasy ook nodig. Maar te realistisch is niet altijd lekker om te lezen. Als ik wil lezen over gruwelijke zaken, dan lees ik wel verhalen die zich in onze wereld afspelen. Maar misschien is het dus inderdaad een kwestie van goed kijken. Odysseia, dank je voor het noemen van een aantal schrijvers die ik nog kan uitproberen. Al vond ik Paolini's verhaal wel erg bol staan van clichés. @ angelray: (wat een mooie post!) Erg helder, de hardheid van een verhaal gekoppeld aan de boodschap. Ik vind "harde" fantasy niet bij voorbaat slecht, en zoals jij het beschrijft, is die ontwikkeling alleen maar goed. Meer diversiteit is prima natuurlijk. Maar het lijkt wel alsof ieder nieuw uitgegeven verhaal zo'n hard element moet hebben, en dat stoort me enigszins. Ik weet niet of jullie Drakenkoningin hebben gelezen? Het winnende manuscript van de Dromen & Demonen-schrijfwedstrijd van Luitingh. Het was inderdaad van erg goede kwaliteit, maar de dystopische wereld en alle gruwelen voelden voor mij toch wat geforceerd aan. Er was geen moment waarop de hoofdpersoon zich aangesterkt en goed voelde, ze was altijd óf gewond, óf ziek, óf zwak door een andere reden, of alles tegelijk. En aan het einde van het boek was er niets veranderd aan de dystopische wereld. Nu is dat ook geen noodzaak, maar het voelde onbevredigend. Er was niet echt iets in het boek om blij over te zijn. Behalve misschien dat ene personage dat oprecht leek te zijn. Erg goed dat ook dit soort boeken op de markt zijn, maar ik bekijk regelmatig de nieuw uitgegeven fantasyboeken en ik zie bijna alleen maar "harde" of dystopische fantasy. Maar waarschijnlijk waait het wel over, zoals Odysseia zegt. Maar. Als je op dit moment met een manuscript aan zou komen dat niet zo hard is? Wordt dat uitgegeven, is daar markt voor? (Ik denk persoonlijk dat dat wel verfrissend zou zijn tussen alle andere boeken) En ik zie ook geregeld minder dystopische boeken verschijnen, maar vrijwel allemaal zijn die geschreven voor kinderen of young adults. Betekent volwassen fantasy ook dystopische fantasy? Ik snap dat een volwassen boek ook volwassen onderwerpen hoort te behandelen en gruwelen niet hoort te schuwen, maar is het voor een uitgever een verhaal om bij weg te dromen ook voldoende? Ik probeer in mijn manuscript het evenwicht te houden tussen "wegdromen" en "harde realiteit", maar ik vraag me af of ik meer hardheid erin moet verwerken of niet. Ik vind niet dat je, als je professioneel wilt schrijven, alleen voor jezelf schrijft, maar dat je ook de markt een beetje in de gaten moet houden. Hoe wil je anders bij uitgeverijen een kans maken? Daarom de vraag nu: zou een ("volwassen") fantasymanuscript die in veel mindere mate "hard" is, ook door uitgevers worden ontvangen? (Ik zie Zilverspoor en Books of Fantasy daar eerder voor aan dat Luitingh, maar ik wil het juist eerst bij Luitingh proberen)

Ik denk dat uitgeverijen ook wel belangstelling voor minder 'harde' verhalen hebben. Als ik iets geleerd heb uit het lezen van interviews met bekende auteurs is het wel dat je nooit je manuscript aan moet passen aan de markt. Als jij jouw verhaalwereld niet 'hard' hebt bedacht, moet je het zeker niet achteraf harder gaan maken. Dan zou de essentie van het verhaal verloren gaan. Bovendien beginnen alle trends en omwentelingen van de markt met een verhaal dat anders is dan de rest. Wie weet is jouw verhaal net dat alles veranderende verhaal. Ik zou eerst de gok wagen met je verhaal zoals het nu is en mochten uitgeverijen reageren dat ze het liever iets harder of realistischer hebben, kun je het altijd nog aanpassen. Mijn eigen fantasy tweeluik speelt zich ook niet af in een 'harde' wereld en de antagonist heb ik bewust menselijk willen maken. Zijn traumatische jeugd zet hem ertoe wraak te nemen. Een wraakactie die zo uit de hand loopt dat een heel koninkrijk eronder te lijden heeft en de twee protagonisten op een queeste moeten om hun thuislanden te redden. Maar ik focus niet op gruweldaden en wreedheden. Mij gaat het meer om de menselijke emoties. Wat mensen aanzet tot extreme daden die voor velen gevolgen hebben. Bovendien wilde ik een avontuurlijk verhaal schrijven waarin wonderbaarlijke dingen gebeuren en belangrijke zaken op het spel staan. Ik zou je dus aanraden dicht bij je eigen verhaal te blijven en bij hoe jij het voor je hebt gezien en me niet te druk maken over de markt. Ps gave boekentrailer!

Hi Suicune, Niet mijn smaak maar wel grote namen en ook mild zijn Anne McCaffrey, Marion Zimmer Bradley, Elizabeth Moon en Ursula Le Guin. Misschien zit daar nog iets van je gading tussen. Mercedes Lackey en Andre Norton heb ik niet helder meer (vond ze vast niet geweldig anders had ik het nog wel geweten...), in ieder geval zijn hun verhalen aan de milde kant. Veel leesplezier :D (PS: mijn YA-serie is erg mild, toch twee geïnteresseerde uitgevers. de koop is nog niet rond, maar kennelijk is mild niet op voorhand ongewenst. gewoon proberen dus!)

Persoonlijk vind ik een mix van de twee de beste weg. Zowel Game of Thrones als Lord of the Rings vind ik erg mooi overigens, maar van Lord of the Rings vind ik dat het af en toe wel eens iets minder ideaal mag zijn.. Iedereen blijft leven op Boromir na en het is lastig om je in te leven in de personages. Er blijft een zekere afstand. In game of thrones is het makkelijker om de personages te begrijpen, maar door de hardheid is er alleen weinig ruimte voor die oprechte magische momenten. Daarmee bedoel ik dus niet daadwerkelijk magische dingen zoals draken, toverspreuken en zo, maar meer dat magische gevoel, zoals wanneer je Lothorien ziet of aan je omschreven wordt, of the Shire. Ergens valt het te vergelijken met de Nederlandse samenleving.. vaak te hard, te nuchter en te weinig ruimte voor dromers en romantiek. Niets mis mee om met beide benen op de grond te staan, maar het een hoeft het ander niet uit te sluiten. Persoonlijk werk ik aan een middeleeuwse fantasy setting waarin er weinig magie is, maar waar veel diverse landen hun conflicten hebben met elkaar, en hun eigen geheimen. Door middel van deze verschillende landen is er ruimte voor verschillende ondertonen. Er is een land bij waar alle rovers, piraten en ander tuig zich schuil houdt. Een gruwelijk corrupt land en erg onveilig. Slecht bijgehouden huizen en wegen over het algemeen, maar wel indrukwekkende kastelen en veel handel. Het gaat alleen wel vaak om gestolen goederen. Het straatbeeld is gevuld met hoeren, corrupte soldaten, bedelaars, dronkaards en vechtpartijen. Geen prettige plaats, en absoluut niet magisch. Maar er is ook een land waar veel waarde wordt gehecht aan uiterlijk vertoon. Prachtige ridders te paard in gedetaileerde harnassen, schone straten, veel groen, veel kunstenaars, prachtige kleding voor de edelen, en zelfs gewone burgers zien er verzorgd uit omdat de hygïene hier buitengewoon goed is door middel van badhuizen, riolering en andere gemakken. Dit geeft wel weer een meer magisch gevoel, het lijkt ideaal te zijn op het eerste gezicht maar er schuilt veel meer achter. En zo geef ik ieder land wel iets mee, een eigen sfeer en andere algemene normen en waarden.