boek en realiteit

Hoi moontjuh27, Het mooie van schrijven en lezen is naar mijn mening dat je werelden tegenkomt die afwijken van wat normaal is. Toch haak ik af als een verhaal ongeloofwaardig wordt. En dan bedoel ik niet als er iets plaatsvindt dat in het echt onmogelijk zou zijn. Want bij een goed geschreven verhaal klopt alles, en geloof je dus ook alles. Als ik jou was zou ik de tip van de betreffende lezer opvatten als een stimulans. Geniet van de lovende woorden, en doe wat met het feit dat de ruwe actie van de beveiliging wat uit de toon viel tijdens het lezen. Blijkbaar klopt er iets niet helemaal. Misschien moet je de context wat uitvoeriger beschrijven om de ruwe handeling geloofwaardig te laten zijn. Ik zou heel blij zijn met zo'n specifieke reactie op een verhaal. Groeten, Tuijl.

Tuijl heeft het gezegd. Waarheid is niet waar het om draait, slechts de geloofwaardigheid telt. De wereld in je boek is altijd een verzonnen wereld. Al was het maar om het feit dat in deze echte wereld jouw hoofdpersonage niet bestaat. Het is verzonnen. In je verhaal moet je altijd de illustie op weten te houden dat jouw verhaalwereld echt is: de lezer moet het geloven. Suspension of disbelief, heet dat. http://nl.wikipedia.org/wiki/Suspension_of_disbel… Dus in antwoord op je vraag, ja. Dingen die in de echte wereld niet echt kunnen, mogen best in jouw verhaalwereld wel gebeuren. Maar je moet ervoor zorgen dat de lezer het van je aanneemt. Verzin maar iets om het te onderbouwen. Als jij hardhandige beveiliging in een dokterspraktijk wil hebben, kun je door laten schemeren dat dit een privékliniek is waar zulke dingen nodig zijn, of misschien is het een speciale dag waarop meer beveiliging nodig is, misschien de arts kort geleden overvallen. Enfin, waarschijnlijk is dit slechts een detail in je verhaal en verdient het niet zoveel context. Maar het gaat om het principe. In principe kun je namelijk alles in je verhaal maken, als je het maar geloofwaardig weet te maken binnen de droomwereld waarin jouw verhaal zich afspeelt.

Als het om een huisarts gaat is het vreemd. Maar dat zal hier niet het geval zijn. Een boek hoeft helemaal niet te stroken met de waarheid. Denk aan science fiction of fantasy.

Nou vind ik het wel afhankelijk van het verhaal. Veel thrillers proberen toch zo "echt" mogelijk over te komen. Ik erger me kapot aan een thriller waarin dingen gebeuren die gewoon vreemd zijn, omdat dat niet in het verhaal past. Je kunt met heel veel dingen weg komen, zolang je het maar geloofwaardig schrijft. Spreek ik mezelf nu tegen? Nee. Hoe goed het geschreven is, bepaalt veel. Ik zou de kritiek van die ene persoon niet zomaar negeren. (Overigens vraag ik me ook af welke arts een beveiligingsdienst heeft.) Als je naar een film over de Romeinen kijkt, wil je ook niet dat de hoofdpersoon een horloge aan z'n pols heeft hangen. De illusie van waarheid moet er wel zijn. Ook in boeken.

Ik vind die actie alleen toelaatbaar als het nut heeft voor de rest van het verhaal, als het iets bijdraagt aan het karakter van de persoon. Ben het eens met de anderen. Als alle boeken alleen maar over de realiteit gingen, zou het ook maar saai zijn :)

Het draait inderdaad om geloofwaardigheid, en dus om de context van je verhaal. Speelt je verhaal in een land of bijvoorbeeld in de toekomst, waar een grimmige sfeer heerst en privébeveiliging normaal is, dan kan het. Met andere woorden, je moet een werkelijkheid scheppen waarin zulke details kloppen. In de Hollandse werkelijkheid van nu is het aangehaalde voorbeeld ongeloofwaardig. Dan kun je bijvoorbeeld beter collega's laten ingrijpen.

De ene lezer houdt/heeft meer (van) fantasie dan de andere, kan zich met andere woorden beter inleven in andere werelden omdat hij/zij daar voor open staat. Je hebt het over die ene lezer, dan zijn er wellicht lezers die er anders over dachten? Of, is het iets dat je je gewoon afvraagt omdat je daarover iets gelezen hebt? Alleszins, als het past in je verhaal, zou ik typen: waarom niet? Rekening houden met wat lezers ervan vinden is belangrijk, maar staar je niet blind op wat die ene lezer ervan vindt. Als meerdere lezers dezelfde mening hebben, dan klopt het wellicht niet met (de rest van) het verhaal en hebben ze vast wel een punt (?)

In het echte leven komen anders zulke bizarre dingen voor, dat je die niet verzonnen zou kunnen hebben ;-) Schrijf het op een manier die de lezer gelooft. Dat is waar het om draait.

Ik denk dat het een beetje ligt aan wat je met het verhaal wilt bereiken. Als je een verhaal op autobiografische gegevens baseert dan denk ik dat je even moet nagaan wat een huisarts normaal gesproken doet als hij met een extreem agressieve patiënt te maken krijgt. . Ik heb zelf een goed contact met mijn huisarts en ik zal hem ook zeker een keer vertellen over mijn (opnieuw) ontluikende belangstelling voor schrijven. Als ik zelf dit verhaal moest schrijven, zou ik hem zelfs wel durven vragen "wat zou jij nou doen als je met zo'n patiënte te maken kreeg?" Wel vraag ik me ook af hoe storend het is, als je er in dit geval een beetje naast zou zitten. Het zou denk ik wel wat onhandig worden het echt helemaal wemelt van die fouten, bijvoorbeeld als je een computerprogrammeur af en toe zijn zakhorloge uit de binnenzak van zijn driedelig kostuum zou laten halen om te kijken hoe laat het is - hij zal dan eerder de smartphone uit de achterzak van zijn spijkerbroek raadplegen. (of je moet een fantasy-verhaal schrijven waar je moderne technologie met het Victoriaanse tijdperk laat samenkomen :) )

Bedankt voor alle reacties. Het speelt zich af in een ziekenhuis. Ik heb daarvoor ook opgezocht of een ziekenhuis beveiliging in dienst heeft en dat was zo. Ik vind zelf dat ik redelijk dicht bij de realiteit blijf. De meeste lezers van het stukje (stuk of 15 mensen) waren er allemaal enthousiast over. Vandaag zag ik ook een reactie gericht aan de lezer die het onrealistisch vond dat ze zeurde en dat ze het beoordelen van de tekst over moest laten aan mensen die daar verstand van hadden. Deed me ergens wel goed :)

Hè, nu ben ik toch wel nieuwsgierig geworden naar waar jij die proeflezers vandaan haalt.

Ik heb heel lang gewerkt in een winkel (helaas nu niet meer door de stomme crisis) en daar maakte ik natuurlijk wel eens een babbeltje met klanten. Eentje daarvan vroeg wat ik naast het werken in de winkel allemaal deed en toen vertelde ik dat ik schreef. Ik schreef toen nog korte stukjes en ze vroeg of ik dat dan wilde sturen. Toen ze hoorde dat ik een boek schreef bood ze zich meteen aan als proeflezer. Via haar zijn nog 5 mensen aangesloten. Dan is er nog mijn nichtje (die gelukkig eerlijk is en ook zegt als ze iets niet mooi vind of wat dan ook) en zij heeft ook weer een aantal vriendinnen gevraagd of ze interesse hadden. Ik heb toen zeker ook wel eens wat harde kritieken ontvangen en in het begin kon ik daar niet zo goed tegen. Uiteindelijk was ik er heel erg blij mee, want als ik nu mijn eerste manuscript bekijk en zelfs hoor dat het mensen het voor een tweede keer gaan lezen kan ik alleen maar supertrots zijn. En natuurlijk blij met de mensen die de moeite hebben genomen om de kladversie te lezen. Ik heb bewust niet gekozen voor allemaal mensen die dichtbij me staan, omdat die je toch vaak naar de mond praten. Op dit moment zullen een stuk of 25 mensen mijn eerste manuscript hebben gelezen en die zijn echt allemaal enthousiast erover. Altijd leuk, zo n egobooster :). Natuurlijk ook een enorme motivatie om door te gaan.

Vandaag zag ik ook een reactie gericht aan de lezer die het onrealistisch vond dat ze zeurde en dat ze het beoordelen van de tekst over moest laten aan mensen die daar verstand van hadden. Deed me ergens wel goed :)

Zou het je ook goed doen als een recensent van de Volkskrant straks opmerkt dat jouw boek bij vlagen niet realistisch is? Ik zou zo'n opmerking toch echt niet negeren (en al helemaal niet afgaan op iemand die blijkbaar denkt beter te kunnen beoordelen dan een ander) en een bezoekje aan een ziekenhuis eraan wagen. De beveiliging zit doorgaans bij de receptie en ik neem aan dat ze jouw vragen best wel willen beantwoorden.

Ik heb ook niet gezegd dat ik het negeer. Verder zal mijn schrijven niet beoordeeld worden door een recensent van de Volkskrant, want ik ben niet van plan om het op te sturen. Misschien ooit, maar ik ben nu meer bezig met fotografie en grafisch ontwerp. Voor nu is schrijven gewoon een leuk tijdverdrijf en de complimenten daarvoor maken mijn dag weer goed.