Ik heb de emotionele thesaurus (Engelstalig) er op nagekeken, maar ik vind op dit punt geen suggestisch. Kun je iets specifieker zijn? Beklemming kan bedreigend zijn, naargeestig, benauwing, verstikkend, bedrukt, zelfs verdrietig. Vanuit de persoon uit het zich vaak in een onbehaaglijk gevoel (sluimerend), naar adem happen (acuut). het kan versterkt worden door de sfeer (donker weer, benauwd en heet, lage rel. vochtigheid), geluiden (onheilspellend, te stil (bijv. geen fluitende vogels).

Dat ligt aan een heleboel dingen, zoals perspectief en spanningsopbouw, genre, stijl. Misschien is het handiger concreet iets op Proeflezen te plaatsen?

Interessante vraag, ik ben het eens met S. dat je gewoon iets moet laten proeflezen. Omdat het misschien moeilijk is vanuit het niets een beklemmende scene te schrijven heb ik wel een suggestievoor het onderwerp en genre. Een alleenstaande moeder worstelt met een uit de kluiten en zijn bol groeiende zoon. Vanuit het perspectief van de jongen (horror). (je hoeft er niets me te doen, het is maar een idee. maar, durf je het aan?)

Dingen weglaten, kan helpen. Doordat niet concreet is wat er aan de hand is, tast de lezer net zo in het duister als de hoofdpersoon. Normaal denk je aan wie wat waar wanneer waarom en waarmee; nu zorg je bewust dat een van die W's niet ingevuld is, maar de hoofdpersoon naar die invulling juist wel verlangt.

Dingen weglaten, kan helpen. Doordat niet concreet is wat er aan de hand is, tast de lezer net zo in het duister als de hoofdpersoon. Normaal denk je aan wie wat waar wanneer waarom en waarmee; nu zorg je bewust dat een van die W's niet ingevuld is, maar de hoofdpersoon naar die invulling juist wel verlangt.

Dat kan alleen als je daarvoor ook op die manier werkte, en het juiste perspectief gebruikt. Anders haakt de lezer af. Die merkt best dat ineens iets wordt weggelaten.

Het gaat erom waarom je de beklemming wilt inzetten. Wat is het in het verhaal dat om een beklemmende sfeer vraagt? Als je dat element / die elementen eruit pikt, kun je de beklemming zelf analyseren en beschrijven. Tweede vraag is dan: waarom is de situatie beklemmend? Ligt het aan de omstandigheden? Of aan het personage? Wat doet het personage daar en dan? De vijf W's van Ceridwen. Dat zijn de achterliggende factoren; die benoem je niet, die beschrijf je. Het is jouw blauwdruk van waaruit je werkt. Die kent de lezer niet, en moet hij ook niet kennen. De lezer ziet het verhaal. Hoe beschrijf je beklemming? Door met dat ene essentiële element / die enkele essentiële elementen te spelen. Woordkeus, zinsbouw, structuur, personage, situatie - dat is de wol waaruit de rode draad van sfeer geweven wordt. Bijvoorbeeld wel het dichtpiepen van een deur beschrijven, maar net niet de tik waarmee hij in het slot valt. Is de deur nu open of dicht? Kan er nog iemand binnenkomen? De vraag van het personage is de vraag van de lezer. Verdiep je dus in de elementen, de W's, van je verhaal, en ontrafel de achterliggende essentiële factoren. Zoek er de juiste woorden bij, de goede zinsbouw (soms een vraag, soms een onafgemaakte zin of gedachte), weet wie je personage is, ken hem, ken zijn gedrag, zijn reacties, ken de situatie / omstandigheden van je verhaal. En voer de lezer deze hele hap als een lekkere maaltijd. Ik hoop dat je er iets mee kunt.