Spannende verhalen en spanning in verhalen

 21 juni 2011 - 8:02
Hierbij wil ik aanhaken bij Schrijven Magazine nr 3, 2011, meer specifiek: het artikel over spannende verhalen (het eerste, Spanning in verhalen, blz. 10-12). In het artikel wordt uitgelegd dat spannende verhalen verhalen zijn die een hoge "doorleesfactor" hebben en waarvan de spanningsbogen goed zijn uitgewerkt. Dat is iets dat in mijn ogen voor alle goede verhalen geld. Het voorbeeld dat er wordt gegeven (vader en dochter in een huisje in het bos) kan net zo goed een opmaat zijn voor een zinderend liefdesverhaal of een goede streekroman. Het idee van "de spanning vasthouden" (boeien) en het gebruik van spanningsbogen om dat te doen, net als andere technieken om de lezer bij de les te houden zijn voor mij dan ook geen criterium voor de spannende boeken zoals die worden gepromoot in de Maand van het Spannende Boek. Voor mij is een Spannend Verhaal dat Gouden Strop waardig is een verhaal dat een bepaalde dreiging oproept door het onderwerp dat wordt aangesneden. Als lezer wordt je gewezen op de bedreigingen in je eigen wereld (dieven, moordenaars en ander gespuis); wat de personages overkomt zou jou ook kunnen overkomen, en dat ga je niet leuk vinden. Je leest door om te weten dat het allemaal weer goed komt en dat de dreiging is weggenomen. De meeste spannende verhalen spelen zich daarom in het hier en nu af: de dreiging wordt daarmee realistisch en direct. De historische thrillers zijn dungezaaid en vaak niet spannend omdat de schrijver de wereld niet dichtbij genoeg brengt om het nog dreigend te laten zijn. Een schrijver moet van goeden huize komen om een goede thriller in een fantasy-wereld te kunnen plaatsen, en dat verschijnsel is zeldzaam. Een vergelijking: een blok gewapend beton staat onder spanning. Maar dat blok beton wordt pas spannend als het op iemands hoofd dreigt te vallen. Wat is voor jullie het verschil tussen spanning in een verhaal en een Spannend Verhaal (thriller)? Of zit daartussen geen verschil?

Geen afbeelding
kiksgreggel

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 21 juni 2011 - 10:49
Ik ben het met je eens dat ieder verhaal een zekere spanning moet bezitten: hoe zou het aflopen, ik denk dat dit en dit gaat gebeuren, zou dat echt zo zijn, lukt het hem om zijn doel te bereiken, enzovoorts. De spanning in echte thrillers zit als het goed is meer aan de oppervlakte en dat is vaak een bepaalde dreiging, maar naar mijn idee ook vaak een mysterie. Het verhaal moet meer dan een 'gewoon verhaal' vragen oproepen, waardoor je door wilt lezen.

Geen afbeelding
bavarios

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 21 juni 2011 - 12:13
Het één sluit het ander toch niet uit? Zowel een spanningsboog als het onderwerp kunnen bijdragen tot spanning lijkt me toch? spanning creëren is voor mij persoonlijk lange tijd mijn zwakke punt geweest. Het heeft lang geduurd voordat ik het een beetje onder de knie kreeg. Er zijn erg veel manieren om spanning te creëeren. Een artificiële manier is via humor. Daarmee krijg je nooit de spanning van bijvoorbeeld thrillers, maar het zorgt er wel voor dat mensen door blijven lezen. Als je het op micro-niveau bekijkt in plaats van op macro-niveau (spanningsboog) dan heb je het weer over de manier waarop de zinnen lopen. Korte zinnen bij snelle actie bijvoorbeeld etc.

Geen afbeelding
Judy

Lid sinds

15 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
 21 juni 2011 - 12:37
Allereerst mijn persoonlijke definitie van spanning: spanning is voor mij niet hetzelfde als 'thrills', dus in de zin van dat er iets heftigs moet gebeuren (op zijn minst een moord) om spannend te zijn. Ik heb het idee dat dat in het huidige 'adrenaline kick' gerichte klimaat wel zo is, we zijn zo overprikkeld dat spanning tegenwoordig wordt verward met nóg grotere, drukkere, heftigere actie. Spanning is voor mij nieuwsgierigheid van/vragen bij de lezer opwekken en dat kan op allerlei manieren, daar hoeft geen dood of moord aan te pas te komen. Liever niet zelfs. In mijn ogen wordt spanning veroorzaakt door plot en/of karakters. Thrillers maar ook romannetjes etc. moeten het veelal hebben van het plot: wat gaat er gebeuren? Wie is de dader? Komen ze bijelkaar? Zelfs als we als lezer het antwoord al (denken te) weten, willen we zien of het uitkomt. Niet dat de karakters niet boeiend uitgewerkt kunnen worden in dat soort verhalen, maar vaak ligt de nadruk op plot. Aan de andere kant heb je de karaktergedreven verhalen: karakters die zo echt zijn dat je wil weten hoe ze reageren in diverse situaties, hoe het ze zal vergaan (zelfs als je helemaal niets hebt met een bepaald karakter). Ook in dit soort verhalen kan plot voorkomen, en sommige schrijvers weten zelfs beiden prachtig te combineren. Dus om het kort samen te vatten: in mijn ogen is er een verschil tussen spanning veroorzaakt door plot, en door levensechte karakters.

21 juni 2011 - 12:48
Het lijkt me duidelijk -zo staat het ook in het artikel, ik hoop dat jullie het gelezen hebben- dat spanning in de vorm van een "doorleesfactor" essentieel is voor ieder verhaal. Alleen maakt die spanning ("hoe zal dit aflopen?") het nog niet tot een spannend verhaal in de zin van het genre Thriller. Om die spanning gaat het me: wat maakt een thriller spannend ("thrillend"), los van de "doorleesfactor"-spanning? @ Judy:
karakters die zo echt zijn dat je wil weten hoe ze reageren in diverse situaties, hoe het ze zal vergaan
Dat lijkt me duidelijk een kwestie van plot.

Geen afbeelding
bavarios

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
 21 juni 2011 - 13:24
Oké, zo bedoel je het. Geef eens zelf antwoord op de vraag die je stelt, ik ben wel benieuwd naar je antwoord. De uitleg in je eerste post is me nogal wazig. Kun je wat concreter zijn?

Geen afbeelding
Judy

Lid sinds

15 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
 21 juni 2011 - 14:08
@ Judy:
karakters die zo echt zijn dat je wil weten hoe ze reageren in diverse situaties, hoe het ze zal vergaan
Dat lijkt me duidelijk een kwestie van plot.
Dat hoeft niet altijd (en hangt er ook vanaf hoe je plot precies definieert). Ik heb boeken gelezen die behoorlijk plotloos zijn, maar toch spannend. Bijv. boeken die in dagboekvorm geschreven zijn en die niet echt ergens heen gaan, maar gewoon een stel dagelijkse gebeurtenissen omschrijven. Er zit helemaal geen lijn in. Ook niet altijd groei, of een antwoord op iets. Zoals in het dagelijks leven, dat heeft vaak ook geen plot. Maar ik wil dan toch gewoon verder lezen. Sterker nog, soms wil ik die boeken herlezen. Dat heeft te maken met nieuwsgierigheid, ik ben dan gewoon benieuwd naar de kijk van een ander op het leven. Dat bedoel ik dan met spanning door goed uitgewerkte karakters. Maar goed, ik heb je post ook anders opgevat dan de vraag wat een thriller spannend maakt náást de doorleesfactor. Je vroeg in je openingspost nl.:
Wat is voor jullie het verschil tussen spanning in een verhaal en een Spannend Verhaal (thriller)? Of zit daartussen geen verschil?
En daar gaf ik antwoord op. Wat een thriller spannend maakt, behalve het plot waarbij het niet alleen een kwestie is van 'wie heeft het gedaan?' is, maar ook een zaak van leven of dood voor de hoofdpersoon, is denk ik dat mensen fascinatie hebben voor de dood, de donkere kant van de mens en alles wat daarmee te maken heeft.