hoeveel feedback moet je geven

Je moet het egoïsme omdraaien, Aniara. Allemaal leuk als een schrijver iets aan jouw feedback heeft, maar belangrijker nog is wat jíj hebt aan het geven van feedback. Het is een van de beste methoden om iets nieuws onder de knie te krijgen: dat wat je net geleerd hebt aan iemand anders uitleggen. Bovendien is proeflezen een super oplossing voor het aloude probleem van schrijversblindheid. Je kent het wel: het is honderd keer moeilijker om fouten te zien in je eigen tekst, dan in de tekst van een ander. Dus kijk naar andermans teksten, ga op zoek naar alle tekortkomingen daar waar je ze makkelijk kunt vinden. Mettertijd zul je merken dat je - door die oefening - ook tekortkomingen in je eigen teksten sneller opmerkt. Je bent veel te lief en altruïstisch als je je afvraagt 'wat is mijn feedback waard voor iemand anders'. Doormidden zagen, die proefleesstukken. Daar zijn ze voor. Ter jouwer leering ende vermaeck.

Soms staan de beste stuurlui aan wal hoor Aniara en dat is helemaal geen probleem. Feedback geven is juist heel leerzaam, vooral als je zgn 'beginnend' schrijver bent. Als lezer van een ander z'n werk ben je vaak toch kritischer. Bovendien leer je door feedback te geven anders te kijken naar een tekst. Als je alleen al probeert te benoemen waarom een tekst voor jou als persoon wel of niet werkt, ben je voor de schrijver in kwestie al heel waardevol.

Mooi verwoord, Diana Silver. "Ter jouwer leering ende vermaeck." Wordt gelijk mijn beeld van de feedbackgever helemaal omgegooid: ik maar denken dat iedereen hier feedback geeft om anderen te helpen, blijken sommigen eigenlijk gewoon te genieten van het doormidden zagen van teksten ;) Ik zie feedback geven toch liever als anderen helpen, maar jullie hebben me in ieder geval wel aan het denken gezet. Toch maar eens wat vaker op proefleesstukken reageren, denk ik zo.

Ik denk dat feedback "te veel" is of kan zijn, wanneer het af doet aan de stijl van de schrijver. Soms houden we als feedback-gevers zo vast aan "regeltjes" of de "norm" of hoe je het ook wilt noemen, dat het een unieke stijl van de schrijver in de weg kan gaan zitten. Dat is tenminste wat mij soms tegenhoudt om hele uitgebreide feedback te geven. Dat is in mijn geval dus alleen zo voor de stijl. Wanneer het op spelling, grammatica, ontwikkeling van personage of plot gaat, dan is er volgens mij nooit te veel feedback. Dat kan het verhaal alleen maar ten goede komen.

http://www.schrijvenonline.org/comment/reply/1366… Ik destiller uit DianaSilvers vraag drie deelvragen: 1. Wat wilt u, respondent, persoonlijk - veel of weinig kritiek? 2. Acht u een kritiekbombardement effectief en efficient voor andere proefschrijvers dan uzelf? 3. Moet er op SchijvenOpdeLijn een gedragscode komen om ontluikend talent niet te ontmoedigen door te veel kritiek? Mijn antwoord op 1: Het sociaal aanvaardbaar antwoord is: "verder is alle kritiek welkom. Wees vooral openhartig." En dan hoop ik dat velen reageren, allen met weinig kritiek behalve dat mijn werk onverbeterbaar goed is. De praktijk is anders. De vele kritiek van weinigen neem ik over in een speciaal logboek. Simpele schrijffoutjes verwerk ik direct en dat vink ik af. Lastiger kritiek, waaruit blijkt dat de proeflezer totaal niet heeft begrepen wat ik wilde vertellen, blijkft open staan, blijft hangen in mijn achterhoofd en bijnieren waar mijn schrijvers-ego huist en leidt meestal tot een totale herschrijf, soms jaren later en soms in de vorm van een heel ander verhaal. Ik heb vele megabytes logboek van reacties, vol links en zoektermen, en lees af en toe terug. Ik denk dat ik zelf veel kritiek wel kan beheren. Mijn antwoord op 2: Effectief = ja. Zoals DianaSilver (in mooiere woorden) al opmerkte, schriftelijk commentaar werkt anders dan real-time onderwijs in doceervorm. Wie niet uit een verwarrende hoop indrukken en informatie een essentie kan halen, die worde geen schrijver. Efficient = ja. Ik besteed als proeflezer gemiddeld twee of drie uur aan een reactie. Die tijd heb ik er voor over omdat ik daar zelf van leer. Als ik mijn indrukken ook nog moet gaan ordenen en selecteren, dan heb ik er dubbel zo veel werk aan en daar heb ik nauwelijks voordeel aan. Laat de proefschrijver dat zelf doen. Mijn antwoord op 3: Nee. Zelfcensuur is gepast bij theekransjes, niet bij internetforums. In de praktijk blijken we op Proeflezen voldoende consideratie te hebben met schoolmeisjes met hun eerste gedichtje, aspirant-suicidalen met hun weltschmertz, outcoming autisten en diepbedroefde nabestaanden. Maar het blijft pricipieel fout - vind ik. Een mogelijke kritiek op een proefleesstuk moet kunnen zijn: "Probeer je oma op haar sterfbed wat gruwelijker naar haar laatste adem te laten happen voor het komisch effect." Opgeblazen ego's met hun meesterwerken worden hier effectief weggejaagd (behalve ik dan). Goed zo! Martijn H (#13) schrijft: "En ik denk dat de meeste proeflezers bij het lezen van het fragment ook wel een idee krijgen over het niveau van de feedbackvrager." Fout uitgangspunt, vind ik. Het onbeholpen egodocument van analfabete emoticus is vermoedelijk geschreven door een taalvaardige klinische anlyticus, als het werkelijk ontroerend overkomt. Laten we alle proefschrijvers serieus nemen, ook zij die zich effectief via een personnage uiten. Pubermeisjes moeten leren geen naaktfoto's op internet te zetten ... of anders. Kinderen in het oerwoud moeten leren altijd alert te zijn op slangen, plantengiften en wespen ... of anders. Depressievelingen moeten leren geen troost te zoeken op SchrijvenOpdeLijntjes ... of anders. Het is een harde wereld, dat internet.